آیا بودجه سلامت کافی است؟ بررسی تخصیص منابع به بخش دارو در سال ۱۴۰۳
با وجود تخصیص ۲۴۰ هزار میلیارد تومان به بخش سلامت در بودجه ۱۴۰۳، مشکلاتی همچون کمبود دارو و تحریم‌ها همچنان پابرجا هستند. برخی کارشناسان معتقدند که برای رفع این بحران‌ها و تأمین نیازهای بهداشتی، تخصیص منابع باید به‌طور قابل توجهی افزایش یابد.
به گزارش خبرگزاری آنا؛ بخش سلامت یکی از مهم‌ترین ارکان نظام رفاه اجتماعی هر کشوری است و در ایران نیز تخصیص بودجه به این بخش همواره یکی از مسائل کلیدی در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی بوده است. از جمله مهم‌ترین موضوعات، تخصیص بودجه به حوزه دارو است که در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی روبه‌رو بوده است. تحریم‌ها، بحران‌های ارزی، افزایش قیمت‌ها و کمبود داروهای حیاتی، باعث شده‌اند تا در تخصیص منابع به این بخش، نارضایتی‌هایی ایجاد شود.
آمار و ارقام تخصیص بودجه سلامت
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، دولت ایران ۲۴۰ هزار میلیارد تومان را به بخش سلامت اختصاص داده است. از این مبلغ، حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان به بخش دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص یافته است. این میزان، علیرغم افزایش آن نسبت به سال‌های گذشته، همچنان در مقایسه با نیازهای واقعی بخش سلامت ناکافی به نظر می‌رسد.
برای مقایسه، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، مبلغ تخصیص یافته به بخش سلامت حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بود که شامل ۸ هزار میلیارد تومان برای تأمین دارو بود. اما مشکلات موجود در تأمین دارو، به‌ویژه داروهای وارداتی و خاص، همچنان ادامه دارد و در بسیاری از موارد، مردم با کمبود داروهای اساسی مواجه هستند.
چرا بودجه سلامت کافی نیست؟
اگرچه تخصیص بودجه به بخش سلامت به‌ویژه در حوزه دارو به نسبت سال‌های گذشته افزایش یافته است، اما مشکلات ساختاری و اقتصادی، همچنان موجب شده‌اند که این تخصیص‌ها نتوانند به‌طور کامل نیازهای جامعه را پوشش دهند. در حقیقت، بودجه تخصیص یافته به بخش دارو تنها بخش کوچکی از نیازهای واقعی این بخش را تأمین می‌کند. یکی از مشکلات اصلی، وابستگی کشور به واردات دارو و تجهیزات پزشکی است که به نوسانات ارزی و تحریم‌های بین‌المللی وابسته است.
در سال ۱۴۰۳، دولت ایران ۵ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای تأمین داروهای وارداتی اختصاص داد. اما با وجود این تخصیص، همچنان بسیاری از داروهای حیاتی در دسترس مردم نیستند و یا با قیمت‌های بالاتری در بازار آزاد به فروش می‌رسند. این بحران به‌ویژه در داروهای خاص مانند داروهای سرطان، داروهای بیهوشی و برخی داروهای نادر به چشم می‌خورد.
همایون سامه یح، نماینده مجلس و عضو کمیسیون بهداشت و درمان، یکی از منتقدان اصلی تخصیص ناکافی منابع به بخش سلامت است. وی در سخنانی در جلسه اخیر کمیسیون بهداشت گفته است: «بودجه سلامت باید مطابق با نیازهای واقعی مردم و شرایط اقتصادی کشور تخصیص یابد. در حال حاضر، بودجه‌ای که به این بخش اختصاص داده می‌شود، به‌ویژه در بخش دارو، نه تنها پاسخگوی نیازهای فعلی نیست، بلکه با توجه به افزایش جمعیت و نیازهای درمانی جدید، به شدت کم است.»
وی همچنین بر لزوم تخصیص منابع بیشتر به بخش‌های زیرساختی و پیشگیری از بیماری‌ها تأکید کرد و افزود: «میزان تخصیص به بخش دارو و درمان در حال حاضر به اندازه‌ای نیست که بتواند مشکلات اساسی مانند کمبود دارو و ناتوانی در تأمین داروهای خاص را رفع کند. تخصیص منابع باید به‌گونه‌ای صورت گیرد که هم در بخش درمان و هم در بخش پیشگیری، شاهد بهبود وضعیت باشیم.»
چقدر باید بودجه سلامت تخصیص یابد؟
طبق نظر کارشناسان و نمایندگان مجلس، برای آنکه بخش سلامت و دارو در کشور به‌طور مؤثر تأمین شود، باید بودجه بیشتری نسبت به میزان فعلی تخصیص یابد. طبق گزارش‌ها و تحلیل‌های موجود، به‌ویژه در شرایط بحران اقتصادی و تحریم‌ها، بودجه سلامت باید دست‌کم ۲۵ درصد از بودجه کل کشور را به خود اختصاص دهد. در حالی که در لایحه بودجه ۱۴۰۳، این میزان حدود ۶ تا ۷ درصد از کل بودجه کشور بوده است.
برای پاسخگویی به نیازهای بخش دارو، برخی کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که بودجه دارویی باید به‌طور قابل توجهی افزایش یابد. طبق آمارها، برای تأمین نیازهای اساسی دارویی کشور، باید حداقل ۱۵ هزار میلیارد تومان به این بخش اختصاص یابد. این میزان، علاوه بر ارز ترجیحی برای واردات دارو، باید شامل تولید داروهای داخلی، بهبود شرایط زیرساختی و تجهیز بیمارستان‌ها نیز باشد.
چالش‌های موجود در تخصیص منابع به دارو
یکی از چالش‌های اصلی در تخصیص منابع به دارو، نوسانات ارزی است. به دلیل وابستگی کشور به واردات داروهای حیاتی، نوسانات نرخ ارز می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت و تأمین این داروها داشته باشد. همچنین، تحریم‌های بین‌المللی باعث شده‌اند که بسیاری از شرکت‌های دارویی بین‌المللی نتوانند محصولات خود را به ایران ارسال کنند که این امر مشکلات جدی در تأمین داروهای مورد نیاز کشور ایجاد کرده است.
طبق گفته‌های همایون سامه یح، «با توجه به مشکلات ارزی و تحریم‌ها، تأمین منابع مالی کافی برای واردات دارو بسیار دشوار است و تخصیص بیشتر بودجه به این بخش می‌تواند کمک بزرگی به حل این بحران کند.»
ضرورت تخصیص بیشتر بودجه به سلامت
در نهایت، به نظر می‌رسد که تخصیص بودجه به بخش سلامت، به‌ویژه در حوزه دارو، نیازمند بازنگری جدی است. اگرچه دولت در سال‌های اخیر بودجه قابل توجهی به این بخش اختصاص داده است، اما با توجه به بحران‌های اقتصادی و تحریم‌ها، این منابع هنوز کافی نیستند. کارشناسان و اعضای کمیسون بهداشت مجلس شورای اسلامی بر لزوم افزایش تخصیص منابع به بخش سلامت تأکید دارند.در نهایت، دولت باید با توجه به نیازهای واقعی و بحرانی مردم، تخصیص منابع را بازنگری کرده و اقداماتی جدی برای تأمین داروهای حیاتی و بهبود شرایط بهداشتی و درمانی در کشور انجام دهد.
انتهای پیام/
