آبله میمونی؛ امکان پاندمی یا توقف بیماری؟

گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، یاسر مختاری؛ اعلام وضعیت اضطراری بهداشتی آبله میمونی و ثبت دو بیمار خارج از قاره آفریقا نگرانی‌های بسیاری را در میان شهروندان بیشتر کشور‌ها به وجود آورده است؛ تجربه آنها در سه سال گذشته به دلیل پاندمی کرونا پرسش‌هایی را در ذهن این افراد به وجود آورده است. پرسش نخست این است که آیا پاندمی جدیدی در راه است یا خیر؟ پرسش دوم در مورد واکسیناسیون و سوم نیز در مورد دارو‌های آن است.

امکان پاندمی

حمید سوری اپیدمیولوژیست در گفتگو با خبرنگار آنا، در مورد احتمال پاندمیک شدن این بیماری اظهار کرد: اینکه این بیماری پاندمی شود شک وجود دارد. چنانچه بیماری پاندمیک شود باید اعلام آن توسط سازمان جهانی بهداشت صورت بگیرد. بر اساس تعریف اگر بیماری حداقل در دو کشور در دو منطقه از شش منطقه سازمان جهانی بهداشت اپیدمی شود، این سازمان امکان پاندمی بودن آن را در درجات مختلف بررسی و اعلام می‌کند.

سوری ادامه داد: در برخی مناطق آفریقا به ویژه کنگو اپیدمی تایید شده است. با این حال سوالات مختلفی مترتب این مسئله است از جمله لازم است بدانیم، میزان‌های بروز این بیماری در زمان‌ها و مکان‌های مشابه در سال‌های قبل چقدر بوده است؟ میزان بروز در سال جاری در همان زمان و همان مکان چقدر است؟ روند گسترش بیماری چگونه و با چه شتابی است؟ میزان مولد پایه برای بیماری چقدر است؟ واریانت غالب و شایع در ایران کدام است؟ کانون‌های آلودگی و طغیان کجا هستند و موارد اولیه و ایندکس کدامند؟

امید به توقف بیماری

سازمان جهانی بهداشت برای دومین‌بار طی دو سال گذشته آبله میمونی را به عنوان یک وضعیت اضطراری بهداشتی اعلام کرد و مواری در برخی از کشور‌های جهان مشاهده و ثبت شده است با این حال روز جمعه تدروس آناهوم مدیرکل سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که می‌توان این شیوع این بیماری را متوقف و آن را تحت کنترل قرار داد که انجام این کار مستلزم اقدام هماهنگ بین آژانس‌های بین‌المللی و شرکای ملی و محلی، جامعه مدنی، محققان و تولیدکنندگان و کشور‌های عضو است.

اگرچه این سخنان آدناهوم امید بخش است با این حال در روز‌های گذشته پاکستان دومین مورد مبتلا به ویروس آبله میمونی را نیز ثبت کرد، پیش از این کشور‌هایی مانند تایلند و سوئد نیز مواردی از این بیماری ثبت شده بود. این موارد پس از آن است که ویروس آبله میمونی به خارج از مرز‌های کنگو و سرایت آن به دیگر کشور‌های همسایه در قاره آفریقا گزارش شده است.

به گفته آدناهوم بیش از ۱۰۰ هزار مورد تایید شده ابتلا به ام پاکس از زمان آغاز شیوع جهانی آن در سال ۲۰۲۲ به سازمان جهانی بهداشت گزارش شده است. همچنین در سال جاری بیش از ۱۶ هزار مورد مشکوک از جمله ۵۷۵ مورد مرگ ناشی از این بیماری در این کشور وجود داشته است.

واکسن‌های آبله میمون

این میزان ابتلا در حالی مطرح است که واکسن برای آبله میمونی موجود است. سوری در این رابطه با واکسن‌های این بیماری گفت: برای بیماری آبله میمون واکسن‌های زیادی در حال گسترش و استفاده قرار دارند. از جمله واکسن‌های Pfizer-BioNTech و Moderna، Oxford-AstraZeneca، Sputnik V، Sinovac و Covaxin به عنوان واکسن‌های مطرح شده در این رابطه هستند.

وی افزود: در مورد واکسیناسیون، بستگی به در دسترس بودن اطلاعات اپیدمیولوژی بیماری و پاسخ سوالات بالا دارد. برخی کشور‌ها واکسیناسیون عمومی و برخی واکسیناسیون گروه‌ها پرخطر را آغاز کرده اند.

گفته‌های سوری در حالی است که گفته می‌شود در حال حاضر دو دواکسن ACAM۲۰۰ و JYNNEOSTM در ایالات متحده آمریکا مورد تأیید قرار گرفته‌اند.

واکسن ACAM۲۰۰ که دارای مجوز سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) است از ویروسی به نام به نام واکسینیا تهیه شده و برخلاف سایر واکسن‌ها که از ویروس مرده استفاده می‌کنند از ویروس زنده استفاده می‌کند و برای ایمن سازی فعال در برابر بیماری آبله برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت آبله هستند، توصیه شده است. این واکسن سیستم ایمنی فرد را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی‌ها و سلول‌ها را در خون و جا‌های دیگر ایجاد کند که در صورت مواجهه با آبله، بدن بتواند به مبارزه با عفونت واقعی آبله کمک کند.
این واکسن در اتحادیه اروپا و کانادا برای درمان آبله میمونی مجوز گرفته و عرضه شده است؛ و به صورت سوسپانسیون استریل زرد کم رنگ تا سفید برای تجویز زیر جلدی در ویال‌های ۰.۵ میلی لیتری تک دوز موجود است. این واکسن نیز حاوی یک شکل زنده و ضعیف شده از ویروس واکسینیا که شبیه ویروس‌های واریولا یا آبله میمون است.

داروهای آبله میمونی

بر اساس آنچه تا امروز گفته شده است بسیاری از موارد مبتلا به آبله میمونی مداوا می‌شوند و میزان مرگ و میر آن بسیار کم است. با این حالدارو‌هایی مانند Tecovirimat (ST-۲۴۶) و واکسینیا ایمونوگلوبولین مجوز‌های لازم را برای این بیماری دریافت کرده‌اند. همچنین در مورد اثر بخشی دو داروی سیدوفوویر و برنسیدوفوویر بر روی ویروس آبله میمونی مطالعاتی در دست است اگرچه پیش از این اثربخشی آنها در مورد ویروس آبله به اثبات رسیده است.

انتهای پیام/

یاسر مختاری