۱۵ مرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۵ مرداد  برابر ۵ آگوست را ورق می‌زنیم.

***

مادر علم آمار ایران

۱۵ مرداد ۱۴۰۲ خورشیدی، ماه‌بانو تاتا، مادر علم آمار ایران درگذشت. او در سال ۱۹۴۲موبای هندوستان در خانواده‌ای زرتشتی به دنیا آمد. دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد را آنجا گذراند و سال ۱۹۶۳ به دانشگاه پردو رفت و ۴ سال بعد در مقطع دکتری آمار از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و پس‌از ۵ سال تدریس در دانشگاه ایالتی میشیگان به ایران آمد و در دانشگاه صنعتی شریف مشغول تدریس شد.  بعد از انقلاب در دانشگاه علامه طباطبایی به تدریس ادامه داد و درسال ۱۳۶۶ به عنوان مامور برای تدریس آمار در دانشگاه باهنر به کرمان رفت و تا پایان عمر در این شهر ماند. تاتا عضو در موسسه بین‌المللی آمار، جامعه ریاضی‌دانان ایران و جامعه آماردانان ایران و به پاس خدماتش او را با لقب مادر آمار ایران می‌شناسند.

بنیانگذار هوندا

۵ آگوست ۱۹۹۱ میلادی برابر با ۱۵ مرداد ۱۳۷۰ خورشیدی، سوییچیرو هوندا، مهندس، صعنت‌گر و راننده خودروهای مسابقه درگذشت. شهرت او برای تاسیس شرکت هوندا موتور، تولیدکننده موتورسیکلت و خودرو است. سوییچیرو هوندا کارش را در سال ۱۹۲۲ به‌عنوان یک شاگرد گاراژ آغاز کرد و در سال ۱۹۲۸ توانست گاراژ خودش را افتتاح کرد. او در سال ۱۹۳۴ کارخانه‌ رینگ پیستون تاسیس و در سال ۱۹۴۸ کارخانه هوندا موتور را راه‌اندازی کرد. یکی از دستاوردهای مهم این شرکت خودروسازی به دنیای علم، معرفی ربات انسان‌نمای آسیمو است که نامش را از آیزاک آسیموف نویسنده داستان‌های علمی‌تخیلی و ارائه‌دهنده قوانین ربات‌ها گرفته است. اولین نسخه این ربات در نوامبر ۲۰۰۰ (آبان ۱۳۷۹) و نسخه به‌روزرسانی‌شده آن در نوامبر ۲۰۰۱ (آبان ۱۳۸۰) عرضه شد. این ربات  در استفاده از دست‌ها و پاها بسیار چابک است.

نیل آرمسترانگ

۵ آگوست ۱۹۳۰ میلادی برابر با ۱۵ مرداد ۱۳۰۹ خورشیدی، نیل آرمسترانگ فضانورد سازمان فضایی آمریکا به‌دنیا آمد. نیل آرمسترانگ اولین انسانی بود که در ۲۱ جولای ۱۹۶۹ قدم بر سطح ماه گذاشت و گفت: «این گامی کوچک برای انسان و جهشی بزرگ برای بشریت است.» در سطح بین‌المللی، نزدیک به ۷۰۰میلیون بیننده تلویزیونی به‌طور زنده شاهد این رویداد بودند. آپولو ۱۱ در ۱۶ جولای با موشک ساترن ۵ از مرکز فضایی کندی در جزیره مریت فلوریدا به فضا پرتاب شد. آرمسترانگ از سال 1971 به‌عنوان استاد مهندسی هوافضا در دانشگاه سینسیناتی مشغول به کار شد. او یکی از اعضای کمیسیونی بود که درباره فاجعه شاتل فضایی چلنجر در سال ۱۹۸۶ تحقیق کرد.

مردی شبیه فیل

۵ آگوست ۱۸۶۲ میلادی برابر با ۱۵ مرداد ۱۲۴۱ خورشیدی، جوزف کری مریک، معروف به مرد فیل‌نما به‌دنیا آمد.  ۱۷ مارس ۱۸۸۵ دکتر فردریک تروز گزارش پزشکی مربوط به بدشکلی‌های حالت فیزیکی چهره مردی به نام جوزف کری مریک را به انجمن آسیب‌شناسی لندن ارائه کرد. پس‌از شغل کوتاهی که جوزف مریک به‌عنوان یک «عجیب‌الخلقه حرفه‌ای» داشت  از سال ۱۸۸۶ تا زمان مرگ یعنی تا سال ۱۸۹۰ به معروف‌ترین بیمار مقیم بیمارستان لندن تبدیل شد. چهره‌ او با کیسه‌های بزرگی از پوستی که شبیه اسفنج متورم مایل به قهوه‌ای بود و از پشت سر و روی صورتش آویزان بود احاطه شده بود. آرواره‌هایش که از شکل عادی خارج شده بودند، گفتار او را به کلمات پراکنده‌ای که به‌سختی قابل درک بود محدود کرده بود و او قادر به نشان‌دادن حالت صورتش نبود. محققان امروزی معتقدند که مرد فیل‌نما از بیماری ژنتیکی بسیار نادری باعنوان سندرم پروتئوس رنج می‌برده که در اثر جهش در ژن AKT۱ به‌وجود می‌آید.