«نمک‌های رنگی» نمک‌گیرتان نکند/ سرطان‌ تیروئید ارمغان نمک رنگی

گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، این روز‌ها فضای مجازی پر شده از تبلیغاتی که در آن برخی به دنبال سودهای کلان خود هستند حتی به قیمت جان مردم. مکاره بازار تبلیغات به نمک سفره مردم هم رسیده که در آن از فواید نمک‌های صورتی، سبز، آبی و خواص درمانی آنها صحبت می‌شود، اما به تأکید متخصصان مردم در حالی این نمک‌ها را مصرف می‌کنند که نمی‌دانند چه آسیبی به سلامت خودشان و کودکانشان می‌زنند. 

شهین یاراحمدی متخصص غدد در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا با بیان اینکه غده تیروئید یکی از غدد اصلی درون ریز بدن است که بر روی متابولیسم بدن تأثیر بسزایی دارد، بیماری‌های تیروئیدی در جهان شایع هستند، تخمینی که در جهان وجود دارد این است که 1.6 میلیارد نفر از جمعیت جهان به یکی از اختلالات تیروئیدی مبتلا بوده یا در معرض ابتلا باشند.

وی افزود: اختلال یُد از جمله ریسک فاکتور اصلی این بیماری است؛ همچنین آلودگی هوا، آلودگی آب، کمبود سلنیم و اختلالات ژنتیکی در افرادی که والدین آنها ازدواج فامیلی داشته‌اند ممکن است افراد را معرض اختلالات تیروئید قرار دهند.

یاراحمدی با بیان اینکه به صورت کلی اختلالات تیروئیدی در فلات ایران بسیار شایع است، گفت: عوامل محیطی در بروز این بیماری نقش بسیار زیادی داشته‌اند، به همین دلیل از سالیان قبل با اضافه کردن ید به نمک‌های تصفیه شده سعی شد از بروز این اختلالات پیشگیری شود. به همین دلیل می‌توان گفت که این نمک‌ها سهم بسیار زیادی در کنترل عوارض بسیار شدید بیماری‌های تیروئیدی داشته‌اند.

نمک‌های رنگی و تبلیغات دروغین

وی با تأکید بر اینکه افزودن ید به نمک تصفیه شده یکی از برنامه‌های بسیار موفق برای پیشگیری از مشکلات ناشی از اختلالات تیروئیدی بوده است؛ گفت: به تازگی تبلیغات نمک‌های رنگی و نمک‌های اداری موجب کاهش مصرف نمک ید‌دار تصفیه شده در برخی افراد شده است، مفید بودن نمک‌های رنگی هیچ پایه علمی ندارد. برخی افراد هم بدون هیچ استدلال و داشتن شواهد علمی بیماران را تشویق می‌کنند که داروی لووتیروکسین را که برای کم کاری تیروئید کاربرد دارد کنار بگذارند این امر یکی از مشکلاتی است که وجود دارد.

این متخصص غدد به برنامه‌های وزارت بهداشت برای کنترل اختلالات تیروئید در کشور پرداخت و گفت: این وزارتخانه از سال 1384، برنامه غربالگری نوزادان را آغاز کرده که تا امروز بدون هیچ توقفی ادامه داشته است. ما از روز سوم تا پنجم تولد نوزاد غربالگری کم‌کاری تیروئید را انجام می‌دهیم. با تشخیص به موقع این بیماری، نوزادان مبتلا اختلال تیروئید تا سه سال تحت نظر تیم‌های مراقبت پزشکی هستند.

وی ادامه داد: کم‌کاری تیروئید در نوزادان علائم خاصی از بدو تولد ندارد؛ بنابراین اگر به موقع تشخیص داده نشود ممکن است موجب عقب‌ماندگی ذهنی در کودکان شود که خوشبختانه مطالعات نشان داده شده از زمان شروع برنامه غربالگری نوزادان دیگر کودکی به دلیل داشتن اختلال تیروئیدی به عقب ماندگی ذهنی مبتلا نشده است. به تازگی هم مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر بر این هدف متمرکز شده است تا تشخیص و درمان تمامی تمامی بیماری‌های تیروئیدی در کشور را ساماندهی و مدیریت کند.

یاراحمدی بیان کرد: به منظور تدوین و بومی سازی دستورالعمل‌های بالینی تشخیص، درمان و مراقبت بیماری تیروئید، وزارت بهداشت همکاری خود را با پژوهشکده غدد آغاز کرده است. پس از بومی سازی این دستورالعمل‌ها آموزش پزشکان نیز آغاز می‌شود. این موضوع به تشخیص زودهنگام و درمان موفق مشکلات تیروئیدی کمک بسیار زیادی می‌کند.

وی با بیان اینکه مسأله اختلالات تیروئیدی در زنان باردار نیز یکی از موارد توجه در وزارت بهداشت است، گفت: برای این موضوع نیز دستورالعمل‌های خاصی وجود دارد و بسیاری از متخصصان زنان و زایمان و متخصصان غدد زنان باردار را از منظر اختلالات تیروئیدی مورد مراقبت قرار می‌دهند.

عوارض اختلالات تیروئیدی

رئیس اداره غدد وزارت بهداشت با بیان اینکه مشکلات تیروئیدی موجب عوارض بسیار زیادی می‌شود، گفت: اختلالات تیروئیدی در تمامی جمعیت‌ها به ویژه در نوازدان، مادران باردار، کودکان در سنین رشد، سالمندان و ... می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند، در همین راستا باید به اختلالات تیروئیدی در همه سنین توجه داشته باشیم. بیماری تیروئید همچنین می‌تواند در سنین باروری هم در زنان و هم در مردان موجب اختلالات باروری شود. 

وی با بیان اینکه پرکاری تیروئید نیز می‌تواند موجب برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی- عروقی شود، گفت: علاوه بر این ممکن است مشکلات اسکلتی ایجاد کند. علاوه بر این سرطان‌های تیروئیدی نیز بسیار شایع هستند خوشبختانه نوع شایع آن در ایران در صورت تشخیص زودهنگام با توجه به درمان‌های خوبی که برای آن وجود دارد می‌تواند درمان شود.

یاراحمدی با بیان اینکه تیروئید می‌تواند روی بسیاری از بیماری‌ها تأثیرگذار باشند، گفت: در کل دنیا مشکلات تیروئیدی را به عنوان یک عامل خطر برای سایر بیماری‌های غیر واگیر مطرح کرده‌اند اگر به این موضوعات توجه نشود بار بسیار زیادی را روی نظام سلامت تحمیل می‌کند.

این متخصص غدد به میزان شیوع بیماری در ایران پرداخت و گفت: از هزار نوزاد متولد شده، چهار نفر ممکن است دچار اختلالات تیروئیدی باشند. در زنان باردار نیز حدود 50 درصد آنها ممکن است دچار درجات مختلفی از اختلالات باشند.

وی با بیان اینکه عوامل محیطی مانند آلودگی هوا در بروز مشکلات تیروئیدی نقش دارند، گفت: افرادی که مصرف دخانیات بالایی دارند نیز در معرض بیماری‌های تیروئید هستند و با توجه به اینکه در حال حاضر مصرف دخانیات افزایش پیدا کرده است این موضوع می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

این مسئول با بیان اینکه برنامه‌های مفیدی برای کنترل مشکلات تیروئیدی در حال انجام است، اظهار کرد: ما انتظار داریم که علاوه بر اینها، یکسری برنامه‌های دیگر را نیز پیاده سازی کرده و تا بتوان به امر کنترل اختلالات تیروئیدی در سطح کشور کمک کنند. مثلا برای کنترل مشکل تیروئید در خانم‌های باردار، یُد مورد نیاز را در قالب فولیک اسید یا مولتی‌ویتامین در اختیار خانم‌های باردار قرار می‌دهیم که این می‌تواند شانس مشکلات تیروئیدی را در مادر و جنین کاهش دهد.

ماهی پرورشی فاقد ید

یاراحمدی در رابطه با توزیع جغرافیایی اختلالات تیروئیدی و مصرف غذاهای بدون ید در کشور نیز گفت: عوامل مؤثر مختلفی در بروز این مشکلات نقش دارند که یکی از آنها کمبود ید است. افرادی که از ماهی دریا استفاده می‌کنند با لحاظ اینکه ماهی و غذاهای دریافتی از ید کافی برخوردار باشند، مشکلات تیروئید ناشی از ید آنها کمتر است؛ اما باید این را بدانیم که ماهی‌های پرورشی فاقد ید هستند و از سوی دیگر در نقاط کوهستانی و جاهایی که ید کمتری مصرف می‌شود مشکلات تیروئیدی ممکن است شیوع بیشتری داشته باشند.

وی افزود: با توجه به اینکه علاوه بر ید عوامل دیگری نیز در بروز این اختلالات نقش دارند باید گفت که امروز در تمامی نقاط ایران ما این بیماری‌ها را شاهد هستیم. ممکن است در برخی نقاط در میان مادران باردار، در برخی از مناطق در میان نوزادان و در برخی دیگر در میان سالمندان شیوع بیشتری داشته باشد.

این مسئول یادآور شد: از زمانی که ما به نمک‌های خوراکی ید را اضافه کردیم و به عنوان یک نمونه موفق در جهان از آن یاد می‌شود گواترهای گره‌ای کمتر شده است. علاوه بر این انواع دیگر گواتر نیز کاهش پیدا کرده است که این نقش ید را نشان می‌دهد.

اختلال تیروئید در زنان ۶ برابر مردان

این متخصص غدد توصیه کرد: افراد زندگی سالمی را در پیش بگیرند، از نمک اگرچه باید کمتر استفاده کنند اما در صورت مصرف از نمک یددار تصفیه شده استفاده کرده و گول تبلیغات فضای مجازی را نخورند، تیروئید ما برای اینکه به اندازه کافی هورمون بسازند نیاز به ید دارد. علائم مشکلات تیروئیدی را بشناسند و در صورت مشاهده آن به پزشک مراجعه کنند. مشکلات تیروئیدی در خانم‌ها شش برابر مردان است به همین دلیل لازم است که بیشتر هم مراقب سلامت تیروئید خود باشند.  

انتهای پیام/

یاسر مختاری