در آنا بخوانید؛
مصونیت از آسیب‌های اجتماعی با ویدئوکتاب‌های مهارتی کودکان
مهارت‌های به‌خصوصی مانند کنترل خشم، عزت نفس، امید به آینده و کمک‌طلبی و توجه به خود و دیگران و بحث دوست‌یابی به عنوان مهارت پایه و اولیه مطرح می‌شوند و می‌توانند به پیشگیری از آسیب‌های آینده کودک و نوجوان کمک کنند.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، به تازگی مجموعه ویدئوکتاب‌های بندانگشتی توسط موسسه شمیم و با همکاری انتشارات دال برای کودکان سه تا هشت سال منتشر شده است.
این مجموعه به موضوعاتی از قبیل مهارت گوش‌دادن، مهارت نه‌گفتن، کنترل هیجان، عزت نفس، هوش عاطفی، امیدواری، خوش‌بینی، مدیریت خشم و حس ارزشمندی می‌پردازد. مجموعه «ویدئوکتاب‌های سلامت اجتماعی» مهارت‌هایی را مورد توجه قرار داده است که منجر به تربیت کودکانی با رشد همه‌جانبه شده و از آنها در افتادن به دام آسیب‌های اجتماعی محافظت می‌کند.
بخش جالب و قابل توجه کتاب که در کتاب‌های دیگر نیست، این است که مخاطبان می‌توانند با اسکن کیوآرکدی که در صفحۀ شناسنامۀ کتاب آمده است، انیمیشن کتاب‌ها را نیز در تلفن همراه مشاهده کنند.
این مجموعه که در 9 جلد توسط انتشارات دال منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است، اهمیت ویژه‌ای در حوزه آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان دارد و به همین جهت گفت‌وگویی کوتاه با میلاد چخماقی مسئول آموزش موسسه شمیم داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
اهمیت آموزش مهارت‌های مختلف اجتماعی به کودکان چیست؟
در رابطه با جایگاه آموزش برای کودکان و نوجوان از این مقدمه باید شروع کنم که در حوزه پیشگیری متاسفانه به خاطر ناکارآمدی روش‌های مختلف در گرایش به بزه در سنین جوانان به بالا و بزرگسالان، عموماً تمرکز به سمت کودک و نوجوان است که دلایل خیلی مختلفی دارد که اینجا جایگاه باز کردن این قضیه نیست ولی مهمترین بحث تأثیر همتایان، تأثیرپذیری از محیط، تأثیر رسانه‌ها و... است.
درباره نوجوانان و قشری که ما به عنوان کودک از آنها نام می‌بریم این امیدواری وجود دارد که تأثیرپذیری از رویکردهای آموزشی و مهارت افزایی بالاتر باشد و آنها را از آسیب‌ها مصون کند و همین باعث شده که ناشران به سمت تولید کتاب‌های مهارتی سوق پیدا کنند و این رویکرد، رویکردی جهانی است و در ایران هم سالها است که در حوزه‌های مختلف من جمله بحث آسیب‌های اجتماعی تمرکز به سمت مهارت افزایی و تا حدی دانش افزایی و آگاهی بخشی برود. البته نکته مهم این است که در این حوزه نوجوانان و کودکان با رعایت محدوده و حریم‌هایی که وجود دارد، باید گام برداشت.
درباره این محدوه و حریم‌ها بیشتر توضیح می‌دهید؟
یعنی خطوط قرمز آموزش به کودک و نوجوان رعایت شود، زود آموزی و پرآموزی نشود و کتاب از خطوط قرمز عبور نکند. به شکل کلی اهمیت جایگاه این کتاب‌ها برای کودکان مشخصاً بحث مهارت‌ها و آگاهی بخشی‌هایی است و ما متمرکز می‌شویم روی حوزه‌هایی که به عنوان اصول پایه یا مهارت‌های پایه زندگی از آنها می‌شود نام برد. اما آن چیزی که در حوزه آسیب‌ها مشخصاً جلوگیری از آسیب اعتیاد مد نظر ناشر و موسسه بود، مهارت‌های به خصوصی مثل کنترل خشم، عزت نفس، امید به آینده و کمک طلبی و توجه به خود و دیگران و بحث دوست یابی یا انتخاب دوست است که اینها به عنوان مهارت پایه و اولیه مطرح می‌شوند و خیلی می‌توانند برای پیشگیری ازآسیب‌هایی در آینده کودک و نوجوان کمک کننده باشند.
در کشورهای دیگر این سبک کتاب‌ها چه جایگاهی دارد؟
همان طور که عرض کردم در ادبیات جهانی این حوزه سالهاست که درباره آن کتاب منتشر می‌شود و مشخصاً در کشورهای آمریکای شمالی وعموم کشورهای اروپایی به این رویکردها خیلی توجه کرده‌اند و کشورهایی که با آسیب‌هایی از جمله مباحث آسیب اجتماعی بیشتر سر و کار داشته‌اند، جایگاه و ضرورت این مسئله را بیشتر در نظر گرفته و تولیدات بیشتری داشته‌اند.
کتاب‌های ساده و دوستدار خانواده
نوع چاپ این کتاب‌ها متفاوت است، درباره چرایی این گونه چاپ کتاب‌ها به شکل آکاردئونی هم توضیح می‌دهید؟
در رابطه با فرمت یا حالا اصطلاحاً گونه و فرم کتابی هم که ناشر انتخاب کرده است ملاحظات ما این بود که سبک مینیمال و ساده شده وجذابی باشد که اصطلاحاً دوستدار خانواده است؛ به این معنی که کتاب به خاطر محتوایش نیازمند این هست که در خانواده، پدر و مادر یعنی والدین یا برادر و خواهر بزرگتر در کنار کودک باشند که با هم بخوانند و با هم درگیر کتاب شوند. از طرفی فرمت کتاب جذابیت‌های بصری و فیزیکی دارد که خود کودک را درگیرکند از طرف دیگر بحث هزینه‌هایی که بار می‌شد برای قطع کلاسیک مثل خشتی، گالینگور و حالا سبک‌های مختلف، ناشر رو به این سمت توجه داد تا برای اینکه بتواند کتاب‌ها را کمی بیشتردر بازار و به اصطلاح سبد خرید فرهنگی خانوار قرار بدهد و در این فرمت جدید به عنوان بروشوری و آکاردئونی چاپ کند که با هزینه حداقلی تولید را به دست مخاطب برساند.
ویدئودار بودن کتاب‌ها چقدر به آموزش مهارت‌ها به کودکان کمک می‌کند؟
در رابطه با بحث ویدئو کتاب بودن، شاید این ناشر به عنوان اولین ناشر ویدئو کتاب نباشد و از قبل هم ناشرهای دیگری بودند که سعی کردند درکنار کتاب، سی دی کتاب، یا قبل‌ترها نوار کاست کتاب، ویدئو کتاب و... را هم تولید کنند اما الان خیلی کم کتاب در بازاروجود دارد که به قالب کیو آرکد و به شکل آنلاین و برخط، هم تیزر کتاب هم خود محتوای کتاب را به شکل ویدئو آهنگین ساخته باشد و نریشن روی آن داشته باشد. متاسفانه به خاطر وضعیت بد بازار کتاب و تغییر ماهیت مسئله نشر در ایران و البته به شکل کلی در جهان، استفاده از رسانه‌ها یا چند رسانه‌ها را بسیار زیاد شده و مشخصاً تکنولوژی وی آر آر VRR ناشران را به این سمت برده که بتواند ازاین فرصت استفاده کند و از بستر مدیا بیشترین بهره را ببرد و جذابیت را به نحو بیشتری به مخاطب منتقل کند. مشخصاً مخاطبان کودک و نوجوانی که ما در نظر داریم این محتوا به آنها منتقل شود، شرایط یکسانی از نظر هوشی ندارند و بهره هوشی متفاوتی دارند و از نظر گیرایی یا به اصطلاح روانشناسی سبک‌های یادگیریشان متفاوت است؛ بعضی بصری هستند، بعضی سمعی هستند، بعضی فعال هستند و بعضی در حین رفتارهای پویا می‌توانند یادگیری را داشته باشند و اینها باعث شده تا از ظرفیت ویدئو بیشترین بهره را ببریم و در همه این اقشار با همه تفاوت‌هایی که دارند، تاثیرگذار باشیم. مضافاً اینکه اگر کودکان دارای محدودیت‌های فیزیکی و جسمی یا ذهنی را هم لحاظ کنیم، آنها هم می‌توانند به وسیله ویدئو کتاب‌ها و بهره از یکی از ویژگی آنها یعنی حداقل به شنیداری خام یا تصویری خام تا حدی بهره ببرند و در نتیجه این سبک ویدئو کتاب انتخاب خوبی خواهد بود.
این کتاب‌ها چطور برای ترجمه گزینش شدند؟
در رابطه با بحث گزینش کتاب اولین چیزی که برای ناشر مهم بود وموسسه روی آن تمرکز و توجه ویژه داشت بحث سلامت اجتماعی و مشخصاً آموزش‌ها و دانش افزایی هایی است که به حوزه آسیب‌های اجتماعی و مشخصاً بحث اعتیاد توجه دارند تا بتوانیم به مهارت پایه کودکان ارتباط پیدا کند. نکته بعدی بحث سبک و فرم مینیمال و ساده برای کتاب بوده که اصطلاحاً حداقل متن را داشته باشد تا برای جامعه بیشتری از مخاطبان کودک و نوجوان جذاب باشند اصطلاحاً کتاب‌های تصویری و بدون قصه که حجم متن کمی دارند. این مجموعه کتاب هم جزء این دسته است. نکته بعدی بحث تنوع و جذابیت‌های گرافیکی کار هست که از رنگها و قالب‌های جذابی استفاده کند و البته خیلی سعی شد تا بتواند مخاطب کودک و نوجوان ایرانی را درگیر کند. البته این نکته را هم باید یادآوری کنم که این عناوینی که گردآوری شده به شکل بسته کتاب است. در بازار کتاب قبلاً تعدادی از این موضوعات بود و توسط ناشران مختلفی ترجمه و توزیع شده بود اما گردآوری یک مجموعه کتاب به شکل بسته‌های ویدئو کتاب توسط انتشارات دال وموسسه شمیم برای نخستین بار است.
انتهای پیام/
