2 اسفند در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 2 اسفند برابر با 21 فوریه را ورق می‌زنیم.

****

 لوکوموتیو

۲۱ فوریه ۱۸۰۴ میلادی برابر با ۲ اسفند ۱۱۸۲ خورشیدی، اولین موتور بخار خودپیشران یا لوکوموتیو بخار روی ریل خط تراموای معمولی بخش پنی‌دارن در ولز جنوبی آزمایش شد. این دستگاه را ریچارد ترویتیک، مخترع و مهندس انگلیسی طراحی کرد. او اولین لوکوموتیو بخار جاده‌ای خود را در کامبورن در سال ۱۸۰۱ و ماشین جاده‌ای دیگری را در سال ۱۸۰۳ ساخته بود که این ماشین دوم چندبار در لندن و پیش‌ازآنکه ترویتیک توجهش را به راه‌آهن معطوف کند کار کرد. موتور راه آهن در پنی‌دارن توانست واگن کوچک باری به وزن ۱۵ تن را با سرعت بیش‌از ۸ کیلومتر در ساعت بکشد. باوجوداین، به‌دلیل چسبندگی کم، چرخ‌های آهنی روی ریل‌های چدنی لیز خوردند. همچنین ریل‌های چدنی ترامواهای آن روزها به اندازه کافی برای تحمل وزن دستگاه جدید او قوی نبودند و آزمایش خیلی زود کنار گذاشته شد.

کُلر

۲۱ فوریه ۱۸۱۱ میلادی برابر با ۲ اسفند ۱۱۸۹ خورشیدی، وقتی هامفری دِیوی، شیمی‌دان و مخترع انگلیسی، مقاله‌ای را در جلسه انجمن سلطنتی قرائت کرد نام کلر را از کلمه یونانی سبز معرفی کرد، زیرا شیمی‌دانان آن روزگار، گازهای سبز و زرد روشن این ماده را باعنوان گاز اکسی‌موریاتیک می‌شناختند. دیوی در مقاله‌اش، درباره ترکیبی از گاز اکسی‌موریاتیک و گاز اکسیژن، آزمایش‌های متعددش را با گاز اکسی موریاتیک گزارش کرد که به‌نظر می‌رسید بسیاری از خواص واکنشی اکسیژن را دارد. اسید هیدروکلریک در آن زمان به نام اسیدموریاتیک شناخته می‌شد و وقتی کلر برای اولین‌بار از واکنش با اسید به‌دست آمد، تصور می‌شد که گاز سبز زرد ترکیبی حاوی اکسیژن است. بعدها، کار دقیق دیوی نشان داد که گاز کلر در واقع عنصری است که نمی‌تواند به مواد ساده‌تری تجزیه شود. امروزه می‌دانیم که کلر عنصری با عدد اتمی ۱۷ است و اکسیدکننده‌ای قوی است که برای سفیدکردن پارچه‌ها و ضدعفونی استخرها استفاده می‌شود.

اولین زن دندانپزشک آمریکا

۲۱ فوریه ۱۸۶۶ میلادی برابر با ۲ اسفند ۱۲۴۴ خورشیدی، اولین زن دندانپزشک در ایالات‌متحده مدرک D.D.S (دکتر جراحی دندان) را دریافت کرد. این فارغ‌التحصیل کالج دندانپزشکی، لوسی بی‌هابز (خانم تیلور) به‌صورت خصوصی نزد رئیس کالج جراحی دندان اوهایو آموزش دید. در همین دوره بود که به‌دلیل زن‌بودن، از ورود او به کالج پزشکی ممانعت شد. سال ۱۸۶۲ در بلویو، آیووا به درمان بیماران مشغول شد. جولای ۱۸۶۵ به عضویت انجمن دندان‌پزشکی ایالتی آیووا درآمد و به‌عنوان نماینده به انجمن دندان‌پزشکی آمریکا در شیکاگو فرستاده شد. لوسی هابز سرانجام در نوامبر ۱۸۶۵ در دوره ارشد کالج جراحی دندان اوهایو پذیرفته و در فوریه ۱۸۸۶ با نمرات بالا از آنجا فارغ‌التحصیل شد. 

اینگه لیمان

۲۱ فوریه ۱۹۹۳ میلادی برابر با ۲ اسفند ۱۳۷۱، اینگه لیمان، نخستین زن ژئوفیزیکدان واقعی در جهان در سن ۱۰۴ سالگی درگذشت. این زلزله‌شناس و ژئوفیزیکدان دانمارکی در مقاله‌ای که سال ۱۹۳۶ منتشر کرد ناپیوستگی لیمان را در ساختار لرزه‌ای زمین‌ شناسایی کرد که مرز ناشناخته‌ای را در هسته داخلی جامد زمین مشخص می‌کند. این مقاله باعنوان ساده "P" (مخفف پرایم)، بر‌اساس تفسیر‌های او از بررسی موج ضربه‌ای ناشی‌از زلزله‌ای بزرگ در نزدیکی نیوزلند در سال ۱۹۲۹ است که درواقع، نشان می‌دهد موج ضربه‌ای حاصل از این زلزله در سراسر جهان ثبت شده است. او با مطالعه دامنه و زمان سفر امواج لرزه‌ای در گوشته بالایی تحقیقاتش را دنبال کرد.

ساختار ‌دی‌ان‌ای

۲۱ فوریه ۱۹۵۳ میلادی برابر با ۲ اسفند ۱۳۳۱ خورشیدی، فرانسیس کریک و جیمز واتسون به نتیجه‌گیری نهایی درباره ساختار مارپیچ دوگانه مولکول دی‌ان‌ای رسیدند. آنها اولین گزارش خودشان را در ۲۸ فوریه اعلام کردند و مقاله‌شان باعنوان ساختاری برای اسیدنوکلئیک دئوکسی ریبوز، در شماره ۲۵ آوریل ۱۹۵۳ نشریه نیچر منتشر شد. دی‌ان‌ای، مخفف عبارت دئوکسی‌ریبونوکلئیک اسید، نوعی اسید نوکلئیک و حامل دستورالعمل‌های ژنتیکی است.