کمبود ۱۰۰ هزار پرستار در مراکز درمانی کشور/ باید ۳۰۰ هزار پرستار داشته باشیم

محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در گفت‌‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا در به پاسخ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رابطه با تبدیل وضعیت قراردادهای پرستاران واکنش نشان داد.

چرا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدام به تعدیل کادر بیمارستانی و عدم تمدید طرح پرستاران کرده است؟

این پرسشی بود که در نشست علنی روز سه‌شنبه ۱۹ دی‌‌ماه ۱۴۰۲مجلس شورای اسلامی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به آن پاسخ داد.

وی گفت: یکی از مشکلات اساسی ما تأمین نیروی انسانی است. در آزمون‌هایی که در وزارت بهداشت برگزار شد، بسته به سابقه خدمت نیروهایی که در زمان کرونا فعالیت داشتند، امتیاز داده شد و از دو درصد تا ۲۰ درصد نمرات لحاظ شده و در آزمون اول حدود ۲۸ هزار و ۹۶۱ نفر استخدام شدند که ۲۲ هزار و ۹۷ تن از این تعداد امتیاز آزمون کرونا را داشتند و از  ۹۸۸ هزار تن که در آزمون جدید شرکت کرده بودند، ۵۰ هزار تن از امتیاز کرونا استفاده کردند. 

اما دبیر کل خانه پرستاران به این پاسخ واکنش نشان داد و با اشاره به چالش‌های حوزه پرستاری اظهار کرد: در آزمونی که نزدیک به ۲۹ هزار پرستار استخدام شدند تنها ۱۱ هزار نفر پرستار بودند و بقیه کادر درمان و سایر نیروها از جمله اداری، آزمایشگاهی، هوش‌بری و..  هستند. در آزمون دوم هم ۲۵ هزار نفر استخدام شده‌اند نزدیک به ۱۰ هزار پرستار هستند اما هنوز وارد بازار کار نشده‌اند. از سال ۹۹ تا ۱۴۰۲ در مدت این ۴ سال ۲۰ هزار پرستار استخدام شده‌اند.  در این ۴ سال هم با توجه به توسعه بیمارستان‌هایی که در کشور داشتیم ۲۰ هزار تخت اضافه شده است. شاخص تعداد پرستار بر اساس ۲ روش شامل "نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستان" و شاخص "نسبت پرستار به ازای جمعیت" محاسبه می‌شود.

وی گفت: هم اکنون شاخص "نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی" در کشور به طور میانگین "حدود یک پرستار به ازای هر تخت" است، در حالیکه طبق استانداردهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعداد پرستار برای هر تخت بیمارستانی به ۲ برسد و جمعیت پرستاران کشور باید ۲ برابر شوند.در واقع ۴۰ هزار نیرو باید در این ۴ سال اضافه می‌شد. این به جز خروجی پرستاران از نظام سلامت است. پرستارانی که  هرسال بازنشسته می‌شوند، ترک کار می‌کنند و مهاجرت. واقعا این روند هیچ چیز نیست و قطره‌ای در دریاست.

شریفی مقدم در ادامه با اعلام اینکه نظام سلامت ۱۰۰ هزار پرستار کم دارد، افزود: در حال حاضر پرستاران شاغل در کشور حدود ۲۱۰ هزار نفر هستند که شامل پرستاران، کارشناسان اتاق عمل، هوشبری، فوریت‌های پزشکی و بهیاران است و با توجه به تعداد تخت‌های بیمارستانی کشور حداقل باید ۳۰۰ هزار پرستار داشته باشیم تا بیماران از خدمات کامل درمان بهره‌مند شوند. 

وی بیان کرد: در ییمارستان‌ها به دلیل کمبود کادر پرستار  مردم خدمات ایمن را دریافت نمی‌کنند و دچار خسارت می‌شوند. راه درمان این مسئله هم این است که باید پرستار استخدام شود. در دنیا مهمترین عامل برای ارائه خدمات به مردم ابتدا پرستار و سپس ساختمان و تجهیزات است. این در حالی است در کشور بیمارستان‌های بزرگی  افتتاح می‌شود بدون در نظر گرفتن نیروی لازم پرستاری. واقعا وزارت بهداشت و تلاش و بکارگیری برای جذب استخدام نیرو یا غافل بوده یا عاجل  که از این دو حالت خارج نیست. برای این کمبود یک راه استخدام است، راه دیگر جذب نیروهایی که در ایام کرونا جانشان را در کف دستشان قرار دادند و در آن شرایط وی‍‍‍‍ژه و حاد کادر درمان را تنها نگذاشتند. 

دبیر کل خانه پرستاران اظهار داشت: پرستاران ۱۲ مدل قرارداد دارند که شامل پرستاران ۸۹ روزه، پرستارانِ شرکتی، تبصره ۳، تبصره ۴، پیمانی، قراردادی، رسمی و…، می‌شود. قراردادهای طرح پرستاران هر ۳ ماه تمدید می‌شود. قراردادهای پرستارانی تبدیل وضعیت نشده‌ است و آنان همچنان به صورت قراردادهای  ۸۹ روز مشغول به خدمت هستند. ما به عنوان خانه ‍پرستاران قرارداد موقت را اصلا قبول نداریم اگر وزارت بهداشت پرستار نیاز دارد باید استخدام کند. 

وی گفت: نظام سلامت و وزارت بهداشت ما نیاز به ۱۰۰ هزار نیروی پرستاری دارد تا مردم در شرایط عادی مراقبت دریافت کنند، دیگر قرارداد فصلی مفهومی ندارد. ما هم به این نوع قرارداد اعتقادی نداریم. این بدترین نوع برخورد با جامعه پرستاری کشور است. در قانون کار هم آمده است که تنها یک بار  از این نوع قراردادها می‌توان استفاده کرد. قراردهای ۸۹ روزه برای  ارزیابی نیروها استفاده می‌شود نه برای کار مداوم. 

شریفی مقدم معتقد است: نزدیک ۵۹ درصد از قراردادهای  پرستاران به صورت موقت، قرادادهای شرکتی، پیمانی، ۸۹ روزه  و یا تبصره  چهار و سه هستند.  تا پیش از ۱۲ سال پیش این پرستاران به صورت استخدامی جذب نظام سلامت ‌می‌شدند. اما در این سال‌ها با توجه به سیاست دولت‌، نیروهای پرستاری دیگر جذب نشدند.