هفته بزرگداشت شیخ صفی‌الدین‌اردبیلی از چهارم مرداد آغاز می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی ظهر امروز در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

حامد عاملی استاندار اردبیل، محمود شاملویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و منوچهر صدوقی سها پژوهشگر تاریخ و ادبیات ایران از جمله حاضران در این جلسه بودند.

آغاز هفته شیخ صفی‌الدین در اردبیل

در ابتدای این نشست رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با تاکید بر اهمیت قرآن‌کریم به عنوان چراغ هدایت بشری گفت: شأن قرآن بالاتر از آن است که کسی یا کسانی بخواهند در برابر آن قدر علم کنند. این کتاب آن قدر روشنی دارد که هیچ روشنی دیگری نمی‌تواند بر آن غلبه کند. 

شالویی افزود: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی دفاتر و نمایندگی‌های متعددی را در استان‌های مختلف کشور تاسیس کرده که آخرین آن در استان اردبیل بود. با توجه به این که در آستانه روز اردبیل هستیم و شیخ صفی الدین اردبیلی هم از مشاهیر فرهنگی تاریخ ایران است برآن شدیم تا نکوداشتی را برای این چهره شاخص برگزار کنیم. نسل جوان ما باید بداند که شیخ صفی از چه مقام و روحیه عرفانی و معرفتی برخوردار بوده است.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: انجمن آثار و‌ مفاخر فرهنگی دفاتر و نمایندگی‌های خود را در استان‌های مختلف افتتاح کرده است و آخرین دفتر این انجمن در استان اردبیل نیز آغاز به کار کرده و خوشبختانه‌ با زمان برپایی آیین بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی مقارن شده است. ‌این افتخار برای همه جهان اسلام است که چنین حکیمی‌ در‌ این آب و‌ خاک پرورش یافته و شعاع اندیشه او راهگشای آینده ماست.  

شالویی با تاکید بر‌اینکه شناخت و شناسایی شیخ صفی الدین اردبیلی باید گسترده تر شود یادآور شد: ‌این شناخت باید به ویژه برای نسل نوجوان و‌ جوان و عامه مردم بیشتر شود. چرا که تأثیر و مقام والای عرفانی و حکمی او بسیارمهم و قابل توجه است. 

وی عنوان کرد: انتظار می‌رود که معرفی شیخ صفی و تاثیرات او بر آن اندیشه شیعی و اسلامی در قالب برنامه‌های که در روز و هفته شیخ صفی الدین اردبیلی برگزار می‌شود ارئه گردد. انتشار آثار مقالات و سخنرانی‌ها از مهم‌ترین برنامه‌هاست.علاوه بر برنامه‌های که در شهر اردبیل خواهیم داشت در شهر تهران هم همایشی را برگزار می‌کنیم.

مردی که ایران از هم پاشیده را متحد کرد

حامد عاملی استاندار اردبیل نیز ضمن عرض تسلیت به مناسبت ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا عنوان کرد: ما از شخصیتی صحبت می‌کنیم که پایه‌های اولین دولت ملی و شیعی را پایه‌گذاری کرد یک عارف یک حکیم یک عالم و یک مفسر بود که عرفان خود را در گوشه نشینی و تصوف نمی‌دید و عرفان را با مجاهدت و تلاش در کنار مردم می‌دید. شیخ صفی الدین عرفان اجتماعی را معنا داد. ایران از هم پاشیده را متحد کرد و ایران یکپارچه را به وجود آورد.

استاندار اردبیل تأکید کرد: امروز از شخصیتی صحبت می‌کنیم که برای اولین بار مبانی فکری او شرایطی فراهم کرد که دولت ملی در این کشور شکل بگیرد. تمام اندیشمندان حوزه سیاسی اذعان دارند اولین دولت ملی در عصر صفوی در کشور ما پدید آمد و این دولت ملی همه شاخص‌های دولت ملی که بعدها در اندیشه‌های اندیشمندان غربی پدید آمد را داشت. ما امروز در مورد شخصیتی صحبت می‌کنیم که مکتب فکری و اندیشه‌های او مسیر بسیار روشنی برای ما باز کرد. شخصیتی که به تعبیر مقام معظم رهبری عالم، عارف، مفسر و محدث بود و این شخصیت بزرگ عرفان خودش را در سایه گوشه‌نشینی نمی‌دید. عرفان خودش را در کنار مجاهدت و تلاش و خدمت به مردم می‌دید لذا عرفان اجتماعی را در وجود این شخصیت بزرگ می‌بینیم.

وی افزود: احساس می‌کنم کمی دیر به ایشان پرداخته این و مورد غفلت واقع شده است.ما باید پیام رسان مجاهدت این فرد بزرگ باشیم که امروز از آثار و برکات او بهره مند هستیم.روز چهارم‌ مرداد در تقویم ما روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی در نظر گرفته شده است.

عاملی گفت: امسال به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، این شخصیت ملی و بین المللی را به شکل عمیق‌تری‌معرفی خواهی کرد. بر همین اساس،هفته بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی از چهارم مرداد آغاز می‌شود که به دلیل تلاقی با ایام عزاداری تاسوعا و عاشورا آیین‌های ویژه‌ای را در بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی خواهیم داشت. برنامه دیگری که در این راستا داریم همایشی است که آبان ماه در دانشگاه تهران برگزار می‌شود. بعد از آن یک همایش علمی را در دانشگاه محقق اردبیلی خواهیم داشت.امیدوارم با مجموعه این برنامه ریزی ها بخشی از این تاریخ پر افتخار را که شاید به عمد مغفول مانده است را روشن کنیم تا چراغ راهی برای ادامه مسیر ما باشد.

ایران ظرف بود و تشیع مظروف

منوچهر صدوقی سها استاد فلسفه و عرفان اسلامی دیگر سخنران این برنامه بود. وی گفت:  می‌خواهم به موضوعی درباره سلسله  صفویه اشاره  که  به نظر من مغفول مانده است. ما در بررسی‌های تاریخی  مسائل و وقایعی را داریم که مشخص است اما گاهی مسائلی را داریم که نیاز به تحقیق و پژوهش دارد.

صدوقی افزود: مهم‌ترین اثر و دستاورد شیخ صفی‌الدین همین سلسله صفویه است. می‌دانیم که شاه اسماعیل وقتی به سلطنت رسید، تشیع را به عنوان مذهب رسمی اعلام کرد. اما آیا این تغییر مذهب به صورت خلق‌الساعه اطلاع اتفاق افتاد؟  زور و شمشیر که به دل های انسان نفوذ نمی کند. در این باره کمتر صحبت شده است.

این استاد عرفان و فلسفه عنوان کرد: ایران ظرف تشیع است و از همان ابتدای صدر اسلام مهد تشیع بوده است. زمینه پذیرش اسلام در ایران کاملاً آماده بود و ایرانیان عاشق اهل بیت بودند. شاه اسماعیل وحدت ملی ایجاد کرد اما شیعه را چگونه رسمی کرد. جنبه فکری و معنوی تشیع در ایران وجود داشت اما فقیه شاخصی در ایران وجود نداشت. علمایی از لبنان به ایران آمدند که در راس آنها محقق‌کرکی بود.

وی افزود: وقتی محقق  کرکی  از لبنان به ایران می‌آید، سفری نیز به کاشان میکند. در آن شهر  فقیهی به نام محقق خفری بوده که که ظاهراً شیعه هم  نبوده است. کرکی می‌گوید بروید فتوای خفری را بیاورید. وقتی می‌آورند می‌بیند که بخش عمده‌ای از  آن‌ها مطابق با فقه شیعه است. می‌گوید این فتاوا مبنای فقهی ما را تایید میکند که هر آنچه عقل حکم کند، شرع هم حکم میکند و هر آنچه شرع حکم کند عقل نیز حکم میکند.

صدوقی گفت: مبنا، تاسیس و استمرارسلسله صفویه به دست علما بود. مبنای مشروعیت صفویه زور نبود. زور و قدرت نظامی صرف که به معماری و گسترش فلسفه منتهی نمی شود. فعالیت‌های علمی و فرهنگی پایه این گسترش بود.  بله صفویه هم مثل همه آدمها نواقصی هم داشتند، اما روی کارآمدن و استمرار آنها یک امر سیاسی و نظامی نبود بلکه فقه شیعه بود که به صفویه قدرت و استمرار بخشید و وقتی این حمایت تمام شد فروپاشی صفویان هم آغاز شد

وی در انتها  عنوان کرد: برترین اثر وجودی شیخ صفی‌الدین سلسله صفویه است. صفویان در دل تمدن اسلامی یک تمدن کوچک تاسیس کردند که صرفاً سیاسی نبود و پشتوانه علمی داشت که بر مبنای فقهی شیعی بود.