تجاری‌سازی و گسترش سبد محصولات فناور با حمایت 57 سرای نوآوری

گروه استان‌های خبرگزاری آنا - صفیه طاهرخانی؛ دهمین دوره نمایشـگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری ربع رشیدی «Rinotex ۲۰۲۲» از دوم آبان ۱۴۰۱ در راستای حمایت و ظرفیت‌سازی برای تولید دانش، محصولات بومی و تجاری‌سازی آن‌ها در ۱۱ زون تخصصی و در چهار بخش شامل ایده‌های فناورانه، توسعه و تجاری سازی فناوری، فروش محصولات فناورانه و دانش‌بنیان و نیازمندی‌های فناورانه در محل نمایشگاه بین‌المللی تبریز کار خود را آغاز کرده و زمان برگزاری تا ۶ آبان ادامه دارد.

دهمین دوره نمایشگاه فناوری و نوآوری ربع رشیدی با مشارکت دانشگاه‌های آذربایجان شرقی استان ازجمله، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور، دانشگاه شهید مدنی، دانشگاه صنعتی سهند، دانشگاه تبریز، دانشگاه علوم پزشکی و سایر ارگان‌های دولتی در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تبریز برگزار می‌شود.

خبرنگار خبرگزاری آنا در تبریز در حاشیه دهمین دوره نمایشـگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری ربع رشیدی با قباد بهزادی‌پور مدیرکل سرا‌های نوآوری، امور کارآفرینی و مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی که به منظور بازدید از این نمایشگاه به تبریز سفر کرده است به گفت‌وگو نشسته و آخرین تحولات در مراکز رشد، سراهای نواوری و ... را جویا شده که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: آقای دکتر! از نمایشگاه نوآوری و فناوری ربع رشیدی (رینوتکس) بگویید.

بهزادی‌پور: افتخاری است که استان آذربایجان شرقی و شهر تبریز هرساله نمایشگاه نوآوری و فناوری ربع رشیدی رینوتکس را برگزار می‌کند و مورد استقبال چشمگیر دانشگاهیان دانشگاه آزاد اسلامی قرار می‌گیرد. امسال هم دانشگاه آزاد اسلامی با ۱۵۵ طرح در قالب ۵۰ ایده و ۱۰۰ محصول -که قابلیت تجاری‌سازی دارد و ۱۵۰ شرکت که توانسته‌اند محصولاتشان را تجاری‌سازی کنند- در این نمایشگاه و در زون الکترونیک با مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی حضور دارد. واحد‌های مختلف دانشگاه آزاد اسلامی ازجمله استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، اصفهان و سایر استان‌ها، سالانه در این رویداد شرکت می‌کنند.

آنا: آیا رینوتکس از لحاظ تعداد شرکت کننده و طرح و ... در حد عصر امید هست یا خیر؟

بهزادی‌پور: نمایشگاه عصر امید (خرداد ۱۴۰۱) در واقع نمایش اقتدار دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه پژوهش، فناوری و نوآوری بود. شعاری که در عصر امید داشتیم ۱۰۰۰ ایده و هسته فناور، ۱۰۰۰ شرکت فناور و ۱۰۰۰ زیرساخت، آزمایشگاه و .. بود که در دانشگاه آزاد اسلامی وجود داشت. در عصر امید ۱۰۰۰ شرکت فناور داشتیم که ۸۰۰ مورد آن شرکت‌هایی بودند که در مراکز رشد و سرا‌ها مستقر بودند و ۱۰۰۰ ایده و هسته فناور داشتیم که مقدمات تولید محصول و ثبت شرکت را می‌گذرانند.

نمایشگاه رینوتکس که امسال دهمین سال برگزاری آن است زون‌های مختلفی دارد که مدیریت زون الکترونیک آن بر عهده دانشگاه آزاد اسلامی است و در اجرای آن برنامه ریزی لازم را انجام می‌دهد و نمایش کوچکی از توان دانشگاه آزاد اسلامی فقط در یک حوزه خاص است و اگر ۱۵۰ را در ۱۰ حوزه دیگر ضرب کنید یک عدد دیگر در ظرفیت خود دانشگاه فقط در حوزه الکترونیک را به ما نشان می‌دهد.

آنا: بر اساس شعار سال ۱۴۰۱ این نمایشگاه چه تأثیری می‌تواند در حل مسائل کشور دارد؟

بهزادی‌پور: هدف اصلی نمایشگاه شناسایی ایده‌ها و شرکت‌هایی هستند که قابلیت توسعه دارند. یکی از اهداف دانشگاه معرفی مراکز رشد و سرا‌ها و جذب فناوران و پژوهشگران در این مراکز است و اکنون بهترین فرصت هست شرکت‌هایی که سال‌های اخیر نتوانستند، سرمایه‌گذار پیدا کنند و یا محصولات را به خوبی پرزنت(ارائه کردن محصولات یا خدمات برای مشتری‌ها) کنند برای شرکت‌ها و نهاد‌های داخلی استانی و حتی کشور، این امکان وجود دارد، برآوردی که از تعداد محصولات و شرکت‌ها داریم، نشان می‌دهد که در مقایسه با دو سال گذشته پیشرفت خوبی در این حوزه داشته‌ایم.

آنا: از وضعیت مراکز رشد و سراهای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی بگویید.

بهزادی‌پور: دانشگاه آزاد اسلامی تا دو سال پیش فقط در مراکز رشد واحدهای فناور فعال بود. مراکز رشد مراکزی هستند که از ایده تا زمان ایجاد شرکت و اخذ مجوز‌های لازم، حمایت همه‌جانبه می‌کنند. اکنون ۱۵۷ مرکز رشد با رویکرد‌های تخصصی داریم که در واحد‌های دانشگاهی فعال هستند. دو سال پیش ۵۰۴ هسته و واحد فناور در دانشگاه آزاد فعال بودند و اکنون نزدیک به ۲۰۰۰ هسته و واحد فناور در مراکز رشد فعالیت دارند. از دو سال پیش با درایت دکتر طهرانچی، سرا‌های نوآوری مختص دانشگاه با هدف حمایت از شرکت‌ها برای بخش تجاری‌سازی و تولید محصول دانش‌بنیان شکل گرفتند.

دانشگاه آزاد اسلامی اکنون در استان‌های مختلف ۵۷ سرای نوآوری دارد که به صورت مأموریت‌محور روی یکی از نیاز‌های فناورانه منطقه فعالیت می‌کنند و توانسته‌اند نیاز‌های اساسی و ملی کشور را در حوزه تخصصی خود تا حدودی رفع کنند. خیلی از شرکت‌های مستقر در مراکز رشد بعد از اینکه به بلوغ نسبی می‌رسند از مرکز رشد خارج شده و وارد سرای نوآوری می‌شوند و از آن‌ها برای تجاری‌سازی و گسترش سبد محصولی‌شان حمایت می‌شود تا بتوانند سرمایه‌گذار پیدا کنند و خیلی از حمایت‌هایی که خود سرای نوآوری در دستور کارش هست را انجام می‌دهد.

اکثر استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی دارای سرای نوآوری هستند به‌ویژه استان آذربایجان شرقی که بیشتر از ۵ سرای نوآوری بامجوز دارد و خیلی از استان‌ها حداقل یک سرای نوآوری را دارند.

آنا: و همه دانشگاهیان از سوی سراها حمایت می‌شوند؟

بهزادی‌پور: سرای نوآوری زیرساختی است که دانشگاه آزاد اسلامی برای همه فعالیت حوزه فناوری به وجود آورده است. دانشجویان و اعضای هیئت علمی و فارغ التحصیلان سایر دانشگاه‌ها نیز می‌توانند در سرا‌های نوآوری این دانشگاه که در مراکز رشد فعالیت داشته باشند، مورد حمایت قرار گیرند.

آنا: نقش استادان دانشگاه در بخش فناوری و نوآوری برای ایجاد امید در دانشجویان چیست؟

بهزادی‌پور: در برنامه کلی دانشکاه آزاد اسلامی برای حوزه فناوری و نوآوری ۱۶۰ اقدام نوشته شده که امسال با برنامه ریزی دقیق‌تر در مقایسه با سال گذشته صد درصد اهداف دانشگاه محقق شده است. هدف دانشگاه آزاد اسلامی حرکت به سمت کارآفرینی است و برای اینکه بتوانیم کسب و کار‌های دانش‌بنیان ایجاد کنیم باید زمینه رشد، اقتصاد و شور را در همه زمینه‌های تخصصی که در دانشگاه وجود دارد، فراهم کنیم.

باید با رویکردی که می‌خواهیم دانشگاه‌ها را به مراکز رشد بکشانیم، آموزش‌های اولیه فناوری را انجام و روش راه‌اندازی کسب و کار را به دانشجویان آموزش دهیم و بعد از آنان حمایت کنیم که بتوانند محصول خود را تولید و شرکت را ثبت کنند و بعد از فارغ التحصیلی به جای جست‌وجوی کار، خودشان کارآفرین باشند. اکنون ۲۰۰۰ شرکت از اعضای هیئت علمی داریم که موفق شده‌اند شرکت خود را ثبت کنند و امید داریم تا برنامه ۵ سال بعد به ۵۰۰۰ شرکت در دانشگاه آزاد برسانیم.

آنا: طرح پویش در سراها چه نقشی دارد و دانشجو باید برای حضور در طرح چگونه اقدام کند؟

بهزادی‌پور: طرح پویش مربوط به سرا‌های نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی است. در این طرح دانشجویان از طریق صنعت بورس می‌شوند و علاوه بر اینکه آموزش‌های لازم را می‌بینند که در آن صنعت استخدام شوند، زمینه‌ای فراهم می‌شود که دانشجو ایده‌ای را پیدا کند که مربوط به آن کسب و کار است و اینکه بورس صنعت نیز می‌شود و می‌تواند شهریه خود را از طریق کار در بخش صنعت به دست آورد.

هر کدام از دانشجویان در صورت علاقه‌مند بودن می‌توانند به سرا‌های نوآوری و مراکز رشد مراجعه کنند و با توجه به ظرفیت هر استان و منطقه یکسری راهنمایی‌ها و راهکار‌های بیمه‌ای و اداری در نظر گرفته شده انجام گیرد. دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان در اجرای طرح پویش خیلی خوب کار کرده است.

به عنوان شخصی که ۱۵ سال در حوزه فناوری سابقه خدمت دارم، اگر خودم الان دانشجو بودم، قطعاً به جای هیئت علمی این مسیر را طی می‌کردم و بعد از آموزش، شناسایی بازار و ثبت شرکت و برند درآمد بیشتری از الان را داشتم و همه این اتفاق‌های خوب در فعالیت دانش‌بنیان شدنی است.

آنا: درباره نحوه اطلاع رسانی به دانشجویان و معرفی مراکز رشد توضیح دهید.

بهزادی‌پور: راهکار‌های مختلف دوره‌های توانمندسازی به مدیران مراکز رشد آموزش داده شده و از اول مهر برای دانشجویان ورودی جدید هم بسیاری از این رویداد‌ها در قالب برنامه‌های مختلف توضیح داده شده است. حتی در این دو سال کرونا بیشتر از ۱۵۰ درصد رشد داشتیم، هرچند که کلاس‌ها حضوری نبود و اگر دانشجویان حضور داشتند، شاید الان به جای ۲۰۰۰ واحد هسته و واحد فناور، شاید دو برابر واحد و هسته فناور داشتیم.

سال گذشته به صورت حضوری و مجازی ۱۸۰۰ رویداد در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد که خودش یک رکورد برای کل کشور است. دانشجویان حداقل یکبار سراغ رئیس سرای نوآوری رفته و صحبت کنند و اگر ایده‌ای دارند، عنوان کنند. باید از ایده پردازی آغاز شود و گام‌های بعد انجام شده و روزی که از دانشگاه آزاد فارغ التحصیل می‌شوند، بتوانند شغل خوبی داشته باشند.