سهم ناچیز ایران در بازار جهانی تولید و درآمد ناشی از زائدات نخل

احمد محمدی‌قهساره در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا در اصفهان با تشریح فرآوری محیط کشت از زائدات نخل اظهار کرد: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در چند دهه گذشته در ایران و جهان به دلیل مزایای زیاد آن ازجمله کاهش مصرف آب به‌طور فزاینده‌ای گسترش یافته و در این سیستم از خاک استفاده‌نشده و از ترکیبات دیگری به جای خاک استفاده می‌شود و کشت‌های هیدروپونیک نیز در زمره این نوع سیستم‌های کشت به حساب می‌آیند.

وی افزود: اکنون در کشور حدود ۲۰ هزار هکتار گلخانه وجود دارد که نزدیک به ۳۰ درصد آن به‌صورت هیدروپونیک و ۷۰ درصد کشت خاکی است. سال‌های اخیر در کشت‌های فضای باز نیز به جای کشت بذر(سیفی، سبزی، برنج و ...) در مزرعه از نشاء آماده که توسط گلخانه‌ها تولید شده و از خاک استفاده‌نشده و از بستر کشت استفاده می‌شود. در مجموع، برای کشت هیدروپونیک و تولید نشاء از بستر غیرخاکی استفاده می‌کنیم که سالیانه نزدیک به ۱۲ هزار تن کوکوپیت (زائدات نارگیل) از کشورهای سریلانکا و هند با خروج ارز از کشور وارد شده است.

مدیر شرکت دانش‌بنیان فرآوری محیط کشت از زائدات نخل گفت: از سال ۱۳۸۷ مطالعات و تحقیقات خود را روی فرآوری زائدات سلولزی به‌ویژه زائدات نخل برای تأمین نیاز داخلی و جلوگیری از خروج ارز متمرکز کردیم. تحقیقات گسترده‌ای در ۱۰ سال در راستای فرآوری زائدات درخت خرما و استفاده از آن به‌عنوان بستر کشت انجام شد؛ زیرا این زائدات بدون فرآوری، قابلیت استفاده به‌عنوان بستر کشت ندارند. در این تحقیقات و آزمایش آن روی گیاهان مختلف گلخانه‌ای، پروسه فرآوری تکمیل شد و نتایج علمی این تحقیقات به‌صورت ۲۲ مقاله علمی در ژورنال‌های بین‌المللی و ارائه ۱۸ مقاله در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی به چاپ رسید.

محمدی‌قهساره درباره ثبت اختراع «فرآوری محیط کشت از زائدات نخل» بیان کرد: سال ۱۳۹۱ برای ثبت این اختراع اقدام شد و اکنون به‌عنوان شرکت فناور با عنوان شرکت هادی نخل بی‌همتا در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، مشغول تولید بستر کشت تحت برند اکوپیت برای مصارف مختلف کشت‌های گلخانه‌ای و فضای باز مشغول به فعالیت هستیم.

دلیل انتخاب زائدات نخل برای تحقیقات

وی درباره دلیل انتخاب زائدات نخل برای تحقیقات عنوان کرد: بر اساس اعلام سازمان FAO در کل جهان، حدود ۱۰۰ میلیون نخل خرما وجود دارد که ۲۳ درصد آن در عراق، ۲۱ درصد در ایران، ۱۹ درصد در عربستان و بقیه آن در سایر کشورهای خاورمیانه و آفریقا بوده و این مقدار نخل در ایران، سالیانه ۵۰۰ هزار تن زائدات شامل برگ، تنه و لیف ایجاد می‌کند که سهم ایران از بازار فرآوری و فروش آن بسیار ناچیز است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) اضافه کرد: در قرون قدیم از این زائدات برای تولید سبد، سایه‌بان، حصیر، جارو، طناب و ... استفاده می‌شد که با فراگیر شدن مواد پلیمری و تولید این کالاها با مواد پلاستیکی، مصرف این زائدات به محاق رفت و در نتیجه بخش عمده آن سوزانده می‌شود. سوزاندن این زائدات، سبب آلودگی هوا و بعضاً ایجاد آتش‌سوزی در نخلستان‌ها شده که خود، سبب ایجاد خسارت بسیار زیاد به منابع طبیعی و نخل‌داران می‌شود.

محمدی‌قهساره با بیان خاصیت این محصول مطرح کرد: موادی که به‌عنوان بستر کشت گیاهان گلخانه‌ای انتخاب می‌شود، باید مقاوم به تجزیه بوده تا بتوانند حداقل سه سال دوام بیاورند که زائدات نخل دارای C/N>۸۰ است، پس پایداری آن مطلوب بوده اما لازم بوده برای بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، فرآوری شود که این مسئله توسط این شرکت در حال انجام است. شرکت دانش‌بنیان فرآوری محیط کشت از زائدات نخل افتخار دارد که پس از سال‌ها مطالعات و تحقیقات برای نخستین بار در جهان، برای فرآوری زائدات سلولزی نخل اقدام و از آن به‌عنوان بستر کشت گیاهان گلخانه‌ای با برند اکوپیت استفاده و در حال تولید است.

وی با معرفی انواع محصولات شرکت دانش‌بنیان فرآوری محیط کشت از زائدات نخل توضیح داد: در این شرکت دانش‌بنیان، سه تیپ از محصولات به مصارف گلخانه‌ای و چهار تیپ به سایر مصارف اختصاص دارد که مصارف گلخانه‌ای عبارتند از بستر کشت EP۵۰۵ برای تولید نشاء، بستر کشت EP۴۰۴ برای هیدروپونیک، اکوپیت ۲۰۲ C اصلاح‌کننده خاک گلخانه و سایر مصارف و ضرورت‌ها شامل بستر کشت EP ۳۰۳ برای گیاهان کاشانه‌ای، اکوپیت ۲۰۲ A برای تولید گیاهان، اکوپیت ۲۰۲ B سوپر جاذب آب برای درختان و اکوپیت RF برای فلاورباکس و بام سبز می‌شود.

دانشیار گروه حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه تبیین کرد: محیط کشت زائدات نخل از سال ۱۳۹۱ ثبت اختراع و از سال ۱۳۹۸ به مرحله تولید و تجاری‌سازی رسید. بازارهای هدف این محصول را در کشور می‌توان همه گلخانه‌های هیدروپونیک و خاکی، گلخانه‌های تولید نشاء، تولیدکنندگان گل و گیاه، مورد استفاده در همه دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی، صنایع بزرگ و شهرک‌های صنعتی، شهرداری‌ها و متولیان امور فضای سبز برای مصرف در فضای سبز و برای باغداران به‌منظور کاهش مصرف آب تعریف کرد.

محمدی‌قهساره درباره مزیت تولید این محصول دانش‌بنیان برای کشور عنوان کرد: علاوه بر امتیازات این محصول از لحاظ قیمت و خصوصیات و کارکرد، مزیت‌هایی مانند جلوگیری از خروج ارز از کشور، ایجاد اشتغال پایدار، ارزآوری قابل توجه برای کشور با توسعه صادرات، کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از سوزاندن زائدات، کمک به اقتصاد نخل داران با فروش زائدات و ارتقاء جایگاه کشور در سبد مصرف نهاده‌های گلخانه‌ای در جهان را می‌توان بیان کرد.

انتهای پیام/۴۱۲۱/۴۰۶۲/