از «پلاک ۱۳» و عواملش دفاع میکنم/ برخی نهتنها به تلویزیون که به سبزیفروشها و کوههای پربرف هم نقد دارند!
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، از آخرین باری که تلویزیون یک سریال طنز «۹۰ شبی» را در جدول پخش خود داشت زمان زیادی گذشته است. سریالهایی مثل «زیر آسمان شهر»، «پاورچین»، «شبهای برره» و... که هرکدام در زمان پخش با استقبال فوقالعاده خوبی مواجه شدند در دسته آثار ماندگار رسانه ملی قرار گرفتند. اما حالا مدتهاست که شبکههای مختلف سیما در زمینه ساخت آثار کمدی دیگر مثل گذشته عمل نمیکنند و به جز چند سریال مناسبتی (مثل پایتخت) کمتر توجهی به این ژانر محبوب و پرطرفدار شده است.
سریال «پلاک ۱۳» یکی از جدیدترین ۹۰ شبیهای تلویزیون است که مدتی است از شبکه سه به روی آنتن رفته و حالا در دسته آثار پرطرفدار تلویزیون است. البته اخیرا مشخص شده که آثار پرطرفدار تلویزیون لزوما آثار پرطرفدار کشور نیستند و با گسترش رقبای رسانه ملی، حالا سریالها سیما باید با برنامهها و آثار نمایشی پلتفرمهای آنلاین و فیلمها و سریالهای خارجی هم برای جذب مخاطب بجنگند.
پلاک ۱۳ این روزها با کارگردانی آرش معیریان در حال تولید است و همزمان با تولید، پخش میشود، فرمولی قدیمی و آشنا برای طنزهای تلویزیونی که بزرگترین ضعف آن، از بین رفتن کیفیت کار برای رساندن هرچه سریعتر قسمتها به آنتن تلویزیون است. به بهانه پخش این سریال کمدی جدید و نقدهایی که نسبت به عملکرد سریالسازی در تلویزیون وجود دارد با حسین رفیعی گفتوگو کردیم یکی از بازیگران شناخته شده این سریال که سابقهای طولانی در تلویزیون دارد و به نوعی یکی از وزنههای این سریال برای گرفتن خنده از مخاطب محسوب میشود.
آنا: این شبها «پلاک ۱۳» در حال پخش است، تا این جا که حدودا نیمی از کار طی شده چه بازخوردهایی داشتید؟
رفیعی: خُب بعد از مدتها یک سریال نود شبی در رسانه ملی در حال تولید و پخش است و این روزها با شرایط سختی در حال ضبط و نمایش دادن آن هستیم، یعنی کار را امروز میگیریم و فردا پخش میشود. با این وجود نظرات متفاوت است، تعدادی از دوستان پیگیر سریال هستند و ما را دنبال میکنند و از سریال لذت میبرند، تعدادی هم شاید این پروژه با سلیقهشان جور نباشد و اصلا این مدل کار را نپسندند.
آنا: برخی بر این باورند که تلویزیون از مسیر ساخت سریالهای خوب دور شده. دوره ای در تلویزیون بود که با کمدیهای نود شبی خیابانها خلوت میشد، اما سالهاست که دیگر خبری از ساخت چنین آثاری در تلویزیون نیست. این ادعا را قبول دارید؟
رفیعی: اجازه بدهید این ادعا رانپذیرم به این دلیل که سالهاست در رسانه ملی کار میکنم. ما باید از چند زاویه و به صورت عادلانه به این قضیه نگاه کنیم و یک طرفه به قاضی نرویم. سالهایی که خیلی از سریالها باعث خلوتی خیابانها میشد، چیزی به نام فضای مجازی، تلفنهای هوشمند و پلتفرمهای آنلاین نبود.
از طرف دیگر خیلی از خانوادهها از لحاظ اقتصادی به سختی روزگار میگذرانند که در میزان استقبال آنها از سینما و تلویزیون تأثیر دارد. یا اینکه تعداد شبکههای تلویزیونی در گذشته به تعداد انگشتان دست بود، اما در حال حاضر بسیار بیشتر شده. این روزها ۹۰ درصد مخاطبان، تلویزیون را در جیبشان دارند. یک زمانی هر هنرمندی فکر میکرد بهترین راه برای دیده شدن این است که از کانال تلویزیون عبور کند و در یک سریال سیما بازی کند، اما در حال حاضر خیلیها با نرمافزارهای مختلف و در شبکههای اجتماعی فیلم میسازند و خودشان را نشان میدهند.
پرطرفدارترین سریال سیما با ۲۸ درصد مخاطب
آنا: به جز مباحث اقتصادی، موارد دیگری که اشاره کردید همگی پیشرفتهای تکنولوژیک و رشد رسانههاست. این موارد میتوانست به عاملی برای بیشتر دیده شدن آثار هم باشد اگر درست از آنها استفاده میشد.
رفیعی: من نقدی به این موارد ندارم، بله پیشرفت تکنولوژی است و ما باید خودمان را با آن همگن و همسان کنیم. ولی حرف من این است وقتی در شرایط فعلی سریالی میسازیم و که به زعم نظرسنجیهای رسمی سازمان صداوسیما با ۲۸ درصد اولین سریال پربیننده در رسانه ملی است، یعنی توسط بینندگان تلویزیون دیده شدهایم.
آنا: اینکه پربازدیدترین سریال سیما فقط ۲۸ درصد بیننده دارد آمار قابل قبولی است؟ در خیلی از صفحات فضای مجازی هم نظرسنجیهایی درخصوص این سریالها شکل میگیرد و درصد زیادی از مردم اصلا از ساخت و پخش این آثار خبر ندارند.
رفیعی: متاسفانه این روزها یک سری رایگیریهایی گرفته میشود که عجیب است و ظاهرا دوستان ایران را فقط در تهران و آن هم فقط چند محله خاص به بالا میبینند، درحالی که ما یک جمعیت ۸۰ میلیون نفری در کل ایران داریم و خیلی از این جمعیت که در شهرستانها و روستاهای مختلف زندگی میکنند، تنها پناه و سرگمیشان رسانه ملی است. اتفاقا آن افراد نه تلفنهای هوشمند دارند نه علاقهای به حضور در فضای مجازی دارند. در نتیجه این سریال و از این دست آثاری است که در رسانه ملی تولید میشود و در بین این قشر طرفداران و مخاطبانی دارد که از تماشای آن لذت میبرند.
آنا: به دوستان منتقد باید چه جوابی داد؟
رفیعی: این دوستان در صفحات شخصی یا حتی رسانههایشان نه فقط به رسانه ملی که به خودرو سازی، شرکت پالایش و نفت، وزارت اقتصاد، خیابانها، سبزیفروشها و کوههای پربرف هم نقد دارند! یعنی جوی به راه افتاده که فقط نقد میکنند و تو نمیدانی که دلیل این نظرات چیست؟ نقد زمانی جواب میدهد که سازنده باشد و شما راهکار ارائه بدهید نه اینکه غر بزنید. به همین خاطر من از همکاران در رسانه ملی و مدیران محترم سازمان دفاع میکنم. خصوصا سازندگان مجموعه «پلاک ۱۳» و همه کسانی که برای تولید آن تلاش میکنند. ما در این شرایط سخت با سرما و سوز برف و وجود بیماری کرونا، روزانه بیشتر از ۱۵ ساعت کار میکنیم تا نظر مخاطبان سریال را تامین و رضایتشان را جلب کنیم.
آنا: اجازه دهید که این نگاهتان را نپذیریم که نباید چیزی را نقد کرد. روند سریالسازی در سیما سالهاست که با افت فاحشی مواجه بوده، ما مجموعه گزارشهایی داریم از بهترین آثار تلویزیون و سریالهای ماندگار سیما که اکثراً برای دهههای شصت و هفتاد و اوایل دهه هشتاد هستند. از طرفی بسیاری از هنرمندان به نام از تلویزیون دور شدند یا بسیاری از افرادی که کار میکنند از ممیزیها و نظارتهای نابهجای سازمان گلایه دارند. یعنی نباید این موارد را گفت؟
رفیعی: من نمیگویم نقد نکنیم، حرف من با گروهی است که فقط غر میزنند. شما به عنوان یک موسسه خبری میتوانید نسبت به عملکرد سازمانهایی مثل صداوسیما مطالبهگر باشید. بالاخره این سازمان با پول بیتالمال اداره میشود و باید بپرسید که بودجه در آنجا چطور خرج میشود. در این میان مشکلات زیادی وجود دارد، مثلا اینکه کودکی، سریالی را میبیند که مناسب سن او نیست و بزرگترها هم آثاری را رصد میکنند که برای سن آنها ساخته نشده، بعد هر دو گروه نسبت به تولیدات غر میزنند. ما در تلویزیون بیش از ۲۰ شبکه داریم، چطور میشود یک نفر همه برنامهها را ببیند و یک اثر مناسب سن و سال و روحیاتش پیدا نکند؟ وقتی یک نفر از برنامه یا سریالی که من بازی کردم انتقاد میکند، در وهله اول خوشحالم چون باعث شدم او به جای اینکه برنامه رقیب را ببیند، برنامه یا سریال من را تماشا کرده است. یعنی من به هر حال آن فرد را پای تلویزیون نشاندم.
ما در گام نخست باید بیاموزیم برنامه یا سریالی را مناسب روحیه، سن، باور، اعتقادات و مذهب خودمان ببینیم. من نمیروم غذای هندوستان را بخورم و غر بزنم که چرا انقدر تند است، باید غذای مربوط به اقلیم خودم را بخورم!
بیشتر بخوانید:
«پهلوانان نمیمیرند»؛ سریالی که پای حسن فتحی را به ساخت آثار تاریخی باز کرد
طنز تلویزیونی متفاوتی که در زمان خودش قدر ندید
آرشیو پربارتر از سیما!
آنا: این مسئلهای که به آن اشاره کردید، نقطه نظر مشترک بسیاری از کارشناسان درخصوص فرهنگسازی در برخورد با رسانههاست. اما نقش رسانه ملی در این میان چیست؟
رفیعی: نکته اینجاست که همیشه در بحث فرهنگسازی راجع به کم کاریهای صداوسیما و آموزش و پرورش صحبت میشود اما وظیفه خود والدین دیده نمیشود. پدر و مادرهای نسل جدید اصلا برای بچههایشان انتخابهای درستی ندارند. این روزها در برخی از خانهها، آرشیو فیلم و انیمیشنهایی که بچهها دارند، از شبکههای صداوسیما غنیتر است! این یعنی بچهها را اشباع کردیم.
آنا: حرف شما درست، اما مگر تلویزیون در این مسیر عملکرد درستی داشته؟
رفیعی: به هر حال ما در کشوری چند اقلیم زندگی میکنیم و همه فرهنگها، اقوام و عقاید حق دارند از رسانه ملی خواستههایشان را طلب کنند. چرا فکر میکنیم ایران فقط دست کسانی است که بلندگو دارند و میتوانند حرف بزنند؟ هنوز در خیلی از شهرستانهای ما زندگیها به صورت سنتی ادامه پیدا میکند. هنوز یک سری از سنتها هست نمیتوانید آنها را با سریالها از بین ببرید. در سریالسازی باید همه این موارد را در نظر گرفت چون ما نماینده یک فرهنگ بزرگ هستیم و نمیتوانیم فقط یک قشر جامعه را تأمین کنیم.
آنا: یعنی شما میفرمایید هیچ نقدی به عملکرد تلویزیون در این سالها وارد نیست؟
رفیعی: هیچ کسی نمیتواند ادعا کند من اشکالی ندارم. قطعا ما هم ایراداتی داریم، ولی اگر در کنار بچههایی که در سازمان صداوسیما کار میکنند، بایستید، شرایط را بهتر درک میکنید. مثلا نکاتی در رابطه با ممیزیها و نظارتها گفتید که برگرفته از مشکلات فرهنگی و ممیزیهایی است که جامعه از مدیران ما میخواهد.
فکر نکنید همه چیز سلیقه مدیران است. وقتی کسی میگوید چرا در سریال به فلان قوم توهین کردید، یا کاری کردید که با فرهنگ فلان منطقه منافات دارد کسی باید پاسخگو باشد. وقتی کسی نقد میکند چرا سفره را جمع کردید و میز ناهارخوری گذاشتید؟ چرا بازیگر با کفش روی فرش میآید؟ و کلی چرای دیگر باید به آنها پاسخ داد. تک تک این موارد را کنار هم بگذارید میبینید که ما باید به همه فکر کنیم و به نوعی نظر همه را جذب کنیم. خلاصه که این حق شماست که نقد کنید و حق من است که نسبت به عملکرد همکاران دفاع کنم و بگویم که کار سختی دارند.
انتهای پیام/۴۱۷۳/
انتهای پیام/