«جنایت بی‌دقت» جدیدترین فیلم ایرانی که قربانی قاچاق شد

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، مسئله قاچاق فیلم‌های سینمایی یکی از معضلات قدیمی سینما محسوب می‌شود، معضلی که در همه جای دنیا به طرق مختلفی به چشم می‌خورد اما نمونه ایرانی آن بسیار با نمونه‌های دیگر متفاوت است. معمولاً فیلم‌های قاچاق خارجی، آثاری هستند که از کیفیت پایینی برخوردارند. بیشتر این نمونه‌ها فیلم‌هایی هستند که با دوربین‌های شخصی و یا تلفن‌های همراه از روی پرده‌های سینما گرفته شده و بیننده این مدل آثار، هر اتفاقی که در آن سالن رخ می‌دهد را نیز حس می‌کند. از ری‌اکشن‌های تماشاگران داخل سالن به اتفاقات فیلم گرفته، تا گشتن تماشاگران دنبال صندلی‌های خود و عبور از جلوی دوربین فیلمبرداری و مواردی از این دست.

نکته دیگری که در رابطه با فیلم‌های قاچاق شده خارجی مطرح است، به روز بودن و پرطرفدار بودن ژانر آثار است. طبق این فرمول فیلم‌های فانتزی که مثلاً کمپانی‌های مطرحی همچون «مارول» یا «دی‌سی» تولید می‌کنند و در دسته آثار پرمخاطب جهانی هستند، بهترین آثار برای قاچاق هستند و معمولاً هم با این مسئله مواجه می‌شوند. تا جایی که تقریباً می‌توان گفت تمام نسخه پرده‌ای آثار فانتزی چند روز پس از اکران جهانی، به صورت گسترده در جهان منتشر می‌شود. نسخه‌هایی که معمولاً در سینماهای هندوستان تهیه می‌شود و در عرض کمتر از یک روز، کل دنیا را فتح می‌کند.

اما با توجه به اینکه این نسخه‌ها معمولاً کیفیت تصویری پایینی دارند، بسیاری از طرفداران پروپاقرص این فیلم‌ها به سمت تماشایشان نمی‌روند و صرفاً آن عده که کنجکاوی بیشتری دارند و می‌خواهند هرچه سریع‌تر فیلم موردعلاقه‌شان را تماشا کنند، از نسخه‌های بی‌کیفیت قاچاق استفاده می‌کنند. یا کسانی که ترجیح می‌دهند پیش از اینکه داستان فیلم در فضای مجازی لو برود، حتی به‌صورت نصفه و نیمه هم که شده فیلم را ببینند تا داستان برایشان «اسپویل» نشود.

از مرد عنکبوتی پرده‌ای تا فیلم ایرانی با کیفیت

اما نمونه‌های ایرانی قاچاق فیلم، زمین تا آسمان با نمونه‌های جهانی آن فرق می‌کند. اگر شما مثلاً برای تماشای قسمت سوم فیلم «مرد عنکبوتی» که این روزها در حال اکران جهانی است، مجبورید صدای جیغ و فریادهای تماشاگران هندی حاضر در سالن را تحمل کنید، اما برای تماشای فیلم‌های ایرانی در حال اکران اصلاً با چنین شرایطی مواجه نیستید چون می‌توانید این نسخه‌های قاچاق شده را در بهترین کیفیت‌ها روی ال‌سی‌دی خانه خود یا حتی روی گوشی تلفن همراهتان ببینید و لذت ببرید.

آخرین نمونه از فیلم‌های قاچاق شده در سینمای ایران مربوط به فیلم سینمایی «جنایت بی‌دقت» است، فیلمی به کارگردانی شهرام مکری که از ۱۷ آذر اکران آن در سینماهای هنر و تجربه آغاز شد و در عرض کمتر از یک ماه، نسخه قاچاق آن سر از فضای مجازی درآورد. نسخه‌ای که تصویر و صدای آن کاملاً باکیفیت است و به هیچ وجه شبیه به نمونه‌های قاچاق آثار خارجی که از روی پرده‌های سینما تهیه می‌شوند، نیست. این در حالی است که چون اکران این فیلم به تازگی آغاز شده است، عوامل سازنده آن هنوز برنامه‌ای برای اکران آنلاینش در فضای مجازی نداشتند و با اتفاقی که برای فیلمشان افتاده، نمی‌دانند که باید آن را در چه پلتفرمی و با چه شرایط ویژه‌ای به نمایش بگذارند. شرایطی که مخاطب را ترغیب کند به جای تماشای نسخه قاچاق، نسخه اصلی و تأیید شده فیلم را تماشا کند.

بیشتر بخوانید:

فیلم‌هایی که ناگهان در فولدرهای آقای منتقد آرشیو شدند!

۱۰ کارگردانی که نبض جشنواره چهلم را در دست دارند

فیلمسازانی که از قطار جشنواره چهلم جا ماندند

قاچاق از کف خیابان به کف اینترنت

در طول این سال‌ها، زمانی که فیلم‌های سینمایی به صورت گسترده قاچاق می‌شد و سر از سی‌دی فروش‌های کف خیابان و سایت‌های دانلود رایگان درمی‌آورد، همیشه این تئوری مطرح می‌شد که گروه سازنده اثر، خود برنامه‌ریزی کرده که با این کار، برای فیلمش که احتمالاً در گیشه شکست می‌خورد تبلیغ کند. یا اینکه کارگردان به این دلیل که نمی‌خواسته زیر بار ممیزی‌های سازمان سینمایی برود، فیلم را در فضای مجازی منتشر کرده است تا دست ناظران را در پوست گردو بگذارد و به‌نوعی به آن‌ها دهن‌کجی کند. اما آخرین قربانی قاچاق در سینمای ایران، چند نکته عجیب در دل خود دارد که این تئوری را رد می‌کند، مواردی که شاید در نمونه‌های قاچاق قبلی کمتر رخ می‌داد.

فیلم «جنایت بی‌دقت» اثری است که در سینماهای هنر و تجربه اکران می‌شود. یعنی فیلمی است که به ذات خود به دنبال جذب مخاطب میلیون و گیشه میلیاردی نیست و بُعد هنری و تجربی بودن آن، برای گروه تولید و حتی تماشاگرانش ارزش بیشتری دارد. چیزی که تا پیش از این در زمینه قاچاق فیلم در داخل و خارج از کشور رخ داده نشان می‌داد که معمولاً فیلم‌های پرطرفدار، پرحاشیه، پر بازیگر و بعضاً مسئله‌دار که توقیف شده‌اند بهترین گزینه‌ها برای قاچاق هستند. اما «جنایت بی‌دقت» هیچکدام از این ویژگی‌ها را ندارد. نکته دیگر این است که این فیلم حتی یک ماه هم روی پرده نبود که نسخه باکیفیت آن منتشر شد، حال اینکه این نسخه چطور سر از اینترنت درآورده است، سؤالی است که هم سازندگان این فیلم به دنبال پاسخش هستند و هم اهالی رسانه. اینکه فیلم شهرام مکری به چه ارگان‌ها و سازمان‌هایی برای اخذ مجوز نمایش رفته، چه کسانی برای اکران فیلم در سینماها به آن دسترسی داشتند و چه انگیزه‌هایی می‌توانسته این فیلم هنری و غیر گیشه‌ای را با چالشی این‌چنینی مواجه کند، سؤالاتی است که پاسخ به آن‌ها می‌تواند، شرایط حال حاضر این فیلم را توجیه کند.

اما مسئله‌ای که باعث می‌شود قاچاق فیلم «جنایت بی‌دقت» بیش از دیگر موارد اتفاق افتاده در صنعت سینمای کشورمان، توجهات را به سمت خود جلب کند، نشتی عجیبی است که در سازمان سینمایی وجود دارد، نشتی که امسال نمونه‌های متعددی از آن رسانه‌ای شد. حدود دو هفته پیش و زمانی که آثار حاضر در چهلمین جشنواره فیلم فجر مشخص شدند، حرف و حدیث‌هایی پیرامون بیرون رفتن فیلم‌ها از دفتر جشنواره و تماشای برخی آثار توسط افراد بی ربط به هیئت انتخاب رسانه‌ای شد. بارزترین نمونه به محمدتقی فهیم مربوط می‌شد، منتقد شناخته شده سینما که خود در میز نقد برنامه «هفت» در حضور جواد طوسی و مسعود فراستی و روی آنتن زنده تلویزیون عنوان کرد که اکثر فیلم‌های حاضر در جشنواره را دیده و خیلی از آن‌ها فیلم‌های ضعیفی هستند. او حتی پا را از این اظهار نظر فراتر هم گذاشت و در حالی که هنوز کسی جز هیئت انتخاب فیلم‌های جشنواره را ندیده بود، شروع به نقد آثاری کرد که قرار بود یک ماه بعد برای اولین بار اکران شوند!

دردسرهای یک منتقد برای سازمان سینمایی

همین مسئله باعث اعتراض برخی از فیلمسازانی شد که فیلم‌هایشان را به دبیرخانه جشنواره فرستادند و در این میان سازندگان فیلم‌های «خائن‌کشی» و «نگهبان شب» به صورت علنی وارد میدان شدند و نسبت به این رفتار غیرحرفه‌ای منتقد سینما اعتراض کردند. اعتراضی که کم‌کم گسترده شد و باعث عقب‌نشینی محمدتقی فهیم شد. او نقدهایش در فضای مجازی را پاک کرد و با ذکر این مسئله که قاچاقچی‌اش را لو نمی‌دهد(!) گفت فیلم‌ها از طریق دبیرخانه جشنواره نگرفته و خیلی از آن‌ها حتی کامل هم نبودند. در ادامه این کش‌وقوس‌ها مدیران سازمان هنری اوج که فیلم‌شان «مسیح؛ پسر مریم» از راهیابی به جشنواره فجر بازمانده بود هم اعلام کردند که خیلی از افراد خارج از اعضای هیئت انتخاب، داستان فیلم و محتوای کلی آن را می‌دانستند و جشنواره فجر در حرکتی غیرحرفه‌ای باعث لو رفتن داستان و بخش‌هایی از فیلم‌های حاضر در جشنواره شده است.

مسئله قاچاق فیلم‌ها و درز کردن برخی از آثار به خارج از هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر، بدون شک یکی از چالش‌های جدی سازمان سینمایی است، که اگر به درستی با آن برخورد نشود، می‌تواند حتی بزرگتر از چیزی که امروز به نظر می‌رسد، باشد و گریبان سازمان را بگیرد. چنین اتفاقاتی اگر در جشنواره‌های خارج از کشور بیفتد طبیعتاً برای برگزارکنندگان آن رویداد تبعات بدی خواهد داشت، اما از آنجایی که فعلاً دبیرخانه جشنواره فجر قبول نکرده که اشتباهی از طرف آن‌ها صورت گرفته، نباید انتظار داشت که اتفاق خاصی رخ دهد.

در رابطه با مسئله قاچاق فیلم نیز باز هم سازمان سینمایی باید با جدیت ورود کند و اجازه ندهد که این اتفاقات برای فیلم‌های در حالی اکران رخ دهد، مخصوصاً برای فیلم‌هایی که با بودجه کم ساخته می‌شوند و اندک فروش آن‌ها در اکران نیز می‌تواند برای گروه سازنده‌اش قابل‌توجه باشد. البته نکته مهم دیگری که سازمان سینمایی باید به آن توجه کند این است که سازنده فیلم «جنایت بی‌دقت» خیلی اهل حاشیه و اظهارنظرهای عجیب‌وغریب نیست، شبیه به تعداد زیادی از کارگردان‌های پردردسر. تصور کنید اگر برای فیلم‌های دیگر در حال اکران این روزها مثل «دینامیت»، «گشت ۳»، «رمانتیسم عماد و طوبا» یا «گربه سیاه» چنین اتفاقی رخ می‌داد، آیا سازندگان این فیلم‌ها هم سکوت می‌کردند یا بلایی سر سازمان سینمایی می‌آوردند شبیه به آنچه که احمد نجفی با خانه سینما در چند سال پیش کرد؟! پس برای مواجه نشدن با چنین شرایطی بهتر است هرچه سریع‌تر عامل انتشار نسخه باکیفیت فیلم شهرام مکری را پیدا کنند تا شاید با این کار حداقل به قاچاقچیان این حوزه هم نشان دهند که ممکن است با این کار عواقب بدی در انتظار آنها باشد.

انتهای پیام/۴۱۷۳/