گروه جامعه خبرگزاری آنا- احسان یعقوبی، اسفند ماه سال ۹۲ یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های جنایی در کشور از سوی پلیس آگاهی تشکیل شد. پرونده زمانی تشکیل شد که خانواده‌ای با مراجعه به پلیس از مفقود شدن دخترشان به نام غزاله خبر می‌دهند و بعد از این بود که پلیس با انجام برخی تحقیقات مقدماتی، نوجوانی به نام آرمان عبدالعالی را دستگیر می‌کند. آرمان در آن زمان به غزاله علاقه‌مند و اتفاقاً قرارشان بر ازدواج با یکدیگر بود. در تحقیقات اولیه مشخص می‌شود که غزاله در روزی که به خانه پدر و مادر آرمان رفته، در هنگام خروج از خانه زمین می‌خورد و با برخورد سرش به جدول، فوت می‌کند.

ماجرای قتل غزاله شکور چه بود؟

آرمان در همان بازجویی‌های ابتدایی اعتراف کرده بود که با غزاله هنگام خروج از خانه حرفش می‌شود و او را هُل می‌دهد و به واسطه همین هُل دادن، غزاله زمین خورده و جانش را از دست می‌دهد. البته که آرمان در بازجویی‌های بعدی هرگز زیر بار قبول قتل رخ داده نمی‌رود و اعلام می‌کند که اعترافات اولیه‌اش براساس فشارهای روحی و روانی بوده است. آرمان در بازجویی دوم بیان می‌کند که غزاله هنگام خروج از خانه خودش زمین خورده و فوت می‌کند.

این پرونده از همان زمان وقوع، سر و صدای بسیاری را در جامعه و فضای مجازی به راه انداخت و از طرفی برخی از مجامع بین‌المللی نیز اعلام کردند که آرمان در دوران نوجوانی این اقدام را انجام داده و قصاص وی با قوانین حقوق بشری و بین‌المللی در تناقض آشکار است. البته که تجربه نشان داده که رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان در گذشته نیز از هر فرصتی برای تضعیف و تخریب قوه قضائیه استفاده کردند، لذا رویکرد آنها در این پرونده هم برای رسیدن به اهداف خود که همان تخریب دستگاه قضائی و متهم کردن جمهوری اسلامی ایران به نقض حقوق بشر است. درست مانند پرونده نوید افکاری.

با این حال این پرونده به‌ دلیل اینکه در جامعه نیز پخش شد، از این جهت حساسیت پیدا کرد و به هر حال با همه این تفاسیر دستگاه قضائی پرونده قتل غزاله را در دادگاه بررسی کرد و در نهایت با دستیابی به مستندات و بررسی ادله موجود، آرمان را قاتل شناخته و حکم به قصاص وی داد. ۲۱ مهر ماه قرار بود حکم آرمان عبدالعالی و ۴ محکوم به قصاص در زندان رجایی‌شهر قصاص شوند، اما با اینکه آرمان برای اجرای حکم به سوئیت منتقل شده بود، اما ساعاتی مانده به اجرای حکم نه تنها حکم اجرا نشد، بلکه آرمان به بند زندان رجایی‌شهر برگشت. بعدها معلوم شد که دلیل اجرا نشدن حکم در مرحله اول این است که اولیای دم مهلتی دوباره به آرمان داده‌اند تا اطلاعاتی را درباره جسد مقتول به آنها بدهد. اما آرمان بارها اعلام کرده است که از جسد غزاله هیچ خبری ندارد.

بیشتر بخوانید:

توقف حکم اعدام «آرمان عبدالعالی» در آخرین ساعات/ آیا اولیای دم به فکر گذشت افتاده‌اند؟

حکم اعدام «آرمان عبدالعالی» مجدد متوقف شد/ آیا پرونده به صلح و سازش می‌انجامد؟

آخرین وضعیت پرونده «آرمان عبدالعالی» / آرمان جزو جنایتکاران نیست و در زندان موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس شده است

بعد از اتمام مهلت، مأموران اجرای احکام قوه قضائیه در ۲۴ مهر ماه مجدد آرمان را برای اجرای حکم قصاص به سوئیت می‌برند، اما این حکم مجدد با دستور مقام قضائی متوقف شده و آرمان به بند زندان بازمی‌گردد. در این بین مشخص می‌شود که قوه قضائیه براساس سیاستی که در حوزه به صلح و سازش کشیدن پرونده‌ها دنبال می‌کند، در این پرونده نیز در تلاش است تا رضایت اولیای دم کسب شود، اما باید قبول کرد که خانواده غزاله نیز داغ بزرگی را دیده‌اند و با اینکه با قصاص قاتل داغ آنها فروکش نخواهد کرد، اما در رضایت دادن تردید دارند. به‌خصوص که بارها به آرمان اعلام کردند که اطلاعاتی از جسد دخترشان به آنها ارائه دهد و آرمان نیز بارها اعلام بی‌اطلاعی کرده است و همین موضوع، موجب این شده تا اولیای دم از رضایت دادن منصرف شوند، اما شورای حل اختلاف به‌ صورت ویژه به این پرونده ورود کرده و در تلاش برای کسب رضایت خانواده غزاله هستند تا فرصت زندگی دوباره‌ای به آرمان داده شود.

تلاش شورای حل اختلاف برای به صلح و سازش کشیدن پرونده قتل غزاله

در همین باره حجت‌الاسلام والمسلمین هادی صادقی، رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور درباره اینکه آیا شورای حل اختلاف در خصوص پرونده آرمان عبدالعالی ورودی داشته است یا خیر، می‌گوید: «بله؛ تلاش‌ها در این راستا ادامه دارد. اولاً ما در مورد اینکه این فرد جرمی مرتکب شده یا خیر، نباید قضاوت کنیم؛ چرا که این پرونده جزئیات و مسائل مختلفی دارد که قضاوت را سخت می‌کند، لذا خواهش من این است که مردم در خصوص این پرونده از اظهارنظر اجتناب کنند و این کار، کار قضات است.

صادقی تصریح می‌کند: «ده‌ها قاضی در این پرونده ورود کردند و چند نوبت بررسی شده است. این پرونده دو نوبت به دیوان عالی کشور رفته و قضات دیوان عالی کشور پرونده را مجدداً بررسی کردند و قضات بدوی هم در دادسرا و هم در دادگاه کیفری موضوع را بررسی کردند و حکم دادند. از طرفی ماده ۴۷۷ در خصوص این پرونده اعمال شده و مجدداً بررسی شده است. از لحاظ اتقان حکم تردیدی وجود ندارد و براساس شواهد موجود حکم قتل ظاهراً درست است. طبیعتاً این قتل ناخواسته بوده و معلوم نیست که هدف قبلی داشته یا خیر؛ اما پیش آمده است و این جوان مرتکب این کار شده است.»

وی با بیان اینکه این جوان سابقه جنایی نداشته است، ادامه می‌دهد: «این جوان جزو جنایتکاران نیست و این اتفاق پیش آمده و با قصد قبلی نبوده است و از طرفی خانواده‌های قاتل و مقتوله بسیار محترم هستند و ما هر دو خانواده را دیدیم و با آن‌ها صحبت کردیم. آرمان عبدالعالی زمانی که به زندان می‌رود، در حال اخذ دیپلم بوده، اما در زندان تا فوق لیسانس خود را نیز اخذ کرده است. به لحاظ قضائی کار دستگاه قضائی تمام شده است و باید از لحاظ اجرای حکم بر اساس نظر خانواده مقتول یا قصاص کنند و یا رضایت دهند. در حال حاضر همه چیز دایر مدار خانواده مقتوله است. باید به خانواده مقتوله حق داد که داغ بزرگی دیده‌اند و از طرف دیگر جنازه‌ای نیز در کار نیست و از این خاطر نیز خانواده مقتوله آزرده خاطر هستند. در حال حاضر شرایط به گونه‌ای نیست که به جسد دسترسی باشد و اتفاقی افتاده که قابل دسترسی نیست و هر چه اینها اصرار کنند که آرمان جای جنازه را بگوید، او نمی‌تواند بگوید چرا که خودش نیز نمی‌داند و اگر می‌دانست ده‌ها بار گفته بود.»

امیدواریم این خانواده رضایت دهند و خانواده آرمان بتوانند فرزند خود را به دامان خود بازگردانند. باید توجه داشت که این داغ با قصاص نیز تسکین پیدا نخواهد کرد. این دو خانواده با هم آشنا هستند و این دو قصد ازدواج داشتند. می‌دانیم در این گونه موارد خانواده مقتول پس از قصاص، بعداً ناراحت خواهد شد.

البته برخی معتقدند که احتمال زنده بودن غزاله هم وجود دارد، چرا که هیچ آثاری از جسد مقتول وجود ندارد و جسد تاکنون پیدا نشده است و اولیای دم با توجه به همین نکته می‌تواند امید خود را برای پیدا کردن دخترشان زنده نگه دارند و از طرفی با رضایت، فرصتی دوباره به آرمان بدهند.

درخواست بررسی مجدد پرونده از سوی وکلای فعلی و قبلی «آرمان عبدالعالی»

از طرفی ۲۵ مهر ماه نیز وکلای قبلی و فعلی آرمان عبدالعالی با صدور نامه‌ای خطاب به رئیس دستگاه قضا، خواستار بررسی مجدد پرونده شدند.

در این نامه آمده است: با سلام و تحیت امروز متوجه شدیم آقای آرمان عبدالعالی فردی که متهم است در سن نوجوانی و زیر ۱۸ سال مرتکب قتل غزاله شکور شده است، جهت اجرای حکم قصاص به سلول انفرادی منتقل شده است.

این‌جانبان وکلای قبلی و فعلی نامبرده ضمن ابراز نگرانی شدید خویش از اجرای قریب‌الوقوع دادنامه‌ای که ایرادات متعدد شرعی و قانونی داشته و دارد، از جمله شهادت کتبی اخیر چند نفر از اهالی مردم زاهدان که فقدانی مذکور را در آن شهر رؤیت کرده‌اند، فاسد بودن اقاریر نامبرده به جهت بازداشت انفرادی به مدت ۷۰ روز در اداره آگاهی و عدم استماع آن توسط قاضی محکمه، عدم پیدایش جسد فقدانی و استصحاب بقای حیات نامبرده در فرض شک در حیات به‌ویژه با توجه به ارائه مدارکی مبنی بر اخذ مرخصی تحصیلی و تمدید دفترچه درمانی و عدم ارائه دلیل متقن و قوی در رد انتساب آن به فقدانی، اظهارنظر هیئت قضائی شعبه دادگاه صادرکننده رأی در احراز فوت براساس حدس و گمان، تأیید فقدان قدرت درک و فهم نامبرده توسط کارشناس اطفال، عدم تشکیل پرونده شخصیت و عدم اظهارنظر صریح پزشکی قانونی در خصوص قدرت درک و فهم و رشد کمال عقلی، فقدان دلیل شرعی و قانونی در عمدی بودن قتل و یا رفتار منجر به سلب حیات، مخدوش بودن دادنامه صادره از شعبه ۷۴ دادگاه کیفری یک تهران به جهت ابراز تردید جدی اکثریت قضات امضاکننده دادنامه و شمول کنوانسیون حقوق کودک و ماده ۶۱۲ قانون مجازات اسلامی در این خصوص تقاضای فوری صدور دستور توقف اجرای حکم مذکور و مطالبه پرونده و بررسی آن توسط شخص حضرت عالی را که تجربه تصدی کرسی قضات را داشته‌اید را دارد.

حیات و ممات غزاله مشخص نیست

از طرفی در پرونده‌های مشابه نیز که آثاری از جسد مقتول نبوده، بعدها مشخص شد که فردی که همگان باور داشتند که به قتل رسیده، زنده بوده است و برخی از حقوقدانان معتقدند که به‌ دلیل عدم وجود جسد، این امکان وجود دارد که غزاله هنوز هم زنده باشد و بنابراین اعلام می‌کنند که فعلاً حکم نباید اجرا شود. اما نکته بعدی به هم ریختگی آرمان از لحاظ روحی و روانی است و تا امروز این متهم بارها برای اجرای حکم به زندان انفرادی منتقل شده و در آخرین ساعات حکمش متوقف و به بند بازگشته است و قطعا این رفتارها می‌تواند آینده آرمان را از جهات مختلف با مشکل مواجه کند.

از آنجا که حیات و ممات غزاله به‌طور شفاف هنوز مشخص نشده است، طبیعی است که این پرونده بار دیگر مورد بررسی قرار گیرد. البته که حکم صادره برای آرمان در دیوان عالی کشور نیز تأیید شده و لازم‌الاجراست.

اگر بنا بر گذشت بود، همان سال‌های ابتدایی بخشیده بودیم

با اینکه روند پرونده حداقل بعد از صحبت‌های رئیس شورای حل اختلاف، از نظر رضایت اولیای دم، امیدبخش بود، اما مادر غزاله می‌گوید: «با اینکه قرار بود حکم قصاص اجرا شود، به ما اعلام کردند که فعلاً اجرای حکمی نداریم و اجرای حکم به تعویق افتاده است. در این ۸ سال سختی فراوانی را تحمل کردیم و اگر قرار بر بخشش بود، همان سال‌های ابتدایی این کار را می‌کردیم، نه بعد از حدود ۸ سال. ما پیگیر حق‌مان هستیم و زجر بسیاری در این مدت کشیدیم.»

با این حال با توجه به اینکه قوه قضائیه در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به شوراهای حل اختلاف داشته و یکی از اولویت‌هایش به صلح و سازش کشیدن پرونده‌ها، به‌ خصوص پرونده‌هایی نظیر پرونده قتل غزاله است، این امیدواری وجود دارد که با تلاش شورای حل اختلاف در نهایت اولیای دم رضایت خود را اعلام کنند تا فرصتی مجدد به آرمان دهند. از آن طرف هم داغ بزرگی به خانواده مقتول به‌ واسطه به قتل رسیدن دخترشان وارد شده و باید منظر ماند و دید که خانواده غزاله چه تصمیمی برای سرانجام این پرونده جنایی می‌گیرند. از آنجایی که کار قضائی پرونده به اتمام رسیده است، تصمیم‌گیر اصلی برای اجرای حکم یا بخشش برعهده اولیای دم خواهد بود.

به صلح و سازش کشیدن ۳۲ درصدی پرونده‌های ورودی به شوراهای حل اختلاف

اقدامات قوه قضائیه برای به صلح و سازش کشیدن پرونده‌ها آنقدر خوب و مؤثر پیش رفته است که این امیدواری را در جامعه به‌وجود آورده تا این پرونده هم به جای اجرای حکم به صلح و سازش کشیده شود. در حال حاضر بیش از ۷ هزار شورای حل اختلاف شهری و روستایی در کشور فعال هستند و در سال گذشته، ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار پرونده وارد شوراهای حل اختلاف شد و یک‌ سوم این پرونده‌ها بعد از رسیدگی به صلح و سازش انجامید و برای ۷۰۰ هزار پرونده نیز رأی صادر شد. ۳۲ درصد پرونده‌ها در سال گذشته با مصالحه همراه بوده و در سال جاری نیز هدف‌گذاری قوه عدلیه، به مصالحه کشیدن ۵۰ درصدی پرونده‌های ورودی به شوراهای حل اختلاف است و وضعیت نسبت به سال گذشته بهتر نیز بوده است. یکی از ویژگی‌های شوراهای حل اختلاف این است که در مصالحه، اختلافات به‌صورت ریشه‌ای حل می‌شود، بنابراین نزاع ادامه پیدا نمی‌کند. میانگین ورودی پرونده به هر شعبه شورای حل اختلاف چیزی حدود ۱۰۰ پرونده است و مردم نیز اعتماد خوبی به این شعبه‌ها دارند و امیدواری جامعه برای به صلح و سازش کشیدن پرونده قتل غزاله شکور نیز به‌دلیل اقدامات خوب شورای حل اختلاف در دوره تحول قوه قضائیه بوده است.

این نکته نیز حائز اهمیت است که قصاص آرمان نه تنها داغ اولیای دم را کم نخواهد کرد بلکه شاید موجب ناراحتی خانواده غزاله نیز در آینده شود.

آرمان عبدالعالی حدود ۷ سال پیش به اتهام قتل دختری به نام غزاله در زندان رجایی شهر به سر می‌برد و براساس حکم دادگاه، به اعدام محکوم شده است.

انتهای پیام/۴۱۷۴/