بخش دوم/ آموزش عالی مهارتی باید به فرهنگ عمومی و ملی تبدیل شود
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ لاله قلیپور- امروزه در همه کشورهای دنیا، دانشگاهها چرخه علم را به تولید، تجارت و ثروت تبدیل و با توسعه فناوریها و ایجاد شرکتهای دانشبنیان در زمینه اقتصاد، نقشآفرینی میکنند و کیفیت انتقال مهارت، هدف اصلی موسسات آموزشی بوده و اگر آموزشهای دانشگاهی با نیازهای جامعه ارتباط نداشته باشد، چیزی جز مدرکگرایی رخ نمیدهد.
از آنجا که در کشور ما محور اصلی آموزش عالی مهارتی، دانشگاه فنیوحرفهای است، باید افراد توانمندی متناسب با پیشرفتهای صنعتی به جامعه ارائه دهد در این راستا نگاه جدید به آموزش عالی کشور موجب تقویت روحیه کارآفرینی در میان دانشجویان و فارغالتحصیلان شده و سهم آموزشهای مهارتی را از ۲۲ درصد به ۳۵ درصد در نظام آموزشی میرساند.
بدیهی است که دانشگاههای کشور باید به جای پرداختن به آموزش صرف دانشجویان به مسئله کارآفرینی و فضای کسبوکار توجه کنند و این همان دانشگاه تمدنسازی است که در سخنان مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره شده است.
در راستای تبیین سیاستهای کلی و بررسی چالشهای پیش روی دانشگاه مهارتی گفتوگویی با ابراهیم صالحیعمران، رئیس دانشگاه فنیوحرفهای کشور در خبرگزاری آنا، انجام شد که بخش دوم آن را در ادامه از نظر میگذرانید.
لزوم نهادینهسازی فرهنگ کار در آموزش و پرورش
آنا: آموزشهای مهارتی چه جایگاهی در جامعه دارد؟
صالحیعمران: تبدیل آموزشهای مهارتی به فرهنگ عام و عمومی، ضرورت دارد و در این راستا رسانههای جمعی، اصلاح نگرش خانوادهها، هدایت تحصیلی صحیح در مقطع اول دبیرستان، نهادینه شدن فرهنگکار در آموزش و پرورش و ... ارکان مهم این فرهنگسازی هستند.
اصلاح نگرش خانوادهها باید از طریق مولفههای شخصیتشناسی و یافتههای روانشناسی شکل بگیرد زیرا آموزش در دورههای پیشدبستانی از ورود به پایه اول آغاز شود.
کتابهای درسی، محتواهای روش تدریس و فرهنگ آموزشی معلمان، فاقد جایگاهی برای دانش فنیوحرفهای، کار، اشتغال و مهارت بوده و اغلب دانشآموزان نیز از فضای حاکم بر روابط مدرسه و خانواده بهدنبال پزشک شدن هستند.
بهدلیل فقدان هدایت تحصیلی صحیح، آموزش و پرورش و ادامه تحصیل در دبیرستانها خیلی پررنگ دیده میشود در حالی که فرهنگ کار که جایگاهی بسیار مهم در آموزش فنیوحرفهای دارد باید در آموزشوپرورش فرهنگسازی شود.
کار و اشتغال جایگاهی مهم در آموزش فنیوحرفه ای داشته و باید در آموزشوپرورش فرهنگسازی شود
بهترین زمان برای آموزش مهارتی، مقطع متوسطه است
آنا: مطلوبترین زمان برای ورود به آموزش مهارتی در چه مقطعی است؟
صالحیعمران: بیهویتی ۵۲ درصد از داوطلبان مجاز به انتخاب رشته کنکور سال جاری آسیب جدی آموزشی است و اگر هدایت تحصیلی وجود داشت، این دانشآموزان باید وارد آموزش عالی مهارتی میشدند ولی فقدان این امر، آینده تحصیلی و شغلی این افراد را تحتالشعاع قرار داد.
بهترین زمان برای آموزش مهارتی مقطع متوسطه است، دانشآموزان مقطع متوسطه در کشورهای اروپایی با هدایت تحصیلی صحیح، وارد رشتههای مهارتهای عمومی میشوند ولی تفکر حاکم بر جامعه ما، فرهیخته شدن را فقط با ورود به دانشگاه میداند در حالی که نظام آموزشی فعلی کشور نیازمند انجام اصلاحات جدی است.
بیشتر بخوانید:
سیاستگذاری آموزش عالی فعلی به مقوله اقتصاد آموزشی بیتوجه است
آنا: تا چه میزان سیاستگذاری آموزش عالی در کشور بر اساس نیازسنجی و جامعهمحوری بوده است؟
صالحیعمران: مدل گسترش آموزش عالی ما در کشور مبتنی بر ویژگیهای درونی آن بوده و در هر رشتهای با وجود چند استاد و بدون نیازسنجی و جامعهمحوری ایجاد شده بههمین دلیل ۸۰ درصد دانشجویان در بیست رشته مشغول به تحصیل هستند که منشأ آن نیز به عطش مدرکگرایی و سیستم ارتقای مرتبه اساتید برمیگردد.
سیاستگذاری آموزشی ما همیشه منفعل بوده، در سالهای گذشته هدف خانوادهها از فرستادن فرزندانشان به دانشگاهها، تصدی مناصب دولتی و جذب در قدرت پس از فارغالتحصیلی بود و این امر دارای جذابیت بوده که ارزش و اعتبار، قدرت میآورد و متأسفانه مدل فرهنگی ما بر ویژگیهای درونی و نه نیاز مبتنی بود.
تحصیلات تکمیلی بنگاه تولید مقاله ایجاد کرده در حالی که کشور به این تعداد فارغالتحصیل ارشد و دکتری نیاز ندارد و بدنه کاردانی و فرهنگ کار با مدل فعلی ضعیف شده و سیاستگذاری آموزش عالی فعلی به مقوله اقتصاد آموزشی بیتوجه بوده و تحول فقط با تغییر این مدل گسترش آموزش عالی، اتفاق میافتد.
دانشگاه فنیوحرفهای دانشگاهی کارآفرین است
آنا: سیاستها و سازوکارهای آموزش فنیوحرفه ای تا چه میزان در تناسب با موازین دانشگاه کارآفرین است؟
صالحیعمران: از آنجا که رشته و مطالعات دانشگاه مهارتی مبتنی بر نیاز کار بوده بنابراین، دانشگاهی کارآفرین است و از آنجا که مأموریت دانشگاه فنیوحرفه ای ایجاد اشتغال فارغالتحصیلان بوده، مسئولیتپذیری در قبال تضمین آینده شغلی دانشجویان اولویت این دانشگاه است.
مسئولیت عمده ما رشتههای کاردانی پیوسته است و این در حالی است که بالغ بر ۷۰ درصد فارغالتحصیلان دانشگاه فنیوحرفهای، جذب بازار کار میشوند که البته باید بررسی بیشتری در مورد چگونگی جذب دانشآموختگان دیگر دانشگاهها نیز صورت گیرد.
اصطلاحات برونداد و پیامد در آموزش عالی از هم متفاوت است. برونداد، یعنی یک دانشگاه چه تعداد فارغالتحصیل داشته و چقدر مدرک دانشآموختگی صادر کرده ولی پیامد یعنی چه تأثیری بر اقتصاد جامعه گذاشته شده و تأثیر آن در رشد اقتصادی، تولید ناخالص ملی و برای ارتقای درآمد هر فردی که بازار کار میشود، چه میزان است و نتیجه نهایی و آثار ملموس در جامعه چیست.
پیامد دانشگاهها یعنی این مراکز آموزش عالی چه نتایج و آثار ملموسی در جامعه با تأثیرگذاری بر رشد اقتصادی، تولید ناخالص ملی و ارتقای درآمد فارغالتحصیلان دانشگاهی، ایجاد کردهاند
بخش عملی آموزش عالی مهارتی با تحصیل در بستر الکترونیک آسیب دید
آنا: آموزش مجازی برای دانشگاه فنیوحرفهای فرصت بوده و یا تهدید تلقی میشود؟
صالحیعمران: آموزش مجازی در دانشگاه فنیوحرفهای، آثار مثبت و منفی در پی داشت، از یکسو لزوم هیبریدی (ترکیبی) کردن آموزشها و استفاده از فضاها و آزمایشگاههای مجازی به مثابه فرصت و از سوی دیگر عدم آمادگی زمینههای آموزش عالی مهارتی در بخش عملی، تهدید محسوب میشود.
در نظام آموزش عالی مهارتی بهدنبال روش ترکیبی و تدوین سند برای آموزشهای ترکیبی چه آموزش مجازی و چه در روش سنتی هستیم که بازگشایی حضوری بستگی به واکسیناسیون تمامی دانشجویان و تعیین تکلیف ستاد ملی مبارزه با کرونا دارد.
انتهای پیام/۴۱۶۷/پ
انتهای پیام/