بطحایی در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا:
۷۰ دانشکده مهارت و کارآفرینی در کشور راه‌اندازی شده است/ ایجاد ۱۶ مدرسه عالی مهارت
دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری در موضوع تولید، مانع‌زدایی‌ها، پشتیبانی ها دانشکده مهارت و کارآفرینی را تأسیس کردمعاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی از راه‌اندازی ۷۰ دانشکده مهارت و کارآفرینی خبر داد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، این روزها که مهارت‌آموزی به جزء لاینفک آموزش‌ها تبدیل شده، دانشگاه آزاد اسلامی سعی دارد تا بسترهای لازم را در این زمینه فراهم کند و بتواند متناسب با شعار سال در مسیر اشتغال جوانان گام‌های مؤثر و سازنده بردارد. در این مسیر ایجاد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی و مدارس عالی در دانشگاه آزاد اسلامی با محوریت معاونت آموزش‌های مهارتی دنبال می‌شود.
در همین زمینه با سید محمد بطحایی، معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی گپ کوتاهی زدیم تا درباره جزئیات برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی باخبر شویم. بطحایی در این گفت‌وگو از راه‌اندازی ۷۰ دانشکده مهارت و کارآفرینی خبر داد و گفت: قرار است ۱۶ مدرسه عالی مهارت نیز ایجاد شود.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می‌خوانید:
آنا: آیا دانشگاه آزاد اسلامی مأموریت‌های خاصی را در زمینه مهارت‌افزایی در نظر گرفته است؟ لطفاً توضیحاتی در این زمینه بفرمایید.
بطحایی: ابتدا هفته مهارت را به همه تلاشگرانی که در این حوزه زحمت می‌کشند، مربیان، اساتید و هنرجویان حوزه مهارت و کارآفرینی تبریک می‌گویم. یکی از مهم‌ترین عواملی که در نارسایی‌های موجود در اشتغال و به تعبیری نرخ بیکاری تأثیرگذار است، بحث مهارت‌آموزی است. متأسفانه این عامل بسیار مهم در طی سال‌های گذشته مورد توجه قرار نگرفته است.
علی‌رغم اینکه پژوهش‌های متعدد نشان داده است که کسب مهارت‌های لازم، تأثیر فراوانی در حوزه اشتغال و کاهش نرخ بیکاری دارد، متأسفانه مهارت‌آموزی خیلی مورد توجه دستگاه‌ها و مراجع ذی‌ربط قرار نگرفته است.
حتی پژوهش‌هایی که به عمل آمده همه مؤید این نکته است که بین تعداد و میزان مهارت‌هایی که افراد و متقاضیان شغل دارند با مشاغل و کیفیت شغل و حتی دستمزدی که به دست می‌آورند ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد ولی متأسفانه مهارت‌آموزی همچنان در کشور ما دچار مشکل است و این خلأ مستقیماً در حوزه اشتغال تأثیرگذار بوده است.
دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری که در طی سال‌های اخیر مکرراً شعار سال را با محوریت و موضوع تولید اشاره داشته‌اند و امسال را نیز به‌عنوان تولید ، پشتیبانی‌ها ، مانع‌زدایی‌ها مطرح فرمودند، برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده است. در واقع از حدود سه سال پیش دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال این بود که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراجع علمی کشور بتواند اقداماتی را در این زمینه انجام دهد.
مهم‌ترین مأموریت این دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی این است که آموزش عالی را با حوزه مهارت و اشتغال گره بزنند.
دانشگاه آزاد اسلامی چند اقدام بسیار خوب را شروع کرد که البته متأسفانه کرونا و عواقبش در کشور خیلی در این کار تأثیرگذار بود و نگذاشت آن‌طور که باید در این زمینه پیشرفت داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین اقدامات که به تعبیر بنده بنیادین است در حوزه مهارت‌آموزی بود. در این مسیر دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی تأسیس شد. این دانشکده‌ها برخلاف آنچه که پیش از این در حوزه آموزش عالی داشتیم، است. یکی از ایرادهایی که به حوزه آموزش عالی وارد می‌شود و اتفاقاً درست بوده این است که دوره‌های آموزشی معمولاً به مهارت و شغل منتهی نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
توجه ویژه به اشتغال دانش‌آموختگان در مدارس عالی مهارت | از فیروزه‌تراشی و سنگ‌های تزئینی تا تغذیه و کشاورزی نوین
اقدام و عمل برای رسیدن به دانشگاه حل مسئله/ مهارت و کارآفرینی وارد بطن دانشگاه آزاد اسلامی می‌شود
توسعه مهارت‌آموزی با پیوند دانشگاه و بازار کار | وقتی کاهش نرخ بیکاری دانش‌آموختگان دغدغه دانشگاهیان است
یعنی عموماً در دوره‌های آموزش عالی، علوم محض را به دانشجویان منتقل می‌کنیم که این آموزش‌ها منتج به مهارت و شغل نمی‌شود و نتیجه‌اش این است که درصد بسیار بالایی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی قادر به یافتن یک شغل مناسب متناسب با تحصیلاتشان نیستند و متأسفانه تعداد زیادی از آن‌ها هم بیکار هستند.
دانشگاه آزاد اسلامی این کار را پایه‌گذاری کرد، سال گذشته اساسنامه دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی به تصویب شورای گسترش دانشگاه رسید، در سال گذشته زمینه‌های لازم را ایجاد کردیم و ان‌شاءالله در همین ماه‌ها آغاز به کار خواهند کرد البته تعدادی در یکی، دو ماه گذشته شروع به کار کردند اما جهش قابل لمس از مهر ۱۴۰۰ خواهد بود که پیش‌بینی می‌شود قریب ۷۰ دانشکده مهارت و کارآفرینی در کشور راه‌اندازی شود.
مهم‌ترین مأموریت این دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی این است که آموزش عالی را با حوزه مهارت و اشتغال گره بزنند.
البته در این مدت همفکری‌ها، مشورت‌ها و همکاری‌های خیلی خوبی را از سوی مراجع مهارت‌آموزی به‌ویژه سازمان آموزش‌های فنی حرفه‌ای و دانشگاه فنی حرفه‌ای کشور شاهد بودیم که جا دارد از این دوستان در این سازمان‌ها تشکر کنم. با این حال ان‌شاءالله در ادامه رشته‌هایی را در دانشکده‌ها راه‌اندازی خواهیم کرد که افراد بلافاصله بعد از فوق دیپلم و لیسانس، وارد بازار کار شوند.
یعنی برخلاف آن چیزی که در بسیاری از مراکز دانشگاهی شاهدش هستیم، در دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی آموزش‌هایی به دانشجویان ارائه می‌شود که بعد از فارغ‌التحصیلی بلافاصله وارد بازار کار خواهند شد. این اولین اقدامی است که اگر موفق شود می‌تواند به‌عنوان یک مدل در آموزش عالی کشور مورد استفاده قرار بگیرد.
آنا: آیا در مورد اساتیدی که قرار است در این دانشکده‌ها مورد استفاده قرار بگیرد، تغییری صورت خواهد گرفت یا در عناوین درسی بازنگری خواهید داشت؟
بطحایی: اساتیدی که در این دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی مشغول به کار می‌شوند، غالباً از صنعتگران هستند. ممکن است این افراد حتی مدرک دانشگاهی نداشته باشند اما به‌عنوان یک فرد ممتاز در آن صنعت یا در آن حوزه تولیدی شناخته می‌شوند، بنابراین بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد و به‌عنوان هیئت علمی به کار گرفته می‌شوند و از حضورشان استفاده خواهیم کرد.
در دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی آموزش‌هایی به دانشجویان ارائه می‌شود که بعد از فارغ‌التحصیلی بلافاصله وارد بازار کار خواهند شد.
پس اساتید و اعضای هیئت علمی این دانشکده‌ها، به‌تدریج، همان‌هایی می‌شوند که امروز در بازار اشتغال و بازار تولید موفقیت‌هایی را به دست آورده‌اند.
برنامه بسیاری از رشته‌هایی که در این دانشکده‌ها ارائه می‌شود، با آنچه در گذشته بوده متفاوت خواهد بود چون رشته‌هایی که در دانشکده ارائه می‌دهیم، کاملاً متناسب و متناظر با بازار کار است؛ یعنی همان حلقه مفقوده‌ای که در حال حاضر در آموزش‌های کلاسیک دانشگاهی‌مان داریم. اکنون در دانشگاه‌ها در بسیاری از رشته‌ها محتوایی را به دانشجو آموزش می‌دهیم که اصلاً بازار کار به چنین محتواهایی نیاز ندارد. به همین دلیل فرد فارغ‌التحصیل جذب بازار کار نمی‌شود و بیکار می‌ماند.
هماهنگی‌های لازم با وزارت علوم صورت گرفته تا مشکلات اداری احتمالی برطرف شود و فارغ‌التحصیلان بتوانند مدرک مورد تأیید وزارت علوم دریافت کنند.
آنا: اخیراً دانشگاه آزاد اسلامی مدارس عالی مهارت راه‌اندازی کرده است، در این مدارس چه اهدافی دنبال می‌شود؟
بطحایی: محور و مسیر دومی که دانشگاه آزاد اسلامی برای مهارت‌آموزی و به تعبیر درست‌تر آن ارتقای شایستگی جویندگان شغل و تولید در پیش گرفته، تأسیس مدارس عالی مهارت است.
مدارس عالی مهارت دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت ۳ و ۶ ماهه را به متقاضیان ارائه می‌دهد. افراد بعد از اخذ دیپلم یا دانشجویانی که اکنون در یک رشته دانشگاهی تحصیل می‌کنند، می‌توانند به مدارس عالی مهارت بیایند، در زمینه‌های مورد نیاز استان، شهر و محل خودشان مهارتی را به دست بیاورند. این مهارت‌ها دقیقاً متناظر با بازار کار است.
برای مثال در یک منطقه‌ای رشته‌ای با عنوان رشته تست کشش میلگرد داریم که یک رشته کاملاً تخصصی است، این رشته اکنون در منطقه‌ای خاص مورد نیاز بازار کار است. یعنی اگر کسی دارای گواهینامه معتبر دوره تست کشش میلگرد داشته باشد، به‌سرعت جذب بازار کار می‌شود.
بنابراین مدارس عالی مهارت، دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت ۳ و ۶ ماههای را برای متقاضیان برگزار می‌کند، این دوره‌ها کاملاً متناسب با نیاز بازار کار تدریس می‌شود. رشته‌هایی نظیر تولید قارچ، تولید نهال، کلینیک تندرستی، ورزش و سلامت، ساخت عروسک و نمد یا رشته‌ای به نام تولید ماسک و دستگاه ضدعفونی‌کننده که این روزها برای بحث اپیدمی کرونا بسیار مورد نیاز است، برگزار می‌شود.
تا اکنون چیزی حدود ۸۰ طرح کسب و کار را بررسی کرده‌ایم و ۱۶ طرح قطعی در این زمینه راه‌اندازی شده است. بعضی از استانها مثل آذربایجان غربی، اصفهان و کرمان در این زمینه بسیار پیشرو بودند و رشته‌های بسیار خوبی را با متقاضیان علاقه‌مند راه‌اندازی کرده‌اند.
اساتیدی که در این دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی مشغول به کار می‌شوند که غالباً از صنعتگران هستند.
به‌عنوان مثال در استان آذربایجان غربی یک مدرسه کیف و چرم راه‌اندازی شده و بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. چراکه متقاضیان می‌بینند که بعد از گذراندن یک دوره ۳ ماهه در این مدارس عالی مهارت به‌راحتی در بازار، شغل آبرومندی را برای خود پیدا می‌کنند، از این جهت خیلی امیدوار هستیم که دانشگاه آزاد اسلامی بتواند تأثیرات مثبتی را در حوزه اشتغال و تولید کشور به‌جای بگذارد.
آنا: آیا در مدارس و دانشکده‌های مهارت همه رشته‌ها در بر گرفته می‌شود یا اینکه فقط رشته‌هایی که در حوزه صنعت هستند ارائه خواهند شد؟
بطحایی: خیر. فقط در حوزه صنعت نیست. در حوزه خدمات نیز در مدارس عالی مهارت آموزش ارائه می‌شود. اما فقط توجه داشته باشید که دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی مدرک تحصیلی رسمی به فارغ‌التحصیلان ارائه می‌دهند. مثلاً افراد فوق دیپلم یا لیسانس در یک رشته مهارتی می‌گیرند اما مدرسه عالی مهارت، دوره‌های کوتاه‌مدت ۳ و ۶ ماهه است که فرد گواهینامه‌ای دریافت می‌کند.
هر چند مدارس عالی مهارت از حیث ساختار سازمانی در ذیل دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی سازماندهی شده‌اند تا بتوانند از نیروی انسانی و امکانات در آن دانشکده‌ها استفاده کنند ولی در حقیقت یک تفاوتی بین نوع کاری که این دو انجام می‌دهند، وجود دارد.
بنابراین در زمینه‌های خدماتی هم رشته‌هایی داریم؛ مانند آشنایی با بازار بورس و بازار سرمایه، یکی از زمینه‌های بسیار پرتقاضای امروز است که علاقه‌مندان می‌توانند در یک دوره ۳ تا ۶ ماهه مهارت لازم را کسب کنند.
مدارس عالی مهارت دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت ۳ و ۶ ماهه را به متقاضیان ارائه می‌دهد.
یا مثلاً در رشته حقوق نیز مدرسه عالی مهارت راه‌اندازی کرده‌ایم، متأسفانه فارغ‌التحصیلان رشته حقوق مهارت لازم وکالت را در زمان تحصیل به دست نمی‌آورند. این افراد می‌توانند وارد مدارس عالی مهارت شوند و با حضور در دوره‌های کوتاه‌مدت مهارت لازم را کسب کنند.
در مدارس عالی مهارت دوره‌هایی در زمینه‌های آشپزی، شیرینی‌پزی، فینگر فود، مواردی که امروز جامعه به آن گرایش دارد، برگزار می‌شود. همان‌طور که گفته شد تاکنون ۱۶ مجوز قطعی راه‌اندازی صادر شده و به‌سرعت در استانها در یکی، دو ماه آینده توسعه پیدا خواهند کرد. من فکر می‌کنم اگر موانع و بروکراسی‌های اداری مانع این حرکت نشود، می‌توان یک تحول عظیمی در اشتغال‌های کوچک و حتی خانگی ایجاد کرد.
وقتی صحبت از تولید صنعتی می‌کنیم، یک‌دفعه ذهن‌ها می‌رود به سمت کارگاه‌هایی که با میلیاردها تومان تجهیزات و ده‌ها نفر متخصص و مهندس راه‌اندازی می‌شود در حالی که تجربه سایر کشورها این را نشان می‌دهد که در مهارت‌های کوچک و حتی خانگی، با ارائه مهارت‌های کوتاه‌مدت ۳ تا ۶ ماهه می‌توان اشتغال فراوانی را ایجاد کرد و معضل بسیار جدی بیکاری را کاهش داد.
آنا: اخباری از مهارت‌آموزی دانشجویان در رشته‌های غیرمرتبط دانشگاهی نیز شنیده می شود ، در این زمینه چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
بطحایی: باید بگویم محور سوم موضوعی است که دانشگاه از حدود چند ماه پیش شروع کرده و خوشبختانه علی‌رغم وجود کرونا و قطع ارتباط با دانشجویان توانستیم نشانه‌های مثبت خوبی را در این زمینه به دست آورده‌ایم، این است که یک دانشجویی که در رشته‌های غیرمهندسی، مثلاً در رشته حقوق تحصیل می‌کند، می‌گوید من علاقه‌مند هستم که در خط تولید مثلاً شیشه‌های دو جداره تخصص پیدا کنم. ما با هماهنگی لازم که در واحدهای دانشگاهی انجام می‌دهیم تا آن واحد با کارخانه مثلاً شیشه دوجداره رایزنی کند و حتی قراردادی منعقد شود تا دانشجویان علاقه‌مند بتوانند در آن کارخانه به مدت کوتاه ۹ ماهه مشغول به کار شوند و حتی بخشی از شهریه دانشجو نیز از این طریق پرداخت شود. این‌گونه دانشجو در کنار فارغ‌التحصیلی در رشته خود، گواهینامه تکنسینی نیز دریافت می‌کند.
اگر موانع و بروکراسی‌های اداری مانع این حرکت نشود، می‌توان یک تحول عظیمی در اشتغال‌های کوچک و حتی خانگی ایجاد کرد.
یعنی به این ترتیب دانشجویان را از تک‌حوزه بودن در یک زمینه خاص خارج می‌کنیم و جامعیت و چندحوزگی در اختیارش می‌گذاریم. در این صورت اگر این فرد به هر دلیلی نتوانست در رشته تخصصی خودش شغل مناسبی را پیدا کند، یک مهارت دوم و سوم دارد که می‌تواند با آن شغل به دست آورد.
شروع این کار از واحد اصفهان بود. در سال گذشته نتایج بسیار خوبی را داشت و در سال تحصیلی پیش رو در ۱۱ استان این کار به اجرا درخواهد آمد.
آنا: آیا از فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی حمایت مادی نظیر اعطای وام و تسهیلات انجام می‌شود؟
بطحایی: بله، معاونت فناوری دانشگاه این موضوع را برعهده گرفته و در ماههای اخیر نتایج خوبی نیز به دست آورده است. در این زمینه علی‌رغم محدودیت‌های نقدینگی و مشکلات درآمدی که داشتیم خوشبختانه کارهای خیلی خوبی صورت گرفته است.
آنا: در دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی دوره کاردانی و کارشناسی رسمی نیز برگزار می‌شود؟
بطحایی: بله، در دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی دوره‌های کاردانی و کارشناسی در رشته‌های مبتنی بر اشتغال را داریم. دوره‌های کارشناسی که به تصویب وزارت علوم رسیده نیز برگزار می‌شود.
نکته‌ای که اینجا می‌خواهم عرض کنم این است که پیش از این آموزشکده‌های فنی-حرفه‌ای داشتیم حال آموزشکده‌ها به‌تدریج به دانشکده‌ها تبدیل می‌شوند. تا زمانی که آموزشکده داشتیم فقط می‌توانستیم تا دوره کاردانی آموزش‌ها را ارائه دهیم اما با ایجاد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی این زمینه هم فراهم می‌شود که بتوانیم تا دوره کارشناسی آموزش ارائه دهیم. البته من بسیار امیدوارم که بر اساس قانون آموزش‌های فنی و حرفه‌ای که حدود سه سال پیش به تصویب مجلس رسیده، بتوانیم حتی تا دوره‌های دکتری حرفه‌ای هم کار را جلو ببریم.
در آن قانون تا مقاطع تحصیلی ارشد و دکتری حرفه‌ای این زمینه فراهم است که افراد بتوانند در رشته‌های مهارتی تا دوره‌های دکتری حرفه‌ای جلو بروند و مدرک تحصیلی رسمی اخذ کنند.
انتهای پیام/۴۰۴۰/پ
انتهای پیام/
