مهر ابطال وزارت بهداشت بر روی تلاش ۱.۵ ساله محققان پلاسما درمانی

گروه جامعه خبرگزاری آنا-محمودرضا زارع؛ پیش از آنکه واکسن کرونا به عرصه تولید و توزیع برسد، پلاسمادرمانی اولین امکانی بود که مد نظر سازمان انتقال خون و دانشگاه بقیه‌الله (عج) قرار گرفت تا مطالعات مربوط به آن را در مبارزه با کرونا آغاز کنند.

در شیوه پلاسمادرمانی سعی می‌شد با تزریق پادتن‌های افراد بهبودیافته به افراد بیمار آن‌ها را در برابر ویروس مقاوم کنند. این تحقیقات در یک و نیم سال گذشته که جهان با شیوع ویروس کرونا مواجه بود ادامه داشت اما به تازگی خبری مبنی بر خروج پلاسمادرمانی از پروتکل‌های درمانی کرونا ویروس منتشر شد.

این خبر البته مورد استقبال سازمان انتقال خون و دیگر دست‌اندکاران مطالعه پلاسما درمانی قرار نگرفت زیرا اعضای محقق این پروژه معتقدند که این روش درمانی همچنان جایگاه خود را دارد.

در این زمینه، سعید محمدی، معاون فنی و فناوری نوین سازمان انتقال خون با خبرنگار اجتماعی آنا گفت‌وگو کرد و ضمن بیان اینکه ستاد مقابله با کرونا یک تصمیم یک‌طرفه برای خروج پلاسما درمانی از پروتکل‌های درمانی کرونا گرفت، اظهار کرد: در خصوص خبر حذف پروسه پلاسمادرمانی در روزهای اخیر وزارت بهداشت کتبا به سازمان انتقال خون اعلام نکرد که فعالیت پلاسما درمانی چگونه باید باشد و ما ناگهان از خبرگزاری‌ها شنیدیم که پلاسما درمانی از پروتکل درمانی کرونا خارج شده است.

اقدام غیرحرفه‌ای وزارت بهداشت در حق محققان سازمان انتقال خون

وی در ادامه بیان کرد: این اقدام وزارت بهداشت بسیار غیرحرفه‌ای بود و متخصصینی در سازمان انتقال خون که از اردیبهشت سال گذشته در حوزه پلاسما درمانی مطالعه می‌کنند را متعجب و ناراحت کرد.

معاون فنی و فناوری نوین سازمان انتقال خون اظهار کرد: سازمان انتقال خون ایران مانند این سازمان در تمام کشورهای دیگر با شروع کرونا اقدام فعالیت در این حوزه کرد و ما بسیار با قدرت وارد شدیم و یکی از برگ‌های برنده وزارت بهداشت در جریان کرونا همین پلاسما درمانی بود که نیاز به گفتن ما نیست زیرا به قدر کافی سازمان بهداشت جهانی از این اقدام ایران در درمان کرونا یاد و تمجید کرده است و تمام اسناد مربوط به آن موجود است.

محمدی ضمن بیان اینکه وزارت بهداشت تا امروز برای هزار داروی کرونا بودجه گذاشته است که برای هیچ‌کدام از آن‌ها شواهد مطالعاتی قوی‌ وجود ندارد، یعنی اگر اثربخشی پلاسما جای سوال دارد تمام داروهای کرونا به همین نسبت این وضعیت را داشته‌اند، گفت: متاسفانه وزارت بهداشت ما به دارو تمایل دارد و تمایل کمتری به ترکیبات بیولوژیکی دارد که برای وزارت بهداشت هزینه ندارد و اگر در موعد درست استفاده شود اثربخشی آن به مراتب از داروهائی که استفاده می‌کنند بیشتر است. ما تمام اسناد تحقیقات پلاسما از آغاز شیوع کرونا را جمع‌آوری کردیم و به ستاد ارائه خواهیم کرد، بهتر است مسئولان ستاد و وزارت بهداشت این مطالب را مطالعه کنند و آن را با فعالیت‌های مشابه در کشورهای دیگر مقایسه کنند، جامعه قضاوت خواهد کرد و خواهد پرسید که چرا وزارت بهداشت مردم را از این روش درمانی محروم کرد.

حذف درمانی که اثربخش و کم‌هزینه بود

وی در پاسخ به این پرسش که « سابقا مسئولان از هزینه بالای درمان پلاسما صحبت کرده بودند، هزینه پلاسما درمانی چقدر از دیگر روش‌های درمانی بیشتر است؟ » بیان کرد: پلاسما درمانی برای سازمان انتقال خون هزینه دارد اما از آن جهت که ما در شرایط بد ارزی قرار داریم، تمام تجهیزاتمان را از منابع صرفه‌جویی شده قدیمی تامین کردیم و یا آن تجهیزات که کنار گذاشته شده بودند را به چرخه برگرداندیم. این درمان برای بیماران هزینه‌ای در بر نداشت و سازمان انتقال خون ایران تا امروز حدود ۱۷ هزار واحد پلاسما جمع‌آوری کرده است و ۹ هزار واحد آن در مراکز درمانی توزیع شد که بابت هیچ کدام حتی یک ریال از بیمار پول گرفته نشد.

معاون فنی و فناوری نوین سازمان انتقال خون به این پرسش که «آیا پلاسما درمانی توانست به عنوان یک درمان معقول شناخته شود؟» پاسخ داد: پلاسما درمانی مانند هر درمان دیگری، اعم از داروئی یا شیمیایی، اگر در زمان مناسب استفاده شود موثر است وگرنه بی‌اثر یا مضر است. سازمان انتقال خون از همان ابتدا اصرار داشت که پلاسما در موعد مناسب استفاده شود، ولی این اتفاق نمی‌افتاد. بیمار به بیمارستان می‌آمد، انواع دارو و قرص را به او می‌خوراندند و هزینه گران آن را به دوش بیمار و خانواده‌اش می‌انداختند و روزی که بیمار نزدیک به موت می‌شد بقولی یک پلاسما هم به او تزریق می‌کردند، معلوم است که پلاسما در آن زمان اثر نمی‌گذارد.

مسئولان درمانی و ستاد مقابله با کرونا ژورنال بین‌المللی بخوانند

محمدی افزود: مطالعات ما نشان داده بود که اگر پلاسما در ۵ روز اول بیماری تزریق شود، هم اثربخش است و هم دوره بستری را کم می‌کند. این حرفی بود که ما نتوانستیم به ستاد ملی کرونا حالی کنیم، زیرا آن‌ها نمی‌خواستند که بشوند وگرنه می‌توانستند بهترین مقالات را در بهترین ژورنال‌های دنیا دنبال کنند و به نتیجه لازم برسند.

بنا به گفته محققان پلاسما درمانی، میان تمام کشورهایی که به دانش تولید واکسن دست پیدا کرده‌اند تنها ایران تحقیقات پلاسما درمانی را از دور خارج می‌کند. جدای اینکه در ۱.۵ سال گذشته هزینه و انرژی بالائی برای تحقیقات پلاسما درمانی در کرونا صرف شده است، باید به ارزش این تحقیقات هم توجه کنیم. دانش بنیادین گسترده بضاعت ما در مواجهه با بحران‌هایی مانند کرونا است. وزارت بهداشت بنا به صلاحدیدهای خود می‌تواند جایگاه پلاسما درمانی را در پروتکل‌ها تغییر دهد یا آن را به کلی حذف کند، اما اینکه یک سازمان برجسته در کشور طی یک سال سرمایه انسانی و مالی خود را صرف یک تحقیق کند و با پیدا کردن راه‌حل تازه تمام آن تحقیقات و تلاش‌ها را ضایع کند رفتار شایسته‌ای نیست.

انتهای خبر/۴۱۶۱