روایتی درونی از داعش؛ جدایی از داعش شدت گرفته است

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، نیروهای داعش به‌سرعت، افرادی را که قصد خروج از مناطق تحت کنترل خود دارند، اعدام می‌کنند. بااین‌حال، عده‌ای موفق به این کار شده‌اند. «آنه اسپکهارد» و «احمد یایلا»، توانسته با تعدادی از این افراد مصاحبه کرده و گفته‌های آنها را در شماره جدید ماهنامه «چشم‌اندازهای تروریسم» منتشر کنند. گفته‌های این افراد، هم چگونگی کار داعش را نشان داده و هم اینکه برخی از ضعف‌های این گروه تروریستی را نمایان می‌کند.

اسپکهارد و یایلا این افراد را که همگی‌شان تابعیت سوری دارند، در منطقه‌ای در مرز سوریه و ترکیه پیدا کرده‌اند. آنها داستان‌های هولناکی برای تعریف کردن دارند. به‌عنوان‌مثال، یکی از آنها چگونگی اعدام کردن اسرای داعش را این‌گونه بازگو می‌کند:

«چاهی به نام حوت وجود دارد. داعشی‌ها چشم زندانی‌ها را بسته و سپس می‌گویند: شما آزادید، می‌توانید بروید. فقط چشمانتان را باز نکنید. آنها به‌سرعت راه می‌افتند و ناگهان داخل این چاه می‌افتند. بوی تعفن زیادی از این چاه می‌آید زیرا جسدهای زیادی داخل آن قرار داده‌شده است. تا ‌آنجایی که من می‌دانم، نزدیک به 300 نفر داخل این چاه انداخته شده‌اند».

به نوشته این دو تحلیلگر، چنین خشونت وحشیانه‌ای بخش اصلی استراتژی داعش به‌حساب می‌آید. این گروه تروریستی با استفاده از این روش، هم مردم ساکن در مناطق تحت سیطره خود را می‌ترسانند و هم ترسی در بین دیگر گروه‌های شبه‌نظامی رقیب به وجود می‌آورند. یکی از این جداشدگان توضیح می‌دهد که چگونه داعش با استفاده از کودکان به‌عنوان عامل انتحاری، حدود دو سال پیش، باعث عقب‌نشینی گروه شبه‌نظامی ارتش آزاد سوریه از شهر رقه شد:

«هنگامی‌که داعش به رقه رسید، ارتش آزاد قدرت را در دست داشت اما داعشی‌ها توانستند به چند دلیل کنترل این منطقه را به دست گیرند. اول اینکه داعش گروه‌های کوچکی را فرستاد تا حضور خود را در این شهر تثبیت کند. دوم اینکه آنها کودکان و نوجوانان انتحاری را به ایست‌های بازرسی و مکان‌هایی می‌فرستادند که نیروهای ارتش آزاد حضور داشتند. این روش بسیار تاثیرگذاری بود، زیرا فهمیدن فرق بین یک کودک عادی با یک کودک انتحاری کار بسیار دشواری بود. همین باعث شد ایست‌های بازرسی به‌تدریج خالی شده و شرایط برای حضور داعش بیش‌ازپیش فراهم شود».

برخی از این افراد می‌گویند، همین خشونت باعث جداشدن آنها از این گروه تروریستی شده است. فردی که خودش را ابوشجاع معرفی می‌کند، در گفتگو با این دو کارشناس می‌گوید: «آنچه باعث روی‌‌گردانی من از این گروه شد، این بود که اعضای داعش به‌محض دیدن کوچک‌ترین اشتباه، فرد خاطی را یا به‌صورت غرق مصنوعی شکنجه داده یا اعدام می‌کنند. یا اینکه اگر زنی پوشش مدنظر آنها را نداشته باشد در ملأعام شلاق می‌خورد و همچنین اگر بفهمند فردی به آنها اعتقاد ندارد، گوش‌هایش را قطع می‌کنند».

سوری‌هایی که با اسپکهارد و یایلا گفتگو کردند، می‌گویند آنچه باعث تعجب آنها شد تفاوت بین ادعاهای داعش و کارهای این گروه تروریستی بود. یکی دیگر از این افراد به نام ابو ولید می‌گوید: «سال گذشته بود که متوجه شدم آنها افرادی دروغگو هستند. به‌عنوان‌مثال، فردی که به چند زن تجاوز کرده بود به مقامی بالا در ساختار خلافت داعش رسید». بنا به گفته این افراد، واقعیت تلخ و وحشتناک زندگی در خلافت داعش باعث شده تا جذب نیروهای جدید برای این گروه در سوریه با مشکل روبه‌رو شود.

درحالی‌که بسیاری فریب تبلیغات داعش را خورده و برای زندگی بهتر وارد این مناطق شدند، حال فقر و فلاکت ویژگی اصلی این روزهای مناطق تحت کنترل این گروه تروریستی است. درنتیجه، این جداشدگان می‌گویند روند عضوگیری داعش طی ماه‌های گذشته به‌شدت کاهش یافته است. ابو ولید در این زمینه می‌گوید: «عده کمی که این روزها به داعش می‌پیوندند، افرادی هستند که هیچ کاری ندارند و تنها برای رسیدن به کمی غذا به این گروه ملحق می‌شوند. باقی افراد سعی می‌کنند به ترکیه و لبنان فرار کنند.»

یافته‌های این دو محقق، با گفته‌های دیگر جداشدگان از داعش که در منابع مختلف بیان‌شده است، همخوانی دارد. چند ماه پیش، مرکز بین‌المللی مطالعات افراط‌گرایی در گزارشی به بررسی اظهارنظر 58 نفر از جداشدگان از داعش پرداخت. این افراد ملیت‌های مختلفی داشته و بنابراین دیدگاه وسیع‌تری در مورد دلایل‌ خروج از داعش را مطرح کردند. پیتر نیومن، کارشناس این مرکز بین‌المللی چند دلیل را برای جدایی اعضای داعش برشمرد که عبارتند از: 1 –جداشدگان اعتقاد داشتند خشونت داعش همه گروه‌های مسلمانان را شامل می‌شود، 2 – آنها می‌گفتند رهبران داعش افرادی بسیار فاسد بودند و 3 – آنها می‌خواستند تحت سیطره یک خلافت باشکوه زندگی کند، اما تنها فلاکت نصیب آنها شد.

یافته‌های نیومن نشان می‌دهد سرعت جداشدن افراد از داعش افزایش یافته است. وی در این زمینه گفت: «دوسوم از تمام جدایی ها از داعش طی سال جاری انجام شده و تنها یک‌سوم از این آمار نیز طی سه ماه اخیر اتفاق افتاده است». داعش با به دست آوردن مناطقی در سوریه و عراق سعی داشت نوع خاصی از حکومت مدنظر خود را پیدا کند، اما شکست‌های پی‌درپی و افزایش سیر جداشدن افراد موجب شده این گروه تروریستی هر روز ضعیف‌تر از گذشته شود.