معضلات و تهدیدهای بحران کاهش جمعیت و راهکارهای کنترل آن

سعید جوانی در گفت‌وگو با خبرنگار رفاه و خانواده گروه جامعه خبرگزاری آنا، در خصوص جمعیت و کنترل آن گفت: موضوع جمعیت ازجمله مباحثی است که متأسفانه مانند بسیار از موضوعات مهم اجتماعی و فرهنگی دیگر بازیچه سیاستمداران شده است و در زمان انتخابات متأسفانه کاندیداهای مختلف تنها به شعار حمایتی بسنده می‌کنند.

وی با بیان این‌که نرخ رشد جمعیت در کشورمان در سال ۱۳۹۸ برای نخستین بار به عدد بحرانی کمتر از یک درصد رسید و خطر صفر شدن این نرخ بیش از پیش احساس می‌شود، افزود: رفع موانع ازدواج و تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند بدون‌شک از اصلی‌ترین راهکارها برای نیل به اهداف ابلاغیه خواهد بود و مسئولان و فعالان این حوزه شایسته است که از این موضوع در زمان انتخابات به‌عنوان اهرم فشاری برای تدوین قوانین مناسب و مطالبه‌گری از نامزدها استفاده کنند.

این کارشناس حوزه جمعیت در مورد متغییرهایی بر تغییرات جمعیتی اثرگذار هستند، عنوان کرد:  تغییرات جمعیت تحت تأثیر «باروری»، «مرگ‌ومیر» و «مهاجرت» است که متأسفانه کشورمان در هر سه متغییر با بحران جدی روبه‌روست. نرخ رشد جمعیتی در کشورمان در چند دهه اخیر همواره سیر نزولی داشته است و در این مدت از بالای سه درصد به زیر یک درصد و نزدیک به صفر نزول کرده است و این در حالی است که نرخ باروری متعادل برای کشورمان باید حدود ۲.۵ درصد باشد.

فرمانده قرارگاه فدک در مورد اهمیت موضوع خانواده و جمعیت اظهار کرد: این موضوع باید در فکر و ذهن اقشار مختلف نهادینه شود و رسیدن به این هدف هم نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش است. بازاریان و صنوف مختلف به‌دلیل ارتباط مستمر و دائمی با مردم و بطن جامعه در این زمینه مسئولیت خطیری دارند و به‌عنوان یکی از بازوهای اصلی نیل به این هدف می‌توانند در رشد متناسب جمعیت تأثیرگذار باشند و بسیج اصناف می‌تواند با تدوین آیین‌نامه‌هایی، مشوق‌های لازم را در این خصوص فراهم کند. حتی برخی کارشناسان در این زمینه به برگزاری کلاس‌های آموزشی فقه بازار تأکید می‌کنند.

جوانی با اشاره به این‌که همواره تأکید داشته‌ام که تمام نهادهای مردمی در این زمینه باید به‌دنبال اجرای طرح‌هایی باشند که منجر به امنیت، رفاه، ارتقای سطح زندگی و امید به زندگی نزد مردم می‌شوند گفت: در بررسی‌هایی که از داده‌های مختلف جمعیتی داشته‌ام، به این نتیجه رسیدم که رشد جمعیت کشور به‌زودی منفی خواهد شد و این فرآیند چنان سریع است که تاکنون در هیچ کشوری در دنیا سابقه نداشته است.

 این کارشناس خانواده با بیان این‌که تعدیل یا افت نرخ رشد جمعیت کشور دلایل مختلفی دارد که افزود: «تغییرات فردی شامل رواج فردگرایی، افزایش سن ازدواج، افزایش آمار طلاق، افزایش سطح تحصیلات و اشتغال زنان»، «تغییرات اجتماعی شامل گسترش خانواده‌های هسته‌ای یا نومکان، افزایش میزان شهرنشینی، آپارتمان‌نشینی و کوچک‌شدن خانه‌ها و مشکلات اقتصادی»، «تحولات فرهنگی شامل رواج فرزندسالاری، تحقیر کار خانگی و وظایف مادری و نیز رواج مصرف‌گرایی در سبک زندگی اشاره کرد.

وی تصریح کرد: دولت‌ها متأسفانه در این زمینه کم‌لطفی کردند و اصولاً موضوع جمعیت کشور، ازجمله موضوعاتی است که همواره مورد کم‌توجهی دولت‌های مختلف قرار گرفته است.

دولت وقت و دولت‌های بعدی بدون توجه به این تحولات و تأثیری که تبلیغات در مورد سیاست کنترل جمعیت در جامعه رواج یافت و نهادینه شد، به مدیریت معمول کشور ادامه دادند، تا جایی که پس از حدود سه دهه با تهدید جدی کاهش نرخ رشد جمعیت مواجهیم.

فرمانده قرارگاه فدک در تشریح راهکارهای پیشنهادی برای افزایش جمعیت اظهار کرد: با ایجاد و راه‌اندازی یک شبکه ملی خدماتی-اجتماعی با رویکرد تأمین الزامات و نیازمندی‌های عمومی زندگی مردم و ارائه خدمات رفاهی و تسهیلاتی مرتبط با صدور انواع بیمه‌های پوششی و حمایتی، حل مشکل اشتغال، تحصیل، ایاب و ذهاب، آموزش، استعدادیابی و پرورش کودکان و تأمین الزامات پرورشی و آموزشی، پیگیری مجدانه و تأمین نیازمندی‌های مرتبط جوانان شامل تحصیلات آکادمیک، اشتغال و نیازمندی‌های ازدواج و مسکن و خودرو، مشکلات پیش روی خانوارهای ایرانی را برطرف کنیم و با فراهم‌کردن یک زندگی توأم با آرامش و رفاه در درجه نخست، تمهیدات منجر به کاهش سن ازدواج و افزایش نیل به زندگی را افزایش و در گام بعدی علاوه‌بر نهادینه‌کردن فرهنگ ایرانی اسلامی و بازمعرفی ارزش‌های ملی و بومی به مردم می‌توان مقدمات یک زندگی با چشم‌انداز روشن را پیش روی خانوارهای ایرانی تصویر کنیم.

انتهای پیام/۴۱۶۱