پژوهشگران نیازمند حمایت‌های بیشتری هستند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، حسین عقابی؛ جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰ به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به دلیل شرایط کرونایی کشور به تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت جاری به‌صورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.

 جشنواره هشتم اما تفاوت‌هایی با دوره‌های قبل داشت و با افزایش دوبرابری مجموع جوایز نقدی به‌منظور افزایش انگیزه برای تلاش و فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه اعضای هیئت علمی دانشگاه همراه بود و شورای سیاست‌گذاری جشنواره با افزایش جایزه نقدی پژوهشگران برتر به میزان ۲۵۰ درصد و فناور برتر به میزان ۳۰۰ درصد موافقت کرد تا جایی که جوایز پژوهشگران برتر از ۱۰ میلیون تومان در سال گذشته به ۲۵ میلیون تومان و فناور برتر از ۵ میلیون به ۱۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرد و جوایز نقدی سایر برگزیدگان نیز رشد خوبی داشت.

از دیگر تفاوت‌های این جشنواره با دوره‌های قبل اضافه شدن هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی و مجلات به برگزیدگان دوره هشتم جشنواره به پیشنهاد معاونت موضوعی علوم انسانی و هنر و دیگری تجلیل از آزمایشگاه‌هایی که استاندارد ISO ۱۷۰۲۵ را دریافت کرده بودند، بود.

در هشتمین جشنواره فرهیختگان ۲۲ استان و ۳۹ واحد دانشگاهی (استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند که پراکندگی خوبی بین برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰ اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزه‌های بررسی‌شده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به حدود هزار و ۹۰۰ رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.

کمیته داوران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با ترکیب بیش از ۳۰ نفر از اعضای هیئت علمی و با همکاری معاونت‌های مربوط، مرحله نهایی بررسی منتخبان استان‌های دانشگاه در هشتمین جشنواره فرهیختگان را انجام دادند و افراد برتر در حوزه‌های مختلف (۷۱ برگزیده در ۲۷ محور پژوهشی و ۹ تقدیری) انتخاب شدند.

تحقیقات اعضای هیئت علمی اعم از طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها -که به فناوری خاص رسیده است-، کتاب، اختراع، اکتشاف، نوآوری، عضویت در مجلات علمی، عضویت در هیئت تحریریه نشریات علمی، میزان ارجاعات به مقالات فرد و... از شاخص‌های انتخاب برگزیدگان این جشنواره بود که در حوزه پژوهشگر برتر مورد بررسی قرار گرفت.

در حوزه زیرساخت‌ها؛ مراکز تحقیقاتی، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز و در حوزه مراکز رشد، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی و در حوزه سرای نوآوری، زیرساخت توسعه فناوری در سرای نوآوری، شرکت‌های مستقر در سرا، فضای اختصاصی، میزان تعامل سرای نوآوری با مؤسسات خدمات توسعه فناوری، تعداد نمایشگاه‌های برگزارشده، تعداد افراد درگیر و تعداد سمینارها مدنظر قرار گرفت.

هشتمین جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی با برگزاری مراسم تجلیل از برگزیدگان این جشنواره به‌صورت مجازی عصر هفتم اردیبهشت جاری به کار خود پایان داد.

عبدالله یزدی استادیار و عضو هیئت علمی گروه زمین‌شناسی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کهنوج از برگزیدگان جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه ترجمه کتاب بود که کتاب ترجمه شده توسط وی با عنوان «توصیف صحرایی سنگ‌های آذرین» موفق به کسب رتبه برتر این جشنواره شد.

خبرنگار آنا به همین مناسبت با یزدی پژوهشگر برتر حوزه کتاب(ترجمه) هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کهنوج درباره این کتاب و چگونگی جایگاه پژوهش در دانشگاه‌ها، کشور و منطقه گفت‌وگو کرده است که در ادامه خواهیم خواند.

 آنا: دلایل انتخاب جناب عالی به‌عنوان پژوهشگر برتر جشنواره فرهیختگان بر اساس چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی بوده است؟

یزدی: درباره نحوه انتخاب در جشنواره فرهیختگان معمولاً هرساله آثار پژوهشیِ برتر پژوهشگران و محققان واحدهای دانشگاهی به مرکز استان ارسال و پس از ارزیابی در استان، آثار برتر استان‌ها به سازمان مرکزی برای شرکت در جشنواره و بررسی نهایی ارسال می‌شود و بهترین اثر در هر زمینه پژوهشی پس از اظهارنظر کارشناسی و ارزیابی نهایی داوران جشنواره از بین آثار ارسالی استان‌ها انتخاب و معرفی می‌شود. امسال کتاب بنده با عنوان توصیف صحرایی سنگ‌های آذرین در این زمینه حائز شرایط شناخته و به‌عنوان برتر معرفی شد.

آنا: چه شاخص‌هایی باعث موفقیت شما در عرصه پژوهش و انتخاب شما به‌عنوان پژوهشگر برتر در حوزه کتاب شد؟

یزدی: موفقیت در پژوهش به دو عامل سازمانی و فردی بستگی دارد. عوامل سازمانی، شامل قوانین و بخشنامه‌ها، حمایت‌های مادی و معنوی مسئولان و مدیران ارشد و ایجاد فضای آرامش برای تمرکز در مسائل علمی و تحقیقی بوده که در سال‌های اخیر این بستر به‌واسطه مدیریت توانمند و حمایتی علیرضا منظری توکلی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان، فراهم شده و امروز شاهد هستیم که استان کرمان در هشتمین جشنواره فرهیختگان دارای سه مقام برتر شده که قابل توجه است.

بعد دیگر مسئله که بسیار مهم بوده تلاش‌های فردی است که شامل هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، مدیریت زمان، و اقدام جدی برای حصول نتیجه می‌شود. در سال‌های گذشته سعی کردم با این نگاه به پژوهش توجه کرده و این‌گونه تلاش کنم که با برنامه‌ریزی و استفاده مناسب از اوقات این مهم تا حدودی محقق شد و موفق شدم در برخی حوزه‌های پژوهشی توفیقاتی نیز کسب کنم.

استفاده مناسب از شرایط محیطی و تلاش‌های شخصی و توکل به خدا باعث شد که سال ۱۳۹۶ نیز به‌عنوان پژوهشگر برتر استان کرمان انتخاب شده و  در حوزه کتاب نیز همه این عوامل به همراه عواملی مانند انتخاب صحیح موضوع کتاب، کاربردی بودن، ادبیات و نگارش روان و قابل فهم و به روز بودن مباحث، در این انتخاب تأثیرگذار بود.

آنا: جزئیاتی از محورها، فصل‌ها و مشخصات و محتوای کتاب برگزیده را تشریح کنید.

یزدی: همواره بررسی‌های صحرایی، نخستین مرحله مهم در مطالعات زمین‌شناسی محسوب می‌شود و در این میان مطالعه سنگ‌های آذرین غالباً مهیج و چالش‌برانگیز بوده که باید در این باره مطالعات صحرایی دقیق صورت گیرد؛ زیرا این کتاب با ارائه توضیحات علمی و ارائه تصاویر رنگیِ عوارض بیابانی، سعی در نشان دادن چگونگی مطالعه سنگ‌های آذرین در صحرا داشته و راهنمایی مفید در انجام مطالعات صحرایی است.

از این رو پس از معرفی و شرح مختصری از نحوه پیدایش سنگ‌های آذرین، مهارت‌های صحرایی لازم برای مطالعات صحرایی ذکر شده و ساختار رخنمون‌ها معرفی شد. سپس بافت سنگ‌های آذرین بررسی و شیوه نام‌گذاری و رده‌بندی این سنگ‌ها شرح داده شده و در فصول بعد جریان‌های گدازه‌ای و سنگ‌های آذرآواری و سپس سنگ‌های نیمه عمیق مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به اینکه سنگ‌های گرانیتی از اهمیت و وسعت خاصی برخوردارند، یک فصل به این سنگ‌ها اختصاص یافته است.

در فصل دیگر به معرفی سنگ‌های مافیک و سپس اختلاط و امتزاج ماگمایی پرداخته شده و در نهایت خصوصیات ژئوتکنیکی و کانی زایی در توده‌های آذرین ذکر می‌شود.

آنا: موانع پیش روی پژوهشگران و در مجموع فعالیت پژوهشی در کشورمان را چه می‌دانید؟

یزدی: با وجود همه تلاش‌هایی که در سال‌های پس از انقلاب درباره موضوع تحقیقات و پژوهش انجام شده که البته گشایش‌ها و تحولات قابل توجه و چشمگیری را نیز در پی داشته است، باید گفت هنوز در برخی موارد پژوهشگران نیازمند حمایت‌های بیشتری هستند.

معتقدم ایجاد فضای مناسب پژوهش، در اختیار گذاشتن تجهیزات و امکانات مناسب آزمایشگاهی، آسودگی خیال و رفع دغدغه‌های مادی و معنوی محققان و اعتماد به آنان از مهم‌ترین فاکتورهای توسعه و پیشرفت علمی محسوب می‌شود که گاهی برخی از پژوهشگران از این موضوع گله‌مند بوده و رفع این موارد قطعاً مسیر توسعه علمی کشور را هموارتر خواهد کرد.

آنا: کشور در حوزه کتاب جایگاه مناسبی دارد؟ بایدها و نبایدهای این حوزه چیست؟

یزدی: به یُمن گسترش دانشگاه‌ها و تحصیلات تکمیلی در سال‌های پس از انقلاب و افزایش تعاملات علمی با محققان داخلی و خارجی، شاهد انعکاس مطالب علمی جدید در کتب و مقاله‌ها هستیم و تحول بسیار خوبی در حوزه کتاب ایجاد شده؛ البته برخی عوامل می‌تواند این رشد نشر و مطالعه را کُند کند که ازجمله آنها می‌توان از افزایش روزافزون قیمت کاغذ و به تبع آن قیمت کتاب، نام برد که می‌تواند موجب دلسردی ناشران، مؤلفان و خوانندگان کتب شود. از آنجایی که پایه‌های توسعه فرهنگی و علمی هر کشوری بر پایه مطالعه بیشتر و حساب شده، نیاز است در این باره تمهیدات بیشتری اندیشیده شود.

آنا: آیا در عرصه پژوهش جایگاه خوبی در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای به دست آورده‌ایم؟ اگر جواب شما منفی است، چه باید کرد تا به جایگاه مناسب برسیم؟

یزدی: روند انتشارات و تولیدات علمی محققان ایرانی در دو دهه اخیر رشد بسیار خوب و قابل توجهی را نشان می‌دهد و شاهد این ادعا، گزارش‌ها و آمارهای پایگاه‌های معتبر بین‌المللی از قبیل Clarivat Analytics, Scopus, ISC و... بوده که جایگاه تولیدات علمی ایران را در میان ۲۰ کشور برتر دنیا نشان می‌دهد که اتفاق بسیار مبارکی است؛ اما با همه این تحولات شگرف، باید گفت چنانچه شرایط مهیاتر و در این باره سرمایه‌گذاری مادی و معنوی بیشتری روی پژوهشگران و نخبگان انجام شود، قطعاً ایران قدرت و توانمندی تبدیل به ابرقدرت علمی را داراست و پدیده دور از انتظاری نیست.

آنا: توصیه‌های شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران چیست؟

یزدی: قشر جوان، چنانچه برداشت صحیح و منطقی از زمان حال و آینده خود داشته باشد، قطعاً باید بهتر قدر زمان را بداند و وقت خود را بیهوده تلف نکند. حتماً باید برای فرداهای خود هدف داشته باشد و برای آن برنامه‌ریزی کند. از شکست‌های احتمالی نهراسد و عزم خود را برای پیشرفت و خدمت بیشتر به کشور بیشتر کند و در این راه از مشاوره افراد موفق و با تجربه بهره‌مند باشد. به‌طور قطع با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح این اتفاق خوب خواهد افتاد.

انتهای پیام/۴۱۲۱/۴۰۶۲/