«باج دادن به تروریست‌ها» بی‌اخلاقی‌ است ؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:

همیشه این امکان وجود دارد که در برابر پرسش‌های بسیار سختی قرار‌گیریم؛ پرسش‌هایی که پاسخ دادن به آنها به راحتی ممکن نیست. بسیاری از پرسش‌هایی که هر روز در برابر ما طرح می‌شوند، پاسخ ساده‌ای دارند. در نتیجه به سرعت به آنها پاسخ می‌دهیم. ولی برخی از آنها نیازمند تامل است؛ برای نمونه پرسش از کمک کردن به فرد یا همسایه یا فامیلی که می‌شناسیم و نیازمند و بیمار است. در صورت داشتن توان مالی، پاسخ آن خیلی ساده است. انجام چنین کاری توصیه می‌شود. ولی کمک کردن به کودکی که جلوی چراغ قرمز شیشه ماشین را پاک می‌کند، چطور؟ در این مورد اختلاف نظر دیده می‌شود. ولی در هر حال اگر کسی یکی از دو راه کمک و عدم کمک کردن را در پیش بگیرد، اتفاق خیلی حادی پیش نخواهد آمد. ولی ممکن است پرسش‌هایی پیش آید که انتخاب هرکدام از پاسخ‌های ممکن برای آن تبعات مهمی داشته باشد.

نمونه آن درخواست‌های گروه داعش در خصوص گروگان‌هایی است که در اختیار دارند یا مطالبه پول برای تحویل دادن اجساد کسانی است که اعدام کرده‌اند! از ابتدای فعالیت داعش و گروه‌های مشابه آنان، یکی از منابع درآمدی این گروه، گروگان گرفتن افراد و درخواست پول به ازای آزادی آنان بود. البته درخواست‌های غیرپولی هم مثل آزادی فرد مشخصی یا اقدام‌های دیگر نیز مطرح می‌شود که می‌توان درباره آنها هم بحث کرد، ولی نکته مهم اینجاست که کشورهای اروپایی برای آزادی گروگان‌های خود اجازه داده‌اند میلیون‌ها دلار باج به تروریست‌ها پرداخت شود تا گروگان آنان آزاد شود. این کار را معمولا به صورت غیرآشکار می‌کنند و مسوولیت آن را نیز نمی‌پذیرند و در اظهارات رسمی نیز با چنین کاری مخالفت می‌کنند، ولی در عمل گروگان‌ها را با پرداخت پول آزاد می‌کنند.

این کار از نظر اخلاقی و سیاسی مورد پرسش قرار گرفته است، چرا که با پرداخت پول جان یک نفر نجات یافته است، ولی مشکل اینجاست که با پول دریافتی از این طریق قدرت تروریست‌ها به حدی می‌رسد که می‌توانند به اقدامات خود تداوم و شدت بخشند و جان افراد بیشتری را در خطر و تهدید قرار دهند. در واقع این کار نوعی به رسمیت شناختن و تقویت جنایت است. این کار دولت‌های غربی یکی از عوامل مهم تقویت داعش بود و به نظر می‌رسد که در محکوم کردن آن تردیدی نیست. ولی در روزهای اخیر اتفاق دیگری افتاد که محل گفت‌وگوی بیشتر است. نیروهای داعش پس از اعدام برخی شهروندان عراقی، اجساد اعدام‌شدگان را در برابر مبالغی حدود ١٠ تا ٢٠ هزار دلار به خانواده آنان تحویل می‌دهند. پاسخ به این مساله پیچیده‌تر است.

از یک سو، کسانی که در برابر گروه باجگیران قرار دارند مردم عادی هستند که خارج از مدیریت و نظارت دولت عراق یا هر دولت دیگری هستند. از سوی دیگر رقم‌های درخواستی نیز در حدی نیست که در مورد آزادی شهروندان غربی پرداخت می‌شد، زیرا در مورد آنان ارقام میلیون دلاری مطرح بود. اکنون می‌توان پرسید که پرداخت این پول به داعش یا هر گروه مشابه دیگر از نظر اخلاقی یا سیاسی مجاز است یا خیر؟ آیا اصولا در اینجا می‌توان میان پاسخ اخلاقی یا سیاسی تمایزی قایل شد؟ آیا رقم درخواستی تاثیری در پاسخ ما به پرسش دارد؟ و...

شاید گفته شود که اهمیت این پرسش‌ها در چیست؟ پرسشی که فقط مربوط به تعداد اندکی از مردم است. در پاسخ باید گفت که مساله بسیار مهم است. از یک سو مرز میان اخلاق و سیاست یا امکان جدایی این دو حوزه را به بحث می‌گذارد و از سوی دیگر این موضوع فقط مربوط به تعداد معدودی از افراد نیست.

این پرسش برای همه ما می‌تواند موضوعیت پیدا کند. کسانی که مردم بیگناه را می‌دزدند و گروگان می‌گیرند و تقاضای پول می‌کنند ممکن است در هر لحظه ما یا نزدیکان ما هم مصداق گروگان آنان باشیم و باشند. در این حالت چه کار باید کرد؟ دولت و پلیس یک پاسخ می‌دهند، خانواده گروگان گرفته شده پاسخ متفاوتی می‌دهند، زیرا تعلقات عاطفی و روانی آنان و نیز موقعیت مسوولیتی هرکدام در این رویداد با یکدیگر فرق می‌کند. اگر خدای نکرده کسی ما یا یکی از نزدیکان‌مان را گروگان گرفت و تقاضای پول کرد، چه رفتاری را تجویز می‌کنیم؟ پس طرح چنین پرسشی برای همه ما موضوعیت دارد. آیا ما نمی‌توانیم علیه کسانی ادعانامه تهیه کنیم که برای آزادی گروگان‌هایشان میلیون‌ها دلار به داعش پرداختند و همین پول‌ها بود که داعش را به وضع کنونی رساند و چنان قدرتمند کرد که هزاران نفر را به تیغ جنایت خود سپرده‌اند؟ این یک پرسش اخلاقی، سیاسی و فلسفی است و می‌تواند موضوع مقالات و گفت‌وگوهای گوناگون قرار گیرد.