پایان 12 سال اتهام/ پرونده ابعاد نظامی احتمالی فعالیت‌های هسته‌ای ایران برای همیشه مختومه شد

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل آنا، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ساعتی پیش با تصویب قطعنامه‌ای که پیش‌نویس آن پیش‌ از این توسط چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلستان و ایالات‌متحده با عنوان «ارزیابی نهایی در مورد موضوعات باقیمانده گذشته و حال راجع به برنامه هسته‌ای ایران (پی‌ام دی)» ارائه‌شده بود، این پرونده را مختومه اعلام کرد.

این قطعنامه با اجماع دولت های عضو شورای حکام به تصویب رسید.

متن قطعنامه تصویب شده همان متن پیش‌نویسی است که پیش از این توسط ایران و دولت‌های عضو 1+5 تهیه شده بود. پیشتر، متن پیش‌نویس توسط خبرگزاری آنا منتشر شده بود.

بر اساس این گزارش، هفته گذشته 5 عضو دائم شورای امنیت و آلمان پیش‌نویس این قطعنامه را در پی ارائه گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که بر هرگونه عدم انحراف ایران از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز تأکید کرده بود، در اختیار شورای حکام قرار دادند.

شورای حکام با تصویب این قطعنامه، پرونده موسوم به ابعاد احتمالی نظامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را پس از حدود 12 سال برای همیشه مختومه اعلام کرد.

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این در تاریخ 4 فوریه 2006(15 بهمن 1384) قطعنامه‌ای درباره ایران به تصویب رساند، قطعنامه‌ای که در آن زمان‌ برخلاف بسیاری از قوانین بین‌المللی پرونده ایران را راهی شورای امنیت سازمان ملل متحد کرد.

شورای حکام در این قطعنامه‌ نه‌تنها گزارش پرونده ایران را برای شورای امنیت ارسال کرد که در متن این قطعنامه بر تعلیق تمامی فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم، از جمله تحقیقات و توسعه تأکید کرده بود. شورای حکام در این قطعنامه از ایران خواسته بود در احداث رآکتور تحقیقاتی آب‌سنگین اراک تجدیدنظر کند، پروتکل الحاقی را به‌سرعت تصویب کرده و آن را به‌طور کامل به مورداجرا بگذارد.

نوآوری‌های قطعنامه جدید شورای حکام

10 سال پس‌از آن قطعنامه، امروز شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرده است: «همه فعالیت‌ها در نقشه راه برای روشن ساختن موضوعات باقیمانده گذشته و حال مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران طبق برنامه زمانی توافق شده انجام‌شده و علاوه بر این ملحوظ می‌دارد که این امر رسیدگی به این دستور کار[موضوعات باقیمانده گذشته و حال] توسط شورای حکام را خاتمه می‌دهد.»

قطعنامه امروز شورای حکام آژانس انرژی اتمی نه‌تنها به موضوعات موسوم به انحراف نظامی ایران پایان خواهد داد، بلکه فصل جدید از مناسبات هسته‌ای را در پرتو توافق ایران و کشورهای 1+5 ( برجام ) و قطعنامه جدید شورای امنیت در جهان ایجاد خواهد کرد.

استقبال از انعقاد برجام و نیز «نقشه راه» بین ایران و آژانس برای حل‌وفصل موضوعات باقیمانده گذشته و حال (پی‌ام دی)،همراهی با شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه «انعقاد برجام نشانگر یک تغییر بنیادین در رسیدگی به این موضوع است» و توجه به گزارش اخیر مدیرکل به شورای حکام در خصوص موضوعات باقیمانده گذشته و حال (پی‌ام دی) به‌عنوان مبنایی برای بستن پرونده و اعلام خاتمه رسیدگی به این موضوعات از مهم‌ترین موضوعاتی است که قطعنامه شورای حکام به آن پرداخته است.

همچنین ابراز رضایت از اینکه نقشه راه طبق برنامه زمانی توافق شده انجام‌شده است و ملحوظ داشتن صریح بسته شدن پرونده پی‌ام دی با عنایت به تکمیل نقشه راه از نکات مهم دیگر است.

در قطعنامه اخیر شورای حکام، 12 قطعنامه پیشین شورای حکام که طی سالهای 2003 تا 2012 در رابطه با موضوع اجرای پادمان توسط ایران و از جمله مطالعات ادعایی علیه ایران تصویب‌شده‌اند، لغو شدند.

این قطعنامه ایجاد یک دستور کار جدید تحت عنوان: «اجرای برجام و راستی آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت» که نگاه به آینده دارد را مورد تأکید قرار داده و دوره زمانی 10 ساله‌ای برای عادی‌سازی پرونده ایران در شورای حکام را به تصویب رسانده است.

گذشته از موضوعات ذکرشده به‌عنوان بندهایی که در این قطعنامه شورای حکام به تصویب رسیده‌اند ، به نظر می‌رسد نکته اصلی و قابل‌توجه در این قطعنامه این است که برای اولین بار با لحنی مثبت در مورد همکاری ایران به‌منظور حل‌وفصل موضوعات هسته‌ای صحبت شده است و هیچ نکته یا عبارت‌پردازی منفی همچون ابراز نگرانی و ... در آن وجود ندارد.

همچنین قطعنامه هیچ درخواستی از مدیرکل برای ادامه کار روی موضوعات گذشته ندارد. حتی قطعنامه‌های گذشته شورای حکام که در آن‌ها از مدیرکل خواسته‌شده بود در مورد پی‌ام دی گزارش بدهد نیز لغو شده‌اند. بدین ترتیب ازن ظر شورای حکام به‌عنوان رکن تصمیم‌گیر آژانس، مدیرکل دیگر در مورد پی‌ام دی وظیفه‌ای ندارد.

بر این اساس، پس از تصویب این قطعنامه، مدیرکل تنها در خصوص اجرای برجام و یا بروز مشکلی خاص در اجرای برجام گزارش خواهد داد.