روزنامه‌نگاری علم عامل افزایش اعتماد عمومی/ ژورنالیسم علم مسأله‌محور است

به گزارش خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، اکبر نصراللهی پیش از ظهر امروز در نشست روزنامه‌نگاری علم که به‌مناسبت هفته پژوهش به‌صورت مجازی برگزار شد در ارتباط با اهمیت این شاخه از ژورنالیسم در کشور اظهار کرد: روزنامه‌نگاری علم گرایشی از فعالیت رسانه‌ای است که در کشور ما به آن توجه کافی نشده است و با توجه به شرایط حاضر و مشکلات امروز  نیازمند بازنگری، شناسایی آسیب‌ها و طراحی مسیر جدید با همکاری رسانه‌ها و مراکز علمی و آموزشی هستیم.

وی در ادامه به اشتراک روزنامه‌نگاری علم با سایر شاخه‌های روزنامه‌نگاری پرداخت و گفت: در مراحل مختلف کار رسانه‌ای همچون شناخت خبر، جمع‌آوری و تنظیم و انتشار اخبار هیچ تفاوت جدی میان ژورنالیسم علم و سایر گرایش‌های روزنامه‌نگاری وجود ندارد و مهم‌ترین تفاوت در این میان این است که نگاه روزنامه‌نگاری علم متمرکز، عمقی و فرآیندی است.

رییس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی افزود: سبک روزنامه‌نگاری علم با تکیه بر روش‌های تشریحی و تاریخی کمترین دستکاری رسانه را در خود داشته و تلاش می‌کند محتوای خود را بدون هیچ کم و کاستی، همان‌گونه که اتفاق افتاده منعکس کند.

نصراللهی تأکید کرد: در باور عموم روزنامه‌نگار علم تنها به موضوعات علمی، مراکز آموزشی و دانشگاهی و کنشگران علمی توجه دارد؛ در حالی‌که فعالان این حوزه به همه موضوعات با یک نگاه تکثرگرایانه توجه کرده و آنچه را که در حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، ورزشی و اقتصادی است را انتخاب و با تمرکز بر آنها و در پیش گرفتن رویکردی علمی در تحلیل، آن را به زبان عامه تبدیل و انتقال می‌دهند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به این مطلب که روزنامه‌نگار علم ضمن شناسایی موضوعات انتزاعی، غیرملموس و پیچیده، آنها را به زبان عموم تبدیل کرده و ترویج می‌کند، گفت: خالقان علم مروجان خوبی برای آن نیستند زیرا هم مخاطبان خود را به درستی نمی‌شناسند و هم به زبان رسانه اشراف کافی ندارد و همین موضوع است که نقش رسانه‌ها و فعالان این حوزه را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

وی در ادامه به ارزیابی فعالیت‌های رسانه‌ای در ژورنالیسم علم پرداخت و بیان کرد: دو شاخص تولید و پرداخت اختصاصی در فعالیت‌های رسانه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد که در مورد اول زمانی است که یک رسانه به سوژه‌ای به شکل اختصاصی می‌پردازد در  حالی‌که در پرداخت اختصاصی همه نسبت به آن موضوع دسترسی دارند ولی نوع عرضه و بسته‌بندی پیام در این شاخص مورد توجه است. در روزنامه‌نگاری علم همزمان تولید و پرداخت اختصاصی مورد توجه است.

رییس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی همچنین به رویکرد مسوولانه و متعهدانه روزنامه‌نگاری علم در مقایسه با سایر شاخه‌های روزنامه‌نگاری پرداخت و اظهار کرد: در این رویکرد روزنامه‌نگار علاوه بر طرح مشکل به بیان راهکارهای برون‌رفت از آن را نیز از زبان کارشناسان مطرح می‌کند و این موضوع باعث افزایش اعتماد عمومی می‌شود در حالی‌که سایر شاخه‌های ژونالیسم، خبرنگاران مسوول محور بوده و تنها منابع حاکمیتی و آنهایی که از شهرت بالایی قرار دارند را مورد توجه قرار می‌دهند.

نصراللهی در ادامه سابقه‌سازی، نگاه روندی و فرآیندی، رویکرد کیفی، پیش‌بینی و مداخله را از دیگر شاخص‌های روزنامه‌نگاری علم دانست و گفت: متأسفانه علی‌رغم نیازها برای توجه به روزنامه‌نگاری علم و شاخص‌های آن ولی متأسفانه همچنان در خبرگزاری رسمی کشور یعنی ایرنا هم نگاه علمی و کیفی وجود ندارد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در بررسی عناصر فرستنده و گیرنده پیام در روزنامه‌نگاری علم نیز عنوان کرد: در روزنامه‌نگاری علم، ژورنالیسم یک انتقال‌دهنده صرف نبوده بلکه خودش هم راوی داستان است و هم نسبت به آنچه انتقال می‌دهد آگاهی کامل داشته و آن را راستی‌آزمایی می‌کند.

نصراللهی در ارتباط با ویژگی‌های دریافت‌کننده پیام در ژورنالیسم علم هم بیان کرد: مصرف‌کننده پیام نیز دیگر امروز از حالت انفعال خارج شده و در ارتباط با نوع خوراک رسانه‌ای خود دست به انتخاب می‌زنند و در صورتی‌که یک رسانه نیازش را پاسخ ندهد با هزینه کمی منبع دیگری را برای کسب اطلاعات انتخاب کرده و حتی خود نیز دست به تولید محتوا می‌زند.

وی همچنین به بیان چالش‌های موجود در روزنامه‌نگاری علم پرداخت و اظهار کرد: این چالش‌ها در دو حوزه مراکز علمی و رسانه‌ها است؛ مهم‌ترین چالش در بخش مراکز علمی وجود نگاه سیاسی به ظرفیت‌های رسانه‌ای و کم شأن دانستن انتشار اطلاعات علمی از سوی دانشمندان برای عامه مردم را از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزه مراکز علمی دانست.

رییس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی بی‌توجهی به معیشت روزنامه‌نگاران، نگاه‌های شعاری، رویداد‌محور، فقدان نگاه انتقادی و بی‌اطلاعی نسبت به زبان علم را نیز از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه از روزنامه‌نگاری علم در بخش رسانه دانست و گفت: بااهمیت‌ترین نکات در رفع مشکلات ژورنالیسم علم عبارت است از هم‌آموزی، واقع‌نمایی، آگاهی خالقان علم به زبان رسانه و آگاهی رسانه به زبان علم که با در پیش‌گرفتن این رویکردها، رسانه‌ها از روزمرگی خارج شده و در توصیف، تبیین، پیش‌بینی و مداخله در رفع مسائل توانمند خواهند شد.

انتهای پیام/4105