اولویت‌های واردات با ارز متقاضی/ آیا صعود قیمت‌ها مهار خواهد شد؟

به گزارش خبرنگار حوزه اقتصاد کلان و بودجه گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، خبر رسوب 200 هزار تن برنج در گمرک کشور و اعلام توقف 9 روزه تولید یکی از شرکت‌های بورسی به دلیل عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی جهت واردات روغن خام از یک سو و گرانی و کمبود کالاها از سوی دیگر باعث شد تا ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، برای سرعت بخشی در فرآیند ترخیص کالاهای اساسی، ضروری و مواد اولیه از بنادر و گمرکات و کنترل گرانی‌ها 4 تصمیم ویژه اتخاذ کند، یکی از این تصمیمات «واردات کالا با ارز متقاضی یا همان واردات بدون انتقال ارز (واردات با ارز متقاضی)» است به طوری‌که وارد کنندگان دیگر نیازی به اعلام منشأ ارز واردات خود نخواهند داشت.

حالا این تصمیم در بین فعالان اقتصادی بحث‌ها و جنجال‌های بسیاری ایجاد کرده و آنها را به 2 گروه مخالف روبروی هم تبدیل کرده است که در ذیل این گزارش به بررسی و شرح جزئیات نظر هر 2 گروه می‌پردازیم.

واردات بدون انتقال ارز (واردات با ارز متقاضی)  چیست؟

واردات بدون انتقال ارز (واردات با ارز متقاضی)  به آن دسته از وارداتی اطلاق می‌شود که در مراحل ثبت سفارش و ترخیص کالا از گمرکات، منشأ و محل تامین ارز برای ورود کالا مشخص نیست.

به عبارت دیگر واردکنندگانی که مدعی تامین ارز واردات کالای خود هستند بدون تعیین منشأ ارز با ارائه اسناد حمل خود به گمرک می‌توانند کالای خود را بدون ارائه کد رهگیری ترخیص کنند.

با شدت گرفتن تحریم‌ها، ایجاد ممانعت از فروش نفت و خلا ناشی از درآمدهای ارزی آن در کنار محدودیت‌های ایجاد شده در صادرات غیرنفتی و بازگشت درآمدهای ناشی از آن، بانک مرکزی برای کنترل منابع ارزی و تامین کالاهای ضروری و اولویت دار در سال 1397 تمامی مراحل واردات کالا را از حالت بدون انتقال ارز به حالت بانکی تبدیل کرد و بر اساس این مصوبه، واردات بدون انتقال ارز(واردات با ارز متقاضی)  ممنوع شد.

این تصمیم با هدف نظارت بر ورود و خروج ارز و ایجاد شفافیت در تعیین منشأ ارز صورت گرفت به طوری‌که در فرآیند واردات ابتدا باید تخصیص ارز به طور کامل صورت می‌گرفت سپس بانک مرکزی پس از دریافت اسناد مربوط به تخصیص ارز کدی تحت عنوان کد رهگیری یا کد ساتا را به وارد کننده تحویل داده و گمرک فقط مجاز به ترخیص کالا براساس دریافت و استعلام کد مذکور بود.

اما منشأ ارزی واردکنندگان چگونه تعیین می‌شد و یا می‌شود؟ در سامانه ارزی 4 گزینه پیش روی واردکنندگان قرار دارد که منشأ ارزی را مشخص می‌کند، واردکنندگان یا ارز را به طور مستقیم از بانک‌های عامل دریافت کرده و یا اینکه به صورت فیزیکی از خارج از کشور منتقل کرده‌اند.

همچنین امکان دارد منشأ ارزی برگرفته از تجارت قبلی باشد که صحت و سقم این موضوع توسط بانک مرکزی بررسی می‌شود.

مرحله چهارم هم دریافت ارز از صرافی‌های مجازی است که به سامانه سنا متصل هستند و صحت سنجی این مطلب باز توسط بانک مرکزی صورت می‌گیرد.

جای خالی شفافیت در واردات بدون انتقال ارز

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که در شرایط تحریم واردات با منشأ نامعلوم ارزی موجب فشار به منابع محدود ارزی شده و در نهایت موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود، همچنین برخی دیگر این روش از واردات را باعث پیدایش فساد بیشتر می‌دانند.

مجید رضا حریری رئیس اتاق ایران و چین در این باره می‌گوید وجود ارز در خارج از کشور و عدم تمایل صاحبان این نوع ارز جهت تبدیل آن به کالا و ریال منجر به افزایش تقاضای داخلی ارز در کشور شده و در شرایطی که با محدودیت عرضه ارز در داخل مواجه‌ایم، شاهد فقر عمومی و چاق شدن عده‌ای خواهیم بود.

کاهش قیمت کالاها در راه است

موافقان واردات بدون انتقال ارز(واردات با ارز متقاضی) اما باور دیگری دارند آنها این تصمیم را پایان رسوب کالاها در گمرکات، فزونی کالا و مواد اولیه و در نهایت کاهش و تعدیل قیمت‌ها در بازار می‌دانند.

قدیر قیافه، نایب‌رئیس کنفدراسیون صادرات ایران درباره آثار واردات با ارز متقاضی یا همان واردات بدون انتقال ارز می‌گوید این تصمیم دولت به تسهیل واردات مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز خطوط تولیدی صنایع مختلف کشور منجر خواهد شد.

وی با تاکید بر نقش «واردات بدون انتقال ارز» در حذف زمان طولانی سپری شده به هنگام تخصیص ارز و کوتاه‌تر شدن فرآیند ترخیص کالا از گمرکات، می‌گوید مواد اولیه برخی صنایع تاریخ مصرف داشت و کندی روند ترخیص موجب از بین رفتن آن شده و تولیدکننده و واردکننده را متحمل خسارت و زیان‌های قابل توجهی می‌کرد.

نایب‌ رئیس کنفدراسیون صادرات ایران می‌افزاید اکنون با تایید و اجرای واردات با ارز متقاضی، بخش تخصیص ارز از بانک مرکزی حذف شده و مواد اولیه کارخانجات و خطوط تولیدی با سرعت بیشتری بدستشان می‌رسد.

برخی دیگر از موافقان اجرای  واردات با ارز متقاضی می‌گویند ایجاد محدودیت و اعمال مقررات ارزی در حوزه واردات گرچه با هدف افزایش نیافتن قیمت ارز و به تبع آن قیمت کالاها در بازار انجام شد اما چرا طی این روزها شاهد نوسانات صعودی قیمت دلار در بازار هستیم و چرا قیمت کالاهای داخلی افزایش یافته و حتی در مواردی با کمبود کالا مواجه‌ایم؟

محدودیت و شروط واردات با ارز متقاضی

حمید زادبوم معاون وزیر صمت و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران درباره واردات با ارز متقاضی می‌گوید واردات به شکل انتقال بدون ارز این گونه نیست که آزاد آزاد باشد بلکه شروطی دارد اول اینکه تنها مواد اولیه و قطعات مورد نیاز کارخانجات مشمول این نوع از واردات قرار خواهند داشت.

به گفته وی شرط دوم اینکه گردش حساب ریالی فرد مدعی ارز متقاضی بررسی می‌شود، اگر حساب فرد مدعی گردشی نداشته باشد قطعا این موضوع تاثیر منفی در بازار بر جای خواهد گذاشت، کنترل و نظارت بر این موضوع توسط بانک مرکزی انجام خواهد شد.

انتهای پیام/4133