انتقال آب آخرین گزینه برای جبران کم آبی است؟

گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، جهانگیر پرهمت، عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری- این روز‌ها موضوع طرح‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای مطرح است. انتقال آب از مناطق دوردست باید آخرین گزینه باشد. در صورتی که هیچ راه دیگری برای تأمین نیاز‌ها وجود نداشته باشد، می‌توان به سراغ این روش رفت. اما باید در اولویت، کاهش تبخیر، ذخیره آب زیرزمینی و افزایش بهره‌وری مصرف را دنبال کنیم.

توزیع جمعیت و صنایع باید با منابع آب هماهنگ شود

نباید اجازه دهیم جمعیت در مناطق خشک و کم‌آب کشور متمرکز شود. صنایع نیز باید در مناطقی مستقر شوند که منابع آبی در دسترس است. البته منظور این نیست که صنایع موجود مانند فولاد اصفهان را جابه‌جا کنیم، بلکه توسعه صنایع جدید باید در سواحل جنوبی و مناطقی که آب کافی دارند صورت گیرد تا بخشی از مشکلات آبی کشور کاهش یابد.

اولویت نخست؛ افزایش بهره‌وری مصرف آب

درباره نحوه تخصیص بودجه‌های محدود کشور به حوزه آب باید گفت که اولویت اول ما باید افزایش بهره‌وری مصرف آب باشد؛ چه در کشاورزی، چه در صنعت و چه در مصارف شهری. این آبی که برای انتقال و تأمین آن هزینه‌های هنگفتی انجام شده، باید درست مصرف شود. برای مثال، آبی که از سد طالقان برای تهران و دشت قزوین منتقل می‌شود، هزینه زیادی دارد؛ بنابراین باید ابتدا مصرف آن بهینه شود و اگر باز هم کمبود داشتیم، سراغ راه‌های دیگر برویم.

مصرف بالای آب در شهر‌ها و لزوم آموزش و فناوری

سرانه مصرف آب در تهران حدود ۲۵۰ لیتر در شبانه‌روز است که رقم بسیار بالایی است. باید با آموزش، فناوری، قوانین و چارچوب‌های اجرایی مصرف را کاهش داد. صرفه‌جویی در همین بخش می‌تواند بخشی از نیاز کشور را جبران کند.

در کشاورزی و صنعت نیز همین مسئله صادق است. در مرحله اول باید از هدررفت چه در شبکه‌های توزیع، چه در پایاب سد‌ها و چه در سیستم‌های آبیاری جلوگیری کنیم.

اولویت با بهره‌وری صحیح آب موجود است. اگر درست مصرف کنیم، بخش عمده‌ای از مشکلات آبی کشور حل خواهد شد. سپس می‌توان به سراغ دیگر گزینه‌ها مانند سدسازی یا انتقال آب رفت. مدیریت منابع آب کشور باید بر پایه مصرف بهینه، کاهش تبخیر، ذخیره‌سازی زیرزمینی و توزیع عادلانه جمعیت و صنایع باشد.