چرا رشته کشاورزی با کاهش دانشجو مواجه است؟/ کشاورزی؛ مالک 12 درصد از کل تولید ناخالص داخلی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ بهنام اسماعیلی؛ دانشكده كشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در چهار رشته علوم دامی، شیلات، زراعت و گیاهان دارویی و علوم و صنایع غذایی به  فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی می‌پردازد.

دانشجویان در رشته‌های علوم دامی، شیلات، علوم و صنایع غذایی (در مقطع کارشناسی به صورت پیوسته و ناپیوسته)، مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌های ژنتیک و اصلاح نژاد دام، تغذیه دام، شیلات، باغبانی (گرایش‌های گیاهان دارویی، میوه کاری)، اگرواکولوژی، تکنولوژی بذر و علوم و مهندسی صنایع غذایی- فناوری مواد غذایی دانشكده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد مشغول به تحصیل هستند.

تعداد دوره‌های دکتری دایر اکنون شامل 6 رشته بوده که دربرگیرنده گرایش‌های مختلف از رشته‌های فناوری مواد غذایی، زیست فناوری مواد غذایی، گیاهان دارویی، میوه کاری و تغذیه دام است. همچنین تعداد 15 عضو هیئت علمی مجرب در دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی مشغول به کار هستند.

**بیشتر بخوانید:

رشته‌های کشاورزی باید به‌صورت مهارتی تدریس شوند

تلفیق تئوری و عمل در کشاورزی با استفاده از «سامانه پژوهشیار» و «طرح پویش»

یافته‌های نوین دانشگاهی در زمین‌های کشاورزی پیاده‌ نمی‌شود

خبرگزاری آنا در سلسله گفتگوهایی با رؤسای دانشکده‌های کشاورزی و مدیران‌گروه در دانشگاه آزاد اسلامی به بررسی جایگاه رشته کشاورزی، آسیب‌شناسی و ارائه راهکارها برای آموزش مناسب در این حوزه می‌پردازد. خبرنگار آنا در ادامه این گفتگوها با مهدی بابایی مدیر گروه‌های کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد گفتگو کرده است که مشروح آن در پی می‌‌آید:

آنا: شیوه‌های آموزشی امروز دانشگاه‌ها را در حوزه کشاورزی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بابایی: نظام آموزش کشاورزی همواره با مشکلات و تهدیدهایی مواجه بوده است. آموزش نقش مهمی در توسعه کشورها دارد؛ چراکه سازندگان جوامع، انسان‌ها هستند و انسان‌ها زمانی می‌توانند در توسعه کشور خود نقش مؤثری بازی کنند که از آموزش خوبی برخوردار باشند.

با توجه به هماهنگ نبودن این نظام با تغییرات جهانی و پیشرفت‌های علمی، ابعاد آموزش کشاورزی باید به‌طور دقیق بازنگری شود و ارکان آن براساس اوضاع و احوال موجود و پیش‌بینی آینده مورد بازسازی قرار گیرد.

نقاط ضعف و قوت کادر آموزشی رشته کشاورزی چیست؟

مهم‌ترین نقطه قوت در نظام آموزشی فعلی وجود کادر آموزشی علاقه‌مند و مهم‌ترین نقاط ضعف نبود امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در مزرعه و آزمایشگاه‌ها ازجمله تناسب نداشتن کیفیت تأسیسات و تجهیزات آموزش عملی است. علاوه بر این با توجه به حساسیت بهره‌برداران کشاورزی به محیط فعالیت‌شان، ایجاد ارتباط با فعالان این بخش بسیار دشوار است.

آنا: به گفته دکتر طهرانچی امروز رشته و دانشکده‌های کشاورزی مظلوم واقع شده‌اند، این در حالی است که آینده کشاورزی به‌‌‌‌‌دلیل نداشتن فناوران نخبه تهدید می‌شود. ارزیابی و راهکار شما در این باره چیست؟

بابایی: کشاورزی محیط جهانی را با بزرگ‌ترین وسعت دگرگون می‌كند. كشاورزی مركز مباحث برای توسعه پایدار است. نگاهی اجمالی به کارآیی فارغ‌التحصیلان رشته‌های کشاورزی و توانمندی‌های عملی آنها برای ایجاد تحول در بخش کشاورزی کشور نشان‌دهنده این واقعیت ناخوشایند بوده که دوره‌های آموزش عالی در رسیدن به این مهم از کارآیی چندانی برخوردار نبوده است.

توسـعه کشاورزی از بُعد نهادی ـ انسانی به مسائل دانش و مهارت، سـازمان و مـدیریت، تربیـت نیرو، توان اجرایی، روابـط اجتماعی، سیاست، پیوندها، انگیزه، مشاركت، دولت‌های محلی، ارتباط بخش‌های دولتی ـ خصوصی، فرهنگ و ارزش تجربـه‌هـای تاریخی و  ... توجه دارد.

برای رفع این معضلات می‌توان راهکارهایی مانند تشویق استادان برای ارتباط با بخش‌های مربوط، آموزش دانشجویان و به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان، ایجاد رشته‌های جدید و بین‌رشته‌ای، ایجاد ارتباط با فعالان بخش کشاورزی، اختصاص سهمی از بودجه پژوهشی برای انجام فعالیت‌های متداول علمی در بخش کشاورزی، ایجاد مزارع آموزشی منطبق با علوم نوین و سازگار با شرایط موجود کشور، احداث آزمایشگاه‌های مربوط و ایجاد دانشگاه‌های کارآفرین را نام برد.

آنا: چرا رشته کشاورزی با توجه به نیاز این عرصه به فناوری‌های روز با کاهش دانشجو مواجه است؟

بابایی: در دهه گذشته کاهش دانشجو در رشته‌های کشاورزی به بیش از 47 درصد رسیده است. از عوامل مؤثر بر این فرآیند می‌توان هزینه بالای تحصیل این رشته‌ها در مقایسه با سایر رشته‌ها، ضعف در به‌کارگیری مناسب فارغ‌التحصیلان، نیاز به سرمایه‌گذاری بالا در زمینه خوداشتغالی، ذهنیـت منفـی جامعـه بـه رشـته کشـاورزی، استقبال نکردن دختران از رشته کشاورزی در مقایسه با پسران و نـاآگاهـی افـراد را نام برد.

آنا:  از آنجا که اکنون دانشگاه آزاد اسلامی به‌دنبال حل مسائل مربوط به حوزه کشاورزی است، واحد و دانشکده متبوع شما در این راستا چه برنامه‌‌‌هایی دارد؟

بابایی: دانشكده كشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد با ایجاد ارتباط با مراکز دولتی و بخش خصوصی، ارتباط اعضای هیئت علمی با دانشجویان را توسعه داده است.

از استخدام دانش‌آموختگان کشاورزی تا بومی‌سازی علوم نوین

علاوه بر این، حضور اعضای هیئت علمی در دبیرستان و هنرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری و معرفی رشته‌های کشاورزی از دیگر اقدامات است.

بیشتر اعضای هیئت علمی دانشکده از مشاوران موفق صنایع کشاورزی هستند و در این راستا توسعه ارتباط با صنایع و بهره‌برداران این بخش برای ارتقای سطح علمی و آموزشی در حال اجراست.

آنا: دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در حوزه حل مسائل حوزه کشاورزی چه اقداماتی انجام داده یا در دست اقدام دارد؟

بابایی: دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد از طریق اعضای هیئت علمی دانشكده كشاورزی و صنایع غذایی توانسته اقداماتی مانند روش‌های نوین آبیاری، شناسایی و تکثیر گیاهان دارویی، روش‌های نوین در تولید و نگهداری تولیدات کشاورزی و صنایع وابسته، شناسایی و بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت و پرورش دام و طیور و آبزیان و برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی و ویژه را در بخش‌های داخلی دانشگاه و صنایع مربوط خارج از دانشگاه به مرحله اجرا درآورد.

آنا:  دستاوردها و محصولات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد و اقدامات عملی‌تان در حوزه کشاورزی چه بوده است؟

بابایی: اقدامات صورت گرفته در دانشكده كشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد انعقاد قراردادهای برون‌دانشگاهی متعدد، افزایش ارتباط با صنایع و بهره‌برداران این بخش، تولید محصولات سالم، تولید محصولات کشاورزی و ارائه به کارمندان دانشگاه و افراد متفرقه، جذب دانشجو از مراکز آموزشی، به‌کارگیری دانش‌آموختگان در بخش‌های کشاورزی و بومی‌سازی علوم نوین بوده است.

آنا: دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد از چه رشته‌گرایش‌ها و امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی در حوزه کشاورزی بهره می‌برد و اکنون چه تعداد دانشجو، هیئت علمی و و رشته فعال دارید و تعداد فارغ‌التحصیلان تاکنون چه تعداد بوده است؟

بابایی: دانشكده كشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد دارای فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در چهار رشته علوم دامی، شیلات، زراعت و گیاهان دارویی و علوم و صنایع غذایی است.

فعالیت 15 عضو هیئت علمی در دانشكده كشاورزی

اکنون دانشجویان مقطع کارشناسی در رشته‌های علوم دامی، شیلات، علوم و صنایع غذایی (به‌صورت پیوسته و ناپیوسته) و مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌های ژنتیک و اصلاح نژاد دام، تغذیه دام، شیلات، باغبانی (گرایش‌های گیاهان دارویی، میوه کاری)، اگرواکولوژی، تکنولوژی بذر و علوم و مهندسی صنایع غذایی- فناوری موادغذایی مشغول به تحصیل هستند.

تعداد رشته‌های دوره‌های دکتری دایر نیز اکنون شامل 6 رشته بوده که دربرگیرنده گرایش‌های مختلف از رشته‌های فناوری موادغذایی، زیست فناوری موادغذایی، گیاهان دارویی، میوه کاری و تغذیه دام است.

تعداد 15 عضو هیئت علمی مجرب در دانشكده كشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد مشغول به فعالیت هستند. حاصل تلاش و جدیت اعضای هیئت علمی این دانشکده تعداد 4 هزار و 250 دانش‌آموخته در مقاطع و گرایش‌های مختلف کشاورزی بوده است.

این دانشکده برای آشنایی بیشتر دانشجویان با فعالیت‌های عملی در حوزه کشاورزی، آزمایشگاه تحقیقاتی گیاهان دارویی، مزرعه دانشگاه، گلستان گل محمدی، کارگاه اسانس‌گیری، مزرعه پرورش گاو شیری، استخر پرورش ماهی، سالن تحقیقاتی شیلات، آزمایشگاه تحقیقاتی صنایع غذایی و کارگاه صنایع غذایی را راه‌اندازی کرده است.

آنا: و سخن آخر...

بابایی: بالغ بر 25 درصد از ایرانیان در بخش کشاورزی فعال هستند و از اینکه تقریباً 12 درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور متعلق به بخش کشاورزی است، القای علوم و فنون نوین از طریق استادان و دانش‌آموختگان از الزامات است که در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی مانند سایر اقدامات مؤثر قبلی می‌تواند گام مناسبی در این مسیر بردارد.

انتهای پیام/4078/4062/