شناسایی و معرفی منبع ناکارایی جدید در فضای غیررقابتی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ الهام رضایی‌هزاوه نخستین دانش‌آموخته دکتری تخصصی ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، اوایل بهمن سال جاری با موفقیت از رساله خود با عنوان «ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم‌گیرنده در تحلیل پوششی داده‌ها در محیط غیررقابتی (مطالعه موردی: شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند) با راهنمایی رضا فلاح‌نژاد و مسعود صانعی و مشاوره محمد ایزدی‌خواه با نمره عالی دفاع کرد.

از این رساله چهار مقاله استخراج شد که یکی از آنها «ساخت یک مجموعه امکان تولید هزینه‌ای جدید و تجزیه هزینه مشاهده شده واقعی برای DMU تحت ارزیابی در آن تحت فضای غیررقابتی در DEA» بود که در ژورنال ISI،  Rairo Operation Research  با ضریب تأثیر مثبت از کشور فرانسه به چاپ رسیده است.

یکی دیگر از این مقالات «شاخص بهره‌وری مالم کوئیست هزینه‌ای در تحلیل پوششی داده‌ها در فضای غیر رقابتی قیمتی و استفاده از آن در معاملات بورس اوراق بهادار ایران» بوده که در ژورنال علمی پژوهشی وزارتین به نام  Advance in mathematical finance & applications پذیرش شده است.

در مقاله سوم  نخستین دانش‌آموخته دکتری تخصصی ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، منبع ناکارایی جدید به‌دلیل انتخاب نامناسب بردار قیمت در فضای غیررقابتی در تحلیل پوششی داده‌ها (مطالعه موردی: شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند) معرفی شده است.

این مقاله در ژورنال علمی پژوهشی وزارتین به نام  پژوهش‌های نوین در ریاضیات مورد پذیرش قرار گرفت.

چکیده مقاله

تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) ابزار مناسبی برای تخمین زدن انواع کارایی‌های مختلف است. شناسایی و تشخیص منابع ناکارایی، نقش مهمی در تحلیل عملکرد واحدها به‌منظور برنامه‌ریزی در راستای ارتقای وضعیت واحدهای تصمیم‌گیرنده (DMUs)  دارد.

حال اگر اطلاعات مربوط به ورودی‌ها و خروجی‌ها و اطلاعات قیمتی واحدهای تحت ارزیابی در اختیار ما باشد، می‌توانیم فقدان‌های مربوط به عدم دستیابی سود و درآمد و هزینه بهینه را با توجه به میزان ناکارایی‌های مربوط به آنها محاسبه کنیم.

در این تحقیق قصد داریم مجموعه‌های امکان تولید قیمتی و هزینه‌ای جدیدی را معرفی کنیم و بر مبنای آنها یک منبع جدید ناکارایی و یک منبع جدید فقدان که ناشی از انتخاب نادرست بردارهای قیمت در فضای غیررقابتی  (یعنی در شرایطی که امکان تغییر در قیمت‌های ورودی‌ها و خروجی‌ها از یک DMU به DMU دیگر وجود دارد) را ارائه دهیم.

نتیجه‌گیری

در این مقاله با درنظرگرفتن نقاط تصویر شعاعی ماهیت ورودی در مجموعه‌های امکان تولید تکنولوژی و قیمتی، نقاطی را با مؤلفه‌های قیمتی ساختیم که بر اساس آنها برای هر DMU یک مجموعه امکان تولید هزینه‌ای ساخته شد و در نهایت کارایی هزینه در همه مجموعه‌های امکان تولید هزینه ارزیابی شد.

سپس تمام واحدهای کارایی مراحل قبل در مجموعه امکان تولید سومی مورد مقایسه قرار گرفتند و تفاوت میان اندازه‌های کارایی هزینه در دو PPS ناشی از انتخاب نادرست بردارهای قیمت دانسته شد؛ زیرا ناکارایی تکنیکی در مرحله اول حذف شد و واحدهایی که در مرحله دوم کارایی قیمتی بودند، انتخاب شدند، پس این واحدها در مرحله دوم ناکارایی قیمت نیز ندارند. در نهایت یک فرصت از دست رفته کارایی هزینه تعریف شد تا اندازه ناکارایی هزینه به‌دلیل انتخاب نامناسب بردار قیمت مشخص شود. سپس یک تجریه هزینه واقعی ورودی که شامل فقدان به‌دلیل ناکارایی تکنیکی، انتخاب نادرست قیمت، ناکارایی تکنیکی هزینه‌ای و فقدان به‌دلیل ناکارایی تخصیصی هزینه‌ای و کمترین هزینه هر DMU بود به‌دست آمد.

در این مقاله تمرکز ما بر روی محاسبه کارایی هزینه‌ای بود. به سادگی می‌توان روش پیشنهادی را برای کارایی سود و درآمد توسعه داد. همچنین فرض در نظرگرفته درخصوص بازده به مقیاس برای مجموعه‌های امکان تولید، فرض بازده به مقیاس ثابت بود. می‌توانیم با درنظرگرفتن بازده به مقیاس متغیر، تأثیرات ناکارایی مقیاس را در فقدان حداقل هزینه نیز مورد بحث و بررسی قرار دهیم. 

در این مقاله با شناسایی منابع ناکارایی و معرفی آنها به شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند و سپس برطرف کردن آنها می‌توانیم واحدهای تحت ارزیابی را در راستای هرچه کاراترشدن سوق دهیم.

انتهای پیام/4062/