واکاوی نقش حوزه‌های دانشجویی در وحدت حوزه و دانشگاه/ حوزه می‌خواهد سهمی در خروجی‌های دانشگاه داشته باشد

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، از مبارک‌ترین پیامدهای انقلاب اسلامی ایران، وحدت حوزه و دانشگاه است. حوزه و دانشگاه در سال‌های قبل از انقلاب شاهد شکاف‌های عمیقی بوده‌اند، اما بعد از بهمن ۵۷، این دو نهاد علمی کشور، دوشادوش یکدیگر در جهت حل نیازهای جامعه مبادرت ورزیدند و سعی نمودند در موضوعات گوناگون به یکدیگر یاری رسانند.

آیت‌الله مفتح در ۲۷ آذر در هنگام ورود به دانشگاه تهران توسط گروهک فرقان ترور شد. ایشان از پیشروان وحدت حوزه و دانشگاه بودند که در این راستا اقدامات زیادی انجام دادند. حضرت امام خمینی (ره) روز شهادت این عالم مجاهد را روز وحدت حوزه و دانشگاه نامیدند.

به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه با حجت‌الاسلام فرهاد شیرمحمدی، مدیر حوزه دانشجویی شریف؛ گفتگو کردیم. این کارشناس دینی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، درباره نقش حوزه دانشجویی در وحدت حوزه و دانشگاه گفت: ابتدا باید بگویم که حوزه دانشجویی بحث و برنامه‌ای است که بعد از بحث وحدت حوزه و  دانشگاه مطرح شده است. یعنی لزوماً وحدت حوزه و دانشگاه که گفته می‌شود، نباید فقط بحث از حوزه دانشجویی بشود. اهداف وحدت حوزه و دانشگاه اساسی‌تر از اهداف حوزه‌های دانشجویی است. البته حوزه‌های دانشجویی تلاشی برای به ثمر نشستن وحدت حوزه و دانشگاه است.

وی افزود: گاهی شاید تصور شود که وحدت حوزه و دانشگاه یعنی تشکیل یک نهادی که هر دو ویژگی را دارد؛ مثلاً حوزه دانشجویی که هم درونش دانشجویان هستند و هم دروس حوزوی هست. اما وقتی بیانات حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب مطالعه و بررسی می‌کنیم آنها وحدت حوزه و دانشگاه را در وحدت هدف و غایت در نظر دارند.

مدیر حوزه دانشجویی شریف با اشاره به اینکه حوزه دانشجویی وجهه‌ای از وحدت حوزه و دانشگاه است، عنوان کرد: حوزه و دانشگاه وقتی وحدت پیدا می‌کنند که هدف‌شان یکی باشد و در راه رسیدن به آن همکاری کنند. باید با یکدیگر کارها و مأموریت‌هایی تعریف کنند و ناظر به مأموریت‌ها، همکاری‌هایی صورت بگیرد. این طبعاً خیلی بیشتر از این است که یک گوشه‌ای از دانشگاه یک کسی بیاید چهارتا درس طلبگی بدهد، و بقیه دانشگاه به حال خودش باشد. یا کسانی از حوزه بیایند در دانشگاه درس بدهند، بقیه حوزه به حال خودش باشد. تولید علم و نیروی انسانی متعهد نیاز به تلاش همزمان دانشگاه و حوزه دارد.

بیانات حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب نشان می‌دهد آنها وحدت حوزه و دانشگاه را در وحدت هدف و غایت در نظر دارند.

شیرمحمدی در بیان مأموریت‌‌های متفاوت حوزه و دانشگاه اظهار کرد: دانشگاه باید دانش‌های تخصصی که آن فرد برای آینده کشور، اسلام و مسلمین کسب نیاز دارد در اختیارش قرار دهد. از طرفی حوزه هم بخش‌هایی از وجود همان فرد را می‌سازد، چه تعهد او، چه اخلاق او، چه حتی بعضی از علومی که او احتیاج دارد و بعضی از مواردی که نیاز هست او بداند. نمی‌توان منکر شد که امروزه برای تولید علم در ایران دانشگاه و حوزه سهیم هستند.

وی یکی از اهداف حوزه دانشجویی را محقق کردن حضور حوزه و دانشگاه در تولیدات علمی و خروجی‌های یکدیگر دانست و بیان کرد: حوزه‌های دانشجویی نگاه‌شان به مسئله وحدت حوزه و دانشگاه این بوده که در خروجی دانشگاه، حوزه هم باید سهیم باشد و به نظرم آن طرفش هم هست، در خروجی حوزه، دانشگاه باید سهیم باشد.

مدیر حوزه دانشجویی شریف ادامه داد: حوزه دانشجویی یکی از تبلورها و تجلی‌های تلاش برای وحدت حوزه و دانشگاه است. تلاش در حوزه دانشجویی بر این بوده که دروسی را تعریف کنند، مهارت‌هایی را یاد بدهند، اهدافی را برای فرد ترسیم کنند تا خروجی دانشگاه یک انسان جامع، یک نیروی انسانی با تربیت جامع، برای رقم زدن اهداف نهضت، انقلاب اسلامی و کشور باشد. حرکت در مسیر ایجاد تمدن نوین نیاز به دانستن علم و آگاهی‌هایی فراتر از دانش‌های تخصصی است که ما در دانشگاه کسب می‌کنیم و حوزه دانشجویی برای اجرای چنین مأموریتی قیام کرده است.

شیرمحمدی درباره شرایط تحصیل در حوزه‌های دانشجویی گفت: حوزه دانشجویی‌ها خودشان با هم‌دیگر تفاوت‌هایی دارند. مثلاً اینکه به فراخور آن حوزه دانشجویی در چه دانشگاهی باشد، شرایط مختلفی را برای آن حوزه دانشجویی ایجاد می‌کند؛ ولی آن چیزی که تقریباً در همه حوزه دانشجویی‌ها یکسان است، این است که در حوزه‌های دانشجویی دروس حوزه علمیه تدریس نمی‌شود. یعنی شما در حوزه علمیه راه کسب اجتهاد و دین‌شناسی عمیق را آموزش می‌بینید، اما در حوزه‌های دانشجویی، محصول مطالعاتی که در حوزه انجام شده و دین‌شناسی که دین‌شناسان انجام داده‌اند ارائه می‌شود.

وی بیان کرد: اینکه انتظار داشته باشیم کسی با زمان محدودی در هفته، آن هم با فشار درسی و کاری خودش، می‌تواند به همان اندازه که فردی با حدود 20 سال وقت گذاشتن در حوزه هم سطح باشد، تصور درستی نیست اما او می‌تواند یک آشنایی نسبتاً خوب با معارف اسلامی و معارف انقلاب اسلامی کسب کند و از نظرات اندیشمندانی که متأسفانه در زندگی روزمره ما خیلی جایی ندارند و نظرات‌شان را متوجه نیستیم و نمی‌شنویم و نمی‌دانیم به چه کاری در زندگی‌مان می‌آید، آشنا شود. در کنار اینها، بحث اخلاق و تذهیب و مسائل روحی و مسائل معنوی که گاهی در زندگی افراد به خاطر مشغله‌ای که دارند، کم‌رنگ می‌شود؛ حوزه‌های دانشجویی این بخش را هم می‌توانند تأمین کنند.

مدیر حوزه دانشجویی شریف با اشاره به  اینکه امتیازات حوزه و دانشگاه باید تبادل شود، افزود: این تبادل که مقام معظم رهبری هم بر آن تاکید دارند از یک جهت خیلی مغفول است و آن هم اینکه معمولاً وقتی که وحدت حوزه و دانشگاه مطرح می‌شود، ورود حوزه به دانشگاه قصد می‌شود و حال آنکه به نظرم طرف مقابل آن هم هست. یعنی فقط نباید فایده‌های حوزه برای دانشگاه را مد نظر قرار دهیم. فوایدی که دانشگاه برای حوزه می‌تواند داشته باشد هم مهم است.

شیرمحمدی درباره فواید ارتباط مستمر حوزه و  دانشگاه گفت: این ارتباط سبب می‌شود طلاب و روحانیون با مسائل واقعی یک قشر بسیار مؤثر جامعه آشنا می‌شوند. یعنی طلبه‌ای که به دانشگاه می‌آید و در فضای حوزه دانشجویی با دانشجویان و مخاطبان خود ارتباط می‌گیرد، تازه می‌فهمد که خیلی از آن مسائلی که از دور داشته به آنها فکر می‌کرده، در عینیت جامعه چقدر متفاوت است و اولویت‌های دانشجویان چیست و اصلاً چه شکلی باید این مسائل را در جامعه حل کرد. از طرفی سبک درس خواندن در حوزه و پرداختن به مبانی، پرداختن به جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و امتداد آنها در زندگی، به نظر می‌رسد که باید ترکیب شود با نگاه‌های ابزارگرایانه خیلی از علومی که دارد در دانشگاه تحصیل می‌شود.

وی بیان کرد: کسی در دانشگاه مثلاً رشته مهندسی برق، مکانیک یا عمران می‌خواند، اینها ابزار رسیدن بشر به آسایش و راحتی و رفاه مادی در این دنیاست. حالا آیا این اگر با یک نگاه بنیادین فرد به زندگی همراه نشود آسیب‌زاست. از نگاه دین اسلام، رفاه بدون داشتن آرمان مطلوب نیست، کما اینکه فقر هم مطلوب نیست. یعنی هیچ‌کدامش دیگر مطلوب نیست. اما اگر آن رفاهی که علوم تجربی و فنی برای زندگی بشر به همراه می‌آورند با آن نگاه‌های عمیق همراه شود، این موضوع می‌تواند دین و دنیا را بسازد.

حرکت در مسیر ایجاد تمدن نوین نیاز به دانستن علم و آگاهی‌هایی فراتر از دانش‌های تخصصی است که ما در دانشگاه کسب می‌کنیم و حوزه دانشجویی برای اجرای چنین مأموریتی قیام کرده است.

مدیر حوزه دانشجویی شریف با تاکید به این نکته که در بحث وحدت حوزه و دانشگاه دچار افراط و تفریط هستیم، نوضیح داد: بعضی‌ها وحدت حوزه و دانشگاه را فقط در حد اینکه یک روحانی بیاید یک کار تبلیغی در دانشگاه انجام بدهد و برود بیان می‌کنند. نمی‌توان با یک چنین مدلی به اهدافی که گفتیم،  رسید. بعضی‌ها هم افراطی که در این زمینه می‌کنند این است که به هیچ وجه علومی که الان در دانشگاه تدریس می‌شود را به رسمیت نمی‌شناسند و می‌گویند حوزه باید به دانشگاه ورود پیدا کرده و علوم را تولید کند و عملاً دانشگاه را کنار می‌زنند.

وی در تکمیل سخنان خود اضافه کرد: به نظرم هیچ کدام این دو نگاه مورد تأیید رهبران انقلاب و متفکران و اندیشمندان معاصر ما که رقم‌زنندگان نهضت انقلاب اسلامی بودند، نیست و اتفاقاً از همکاری این دو نهاد می‌توان به اهداف رسید هر چند این همکاری به فراخور رشته یا دانشگاهی یا حوزه‌ای که داریم درباره‌اش صحبت می‌کنیم، می‌تواند کم یا زیاد شود.

انتهای پیام/4028/