رئیس دولت اصلاحات 17 نفر از اعضای لیست امید تهران را نمی‌شناخت/ عملکرد احزاب در ایران باندی است

سعید نورمحمدی در گفتگو با خبرنگار حوزه احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی خبرگزاری آنا، درباره ضعف فرهنگ تحزب در کشور اظهار کرد: «احزاب با دو مشکل مواجه هستند؛ یکی مشکل ساختاری و دیگری حقوقی است؛ هرچند در قانون اساسی احزاب به رسمیت شناخته شده‌اند و مجوز فعالیت دریافت می‌کنند، اما در عمل نظام حزبی در ساختار سیاسی کشور پذیرفته نشده است».

وی افزود: «در این شرایط، عملاً احزاب قادر نیستند همانند سایر نظام‌های حزبی جهان از نقش تعیین‌کننده برخوردار باشند؛ دلیل اصلی این مشکل ریشه در قانون‌گذاری و نگاه کلان است؛ سران کشور تحزب را به‌عنوان یک اصل قبول ندارند و نیز نمی‌پذیرند که چرخش‌ نیروهای سیاسی توسط احزاب اتفاق بیفتد».

عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان با بیان این‌که وقتی‌که از 30 نفر کاندیدای یک جریان سیاسی در تهران تنها هفت نفر تأیید می‌شوند، نمی‌توان انتظار ارائه برنامه کارآمد داشت، گفت: «اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته مجلس وقتی‌که می‌خواستند لیست را ببنند، ‌رئیس دولت اصلاحات حداقل 17 نفر از افرادی را که در لیست امید قرار داشتند، نمی‌شناخت و این مسئله زیبنده یک جریان سیاسی نیست از افرادی حمایت کند که هیچ اطلاعی از سوابق آن فرد در اختیار ندارد».

عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان ادامه داد: «متأسفانه مبنای کار جریان اصلاح‌طلب در انتخابات گذشته مجلس بر این اساس بود که اگر فرد گمنامِ حمایت‌شده از سوی جریان اصلاحات وارد مجلس شد به جریان سیاسی‌ای که به آن تعلق دارد، خیانت نکند».

نورمحمدی با بیان این‌که وقتی که کاندیداهای 90 درصد احزاب کشورمان تأیید صلاحیت نمی‌شوند، خاطرنشان کرد: «در این شرایط تنها کاری که یک جریان سیاسی می‌تواند انجام دهد، استفاده از سرمایه اجتماعی خود؛ یعنی استفاده از افراد مشهور و کاریزماتیک است».

ضریب نفوذ احزاب در ایران کمتر از 5 درصد است
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان این‌که ضریب نفوذ احزاب در ایران زیر پنج درصد است، توضیح داد: «در کشوری که مراجعه مردم به احزاب و ضریب نفوذ احزاب در جامعه زیر پنج درصد باشد، نمی‌توان انتظار داشت که حزب نقش مهمی را در نظام سیاسی ایفا کند».

بیشتر بخوانید:

• حزب در ایران به دُکانی برای منافع شخصی تبدیل شده‌ است


• دولت‌ها با هدف تبلیغ، بی‌رویه مجوز تأسیس حزب صادر کردند


• احزاب و ائتلاف‌ها کرکره تبلیغاتی‌ در زمان انتخابات هستند


• جولان سلبریتی‌ها در فقدان راه‌حل حزبی


• وقتی مردم از سلبریتی‌ها تأثیر بگیرند، نمی‌توان از انتخاب اصلح حرف زد

نورمحمدی ادامه داد: «مسئله بعدی این است که نیروهای فعال احزاب، متأسفانه نسبت به نقش و جایگاه خودشان توجیه نیستند؛ رفتارهایی که از جانب احزاب چه اصلاح‌طلب و چه اصول‌گرا مشاهده می‌شود، بیشتر از این‌که با نگاه کلان ملی و نیز منافع ملی همراه باشد، با منافع باندی همراه است؛ بنابراین عملاً احزاب کشور به گعده‌های کسب قدرت تبدیل شده‌اند. بدون این‌که بخواهند پاسخگو باشند».

وی به موضوع برچسب‌زنی‌های سیاسی و عوارض آن اشاره کرد و افزود: «در بیشتر کشورها برچسب‌زنی‌ و اَنگ‌های سیاسی وجود دارد؛ به‌عنوان مثال در غرب از این موارد بسیار مشاهده می‌شود، اما باید این موضوع را مدنظر داشت که این برچسب‌زنی‌ها از سوی احزاب صورت نمی‌گیرد».

فضای سیاسی آشفته؛ دلیل برچسب‌زنی‌ها و اَنگ‌های سیاسی
فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه کرد: «دلیل برچسب‌زنی‌های سیاسی در کشور به این موضوع بازمی‌گردد که فضای سیاسی کشور آلوده شده است و در طول این سال‌ها که فعالیت سیاسی می‌کنم، هیچ‌گاه فضای سیاسی کشور را تا این حد، آشفته ندیده‌ام».

نورمحدی ادامه داد: «وقتی در یک جامعه پرخاشگر زندگی می‌کنیم که حتی در هنگام رانندگی این پرخاشگری و تندخویی مشاهده می‌شود، فضای سیاسی کشور هم، از این پرخاشگری تأثیر می‌پذیرد».

فضای مجازی احزاب را به‌دنبال خود کشانده است
او با بیان این‌که احزاب در مدیریت فضای پرخاشگر و آشفته جامعه خوب عمل نکردند، عنوان کرد: «زمانی‌که فرهنگ تحزب در کشور جای بیفتد، دیگر هر فردی به‌راحتی نمی‌تواند انگ و برچسب بزند. ولی وقتی احزاب کار حرفه‌ای خود را نتوانند انجام دهند، فضای مجازی میدان‌دار می‌شود و بر احزاب و فضای سیاسی غلبه پیدا می‌کند و به این خاطر است که در ایران، فضای مجازی احزاب را به‌دنبال خود می‌کشاند».

عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان افزود: «متأسفانه بسیاری از برچسب‌ها و اَنگ‌هایی که در فضای مجازی شایع می‌شود، توسط افرادی صورت می‌گیرد که اصلاً عضو هیچ حزب و جناحی نیستند؛ پس وقتی فضای مجازی به هدایت‌گر افکار عمومی و احزاب سیاسی تبدیل شود، یک فاجعه به‌حساب می‌آید».

دلیل عدم موفقیت در فعالیت حزبی از مشروطه تا به امروز
نورمحمدی در پاسخ به این پرسش که چرا احزاب موجود در کشور برای برون‌رفت از مشکلات جاری توانایی ارائه راهکار علمی ندارند، یادآور شد: «نیروهای حزبی کشور، حرفه‌ای نیستند و بعد از گذشت سال‌ها از مشروطه تا به امروز در انجام کار حرفه‌ای حزبی موفق نبوده‌ایم».

وی افزود: «متأسفانه احزاب کشور به وضعیتی دچار شده‌اند که احساس می‌کنند در قبال ارائه راهکار مناسب و انجام اقدامات گروهی و حزبی‌شان، نتیجه‌ای دریافت نکرده‌اند؛ بنابراین ترجیح می‌دهند برای موفقیت بیشتر، به‌جای فعالیت‌های حرفه‌ای حزبی با ورود به گعده‌های سیاسی به چهره‌های سیاسی نزدیک شوند. پس نتیجه‌ آن عدم شکل‌گیری احزاب قدرتمند است».

مردم رغبتی به احزاب ندارند
به گفته فعال سیاسی اصلاح‌‌طلب؛ ضریب نفوذ و محبوبیت احزاب به حدی کاهش یافته است که حتی در انتخابات ریاست جمهوری، غیرحزبی بودن به یک افتخار برای کاندیداها تبدیل شده است.

نورمحمدی تأکید کرد: «احزاب در کشورمان در قبال کار حرفه‌ای؛ پاداش دریافت نمی‌کنند و حتی فضای سیاسی کشور به‌گونه‌ای است که افراد نه‌تنها وارد احزاب نمی‌شوند، بلکه عضویت در حزب به‌عنوان یک نقطه‌ضعف تلقی می‌شود».

آیا تکثر احزاب مفید است یا مضر؟
وی با اشاره به آسیب‌های تکثر احزاب در کشور گفت: «در تمامی کشورهای دنیا کمتر از 10 حزب وجود دارند که می‌توانند از طرف مردم، مطالبات آنها را نمایندگی کنند، ولی در کشور ما این‌چنین نیست. وقتی می‌گوییم حدود 200 حزب در کشور فعال هستند این بدین معنی است که هیچ‌کدام از این احزاب نتوانسته‌اند مطالبات مردم را نمایندگی کنند».

عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان خاطرنشان کرد: «متأسفانه در ایران، احزاب به یک برگ کاغذ تبدیل شده‌اند تا با استفاده از آن در جلسات جریان‌های سیاسی بتوانند سهم‌خواهی داشته باشند و فرقی هم بین اصلاح‌طلب و اصول‌گرا وجود ندارد».

نورمحمدی ادامه داد: «زمانی می‌توان گفت که احزاب در ایران، جایگاه خود را پیدا کرده‌اند که واقعاً کمتر از 10 حزب قدرتمند وجود داشته باشند، اما تا زمانی‌که تکثر احزاب مشاهده می‌شود، صحبت کردن از تحزب به شوخی شباهت دارد».

وی با بیان این‌که البته دولت هم مقصر نیست؛ زیرا دولت در شرایطی قرار دارد که اگر به درخواست تأسیس احزاب جدید رسیدگی نکند، اتهام بزرگ‌تری به‌خاطر جلوگیری از تأسیس نهادهای مدنی متوجه او می‌شود، تصریح کرد: «از سوی دیگر اگر مجوز تأسیس احزاب جدید را هم صادر کند، کمکی به توسعه سیاسی نکرده است؛ بنابراین وظیفه دولت نیست که به وضعیت تکثر احزاب رسیدگی داشته باشد، بلکه وظیفه دو جریان غالب سیاسی است که سایر احزاب را قانع کنند که در یکدیگر ادغام شوند تا ذیل دو جریان رایج سیاسی کشور ادامه فعالیت دهند.

فردمحوری برای احزاب آفت است یا فرصت؟
عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان با اشاره به فردمحوری در احزاب و آفت‌های آن بیان کرد: «اساتید علوم سیاسی در کشور بارها گفته‌اند که احزاب موجود در ایران حول محور افراد شکل گرفته‌اند؛ به‌عنوان حزب کارگزاران سازندگی منصوب به مرحوم هاشمی‌رفسنجانی است و تا زمانی‌که فعالیت می‌کند با این عنوان شناخته می‌شود یا حزب اعتدال و توسعه، منصوبِ آقای روحانی است».

نورمحمدی اضافه کرد: «این موضوع به ظهور سایر مشکلات برای احزاب منجر می‌شد؛ چون ممکن است با افزایش محبوبیت یک فرد، جایگاه حزب نزد افکار عمومی ارتقا یابد یا عکس آن اتفاق بیفتد؛ بنابراین احزاب در وضعیت فردمحوری ترجیح می‌دهند برای کسب قدرت به‌جای ارائه برنامه، آویزان افراد شوند».

به گفته فعال سیاسی اصلاح‌طلب؛ در وضعیت نه‌چندان خوب احزاب، احتمال این‌که دوباره در انتخابات پیشِ رو فردمحوری ملاک قرار گیرد تا برنامه‌محوری، وجود دارد.

گفتگو از سعید امینی
انتهای پیام/4079/