#ژورنالیسم_علم؛
دانشمندان علاقه‌مند به انتشار مستقیم اطلاعات برای عامه مردم هستند/ لزوم آگاهی روزنامه‌نگار علم به زمینه‌ای که جامعه را آگاه می‌کند
روزنامه‌نگاران علم هم اکنون مشغول به فعالیت در اکوسیستم علمی-رسانه‌ای هستند که در آن دانشمندان به جای این‌که به‌دنبال آن باشند تا نتایج یافته‌های خود را به‌طور رسمی و به زبان حرفه‌ای منتشر کنند به‌دنبال انتشار مستقیم آن برای عامه مردم هستند.
به گزارش خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از medium، علم بیشتر به‌دنبال جزئیات، دقت، اطلاعات غیرشخصی، فنی، ماندگار، کمّی و صحیح است، در حالی‌که روزنامه‌نگاری به‌دنبال ارزش‌هایی همچون اختصار، تخمین و برآورد، اطلاعات شخصی، فوری و داستانی است. این تفاوت ارزش‌ها در علم و روزنامه‌نگاری باعث ایجاد تنش میان این دو حوزه می‌شود.
در قرن حاضر رسانه‌های جمعی –روزنامه، تلویزیون، کتاب و اینترنت- به ابزار اثرگذاری برای ارتباط با تعداد زیادی از افراد تبدیل شده است. در این میان روزنامه‌نگاری علم به‌عنوان حوزه‌ای پا گرفته که می‌تواند علم را به کانون توجه عمومی تبدیل کند.
از زمان آغاز فعالیت روزنامه‌نگاری علم تاکنون تحولات زیادی رخ داده است و اکنون ما در بررسی‌های این حوزه به این نتیجه رسیده‌ایم که روزنامه‌نگاران علم هم اکنون مشغول به فعالیت در اکوسیستم علمی-رسانه‌ای هستند که در آن دانشمندان و ناشران علمی به جای این‌که به‌دنبال آن باشند تا نتایج یافته‌های خود را به‌طور رسمی و به زبان حرفه‌ای منتشر کنند به‌دنبال انتشار مستقیم آن برای عامه مردم هستند.
به‌نظر می‌رسد عمومی شدن علم اتفاق خوبی باشد ولی این موضوع تبعاتی در پی دارد و آن این‌که علم کنار رفته و انتشار یافته‌های علمی رنگ و بوی داستان به خود می‌گیرد، این موضوع ارتباط میان دانشمندان و روزنامه‌نگاران را بسیار سخت می‌کند.
وضعیت این است که دانش تنها زمانی دارای ارزش است که به اشتراک گذاشته شود ولی ممکن است یک دانشمند حدود 10 سال برای کشف یک واکسن جدید زمان صرف می‌کند ولی این تلاش او در یک مطلب 300 کلمه‌ای با تیتری جذاب منتشر شود که هرگز نمی‌تواند سخت‌کوشی فراوانی را که برای رسیدن به این کشف صرف شده را نشان دهد.
البته میان دانش عمومی و دانش آزمایشگاهی تفاوت‌هایی وجود دارد که در این میان مخاطبان عام تمایل دارند تا با متون دارای پاراگراف‌های کوتاه، ساده و متنوع ارتباط برقرار کنند.
تفاوت اصلی میان داستان‌هایی که توسط روزنامه‌نگاران علم در روزنامه منتشر می‌شود و مقالاتی که توسط دانشمندان در ژورنال‌های رسمی نوشته می‌شود وجود دارد این است که داستان‌های روزنامه‌نگاران تنها تصویر بزرگی از آن رویداد ارائه می‌دهند اما دانشمندان بیشتر فعالان آن حوزه را خطاب قرار می‌دهند.
در بحث انتقال پیام علمی سوء تفاهمی وجود دارد و آن این‌که حتی ژورنالیست‌های علم باتجربه نیز در ارائه داستان خبری علمی‌شان از قلمروی علم خارج می‌شوند و از سوی دیگر دانشمندان و پژوهشگران نیز نسبت به اهمیت رسانه‌ها و به‌ویژه مطبوعات برای تحقیقاتشان و جامعه پی برده‌اند.
علی‌رغم گذشت سال‌ها از آغاز فعالیت ژورنالیسم علم ولی همچنان مشکلات ارتباطی در این حوزه به‌طور کامل رفع نشده است.
اظهارات فراوانی در خصوص این واقعیت که روزنامه‌نگاران علم صرفاً گفته‌های دانشمندان را رونویسی می‌کنند نادرست است ولی نگرش بسیاری از دانشمندان همچنان در این راستا قرار دارد.
حقیقت این است که ژورنالیست‌های علم دارای یک مسئولیت اجتماعی به‌عنوان یک روزنامه‌نگار هستند که هدفش آگاهی و آموزش به عموم است، خواه این افراد دانشمندان باشند و خواه مردم عادی.
در مجموع ژورنالیست علم یک معلم و مربی است در حالی‌که روزنامه‌نگاری یکی از مهم‌ترین تخصص‌ها در رسانه‌های جمعی است و این اشتراک حوزه فعالیت، اهمیت روزنامه‌نگار علم را در جهان امروز بسیار پررنگ کرده است.
با توجه به رویکرد ژورنالیست‌ها، روزنامه‌نگار علم باید نسبت به نتایج اجتماعی گسترده‌ای که اطلاع‌رسانی به جامعه می‌تواند انجام دهد آگاه باشد و این‌که این آگاهی می‌تواند به تحریک جامعه دامن بزند.
همان‌طور که از وظایف و کارکردهای روزنامه‌نگاری علم بر می‌آید ژورنالیست علم نباید مطابق با خط‌کش علم گام بردارد بلکه به‌واسطه ارتباطی که با عامه مردم دارد نسبت به رفع نیاز جامعه و مصلحت آن گام بردارد.
انتهای پیام/4105/
انتهای پیام/
