دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
19 مرداد 1398 - 00:10
کارشناسان پاسخ می‌دهند؛

آیا ایران از خشکسالی گذر کرده است؟

گروهی از کارشناسان معتقدند بارش‌هایی که امسال در کشور رخ داد نمی‌تواند نتیجه پایان خشکسالی و ورود به دوره ترسالی باشد اما در مقابل نیز عده‌ای پایان خشکسالی را در کشور نوید می‌دهند.
کد خبر : 409662
2-1.jpg

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، ملیحه محمودخواه؛ حال آسمان خوب بود، این حال خوب وقتی ایجاد شد که باران‌ها از دی‌ماه در ایران جاری گشته و تا اواخر فروردین‌ماه ادامه پیدا کرد. ارومیه احیا و سدها پرآب شدند چند جایی نیز این آب زهرش را بر سر مردم ریخت اما بااین‌وجود باران‌ها نوید خبر خوش را داد و موضوعی را بر سر زبان‌ها انداخت و آن‌هم این بود که دوره خشک‌سالی تمام‌شده و ترسالی از راه رسیده است.


بارش‌ها کارشناسان را به دو دسته تقسیم می‌کند: برخی از متخصصان این حوزه معتقدند که نمی‌توان با بارش‌های ناگهانی دوره‌ای چنین نتیجه‌گیری کنیم که دوره خشک‌سالی به پایان رسیده است، اما در مقابل عده‌ای نیز معتقدند بارش‌های چند برابری باران نسبت به مدت مشابه در سال قبل حکایت از این دارد که به ترسالی نزدیک شده‌ایم.


گروه اول معتقدند که بررسی چند دهه اخیر در ایران نشانه‌های خشک‌تر شدن ایران را نشان می‌دهد که خشک‌سالی بر ایران طنین انداخته و گرم شدن زمین اثر خودش را در کشور ما رخ‌نمایی می‌کند. آن‌ها معتقدند که تغییرات اقلیمی و حرکت به سمت گرما در همه دنیا سیطره خود را انداخته و ایران نیز از این قاعده بازی مستثنی نیست.


اما گروه دوم بر این باورند که بارش‌های ابتدای سال نشان می‌دهد که هر تغییری می‌تواند رخ دهد. زیرا پس از هر ده سال خشک‌سالی دوره ترسالی فرامی‌رسد و ایران دوران خشکی خود را پشت سر گذاشته است.


ساده‌انگارانه است که فکر کنیم خشک‌سالی پایان یافته است


محمد ترکاشوند در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط‌زیست خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا گفت: در دوره‌ای که کشور ما در خشک‌سالی عمیقی فرورفته بود هیچ‌کس نمی‌خواست آن را باور کند و این موضوع از مصرف بی‌رویه آب مشهود بود.


وی اضافه کرد: بارش‌های بهاری نیز این موضوع را تشدید کرد و بحث مصرف بهینه آب به فراموشی سپرده شد.


این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: در کشور ما روش‌های متفاوتی برای هدررفت آب وجود دارد که می‌توان به آبیاری نامناسب، چرای دام و سدسازی غیرکارشناسانه اشاره کرد.


وی با تأکید بر اینکه در این میان نباید با خیال آنکه باران‌ها پایان خشک‌سالی را نوید می‌دهند، خوش‌بین باشیم اضافه کرد:‌ این موضوع ساده‌انگارانه است که تصور کنیم با وجود بارش‌های بهاری چالش تغییر اقلیم به پایان رسیده است.


تغییرات اقلیمی بسیار پیچیده است


محمد طالب حیدری هم در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، معتقد است که تغییرات اقلیمی آن‌قدر پیچیده است که نمی‌توان با دوره‌ای باران و یا گرمای چندروزه آن را تفسیر کرد و نمی‌توان یک موضوع مهم علمی را با تجربه شخصی تفسیر کرد.


وی با تأکید بر اینکه این موضوع در برخی از محافل دانشگاهی نیز حکم‌فرما است ادامه داد: برخی از دانشگاهیان نیز وقتی نمی‌توانند تحلیل درستی از پدیده‌های جوی داشته باشند آن را به تغییر اقلیم نسبت می‌دهند و هر باران و یا سیل و بارانی را نتیجه تغییر اقلیم می‌دانند.


این استاد دانشگاه در رشته هواشناسی با تأکید بر اینکه تغییر اقلیم در دوره کنونی رخ‌ داده است افزود:‌ بااین‌وجود نمی‌توان دلیل تغییرات اقلیمی را به‌درستی مشخص کرد و نمی‌توان نتیجه‌گیری کرد که آیا این ماجرا بر اثر رفتار بشر بر ترکیبات هوا است و باآنکه ناشی از تغییرات خود جو زمین است و یا اینکه نتیجه ترکیب این دو حادثه است.


حیدری تأکید کرد: به همین دلیل نمی‌توان نتیجه گرفت که خشک‌سالی به پایان رسیده و آن را به‌طور حتم اعلام کرد زیرا ممکن است این بارندگی‌ها برای بار دوم رخ ندهد و تمام محاسبات برای از بین رفتن دوره خشک‌سالی اشتباه از آب دربیاید.


ایران 5 درجه افزایش گرما دارد


یوسف مرادی اما بارش‌های ابتدای سال را موضوعی خارق‌العاده دانسته و در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا ادامه داد: کشور ما با پنج درجه افزایش دما بیشترین افزایش دما را در دنیا تجربه می‌کند به همین دلیل نمی‌توان با یک دوره بارندگی به این نتیجه رسید که خشک‌سالی به پایان رسیده است زیرا تعیین تغییر اقلیم به پارامترهای بیشتری نیاز دارد.


وی با تأکید بر اینکه ایران روی کمربند خشکی دنیا قرارگرفته است ادامه داد: تشکیل رشته‌کوه‌های زاگرس و البرز که قرن‌ها قبل رخ‌داده است سبب شده است که ابرها در تله افتاده و سبب بروز باران شوند که اگر این اتفاق نبود ایران مانند کشورهای اطراف بیایانی و خشک و بی‌آب‌وعلف می‌شد.


مرادی با اشاره به اینکه تجربه افزایش دما سبب کاهش بارندگی‌ها شده است اضافه کرد: ‌30 سال قبل اگر در اصفهان برف می‌بارید، هر سانتی‌متر برف در حدود یک‌ میلیون مترمکعب آب وارد زاینده‌رود می‌کرد اما حالا این حجم به نصف رسیده است و گرما بیشتر آن را تبخیر می‌کند.


وی معتقد است که عوامل انسانی در این موضوع بی‌تأثیر نیستند و در توضیح آن گفت:‌ مصرف بیش‌ از اندازه انرژی مانند سوخت و برق دمای زمین را افزایش و بارندگی‌ها را کاهش داده است و نباید گمان کنیم بارندگی‌ها نتیجه خنک شدن زمین است زیرا خشک‌سالی به جای خود باقی است.


اما بارش‌های اخیر سدها را پرکرده است و روح زندگی را به ارومیه و زاینده‌رود برگردانده است بااین‌حال ممکن است هرلحظه زیر پایمان خالی شود زیرا تغییرات اقلیمی خبر از خشک‌سالی می‌دهد و آسمان کار خودش را می‌کند و هر آنچه را پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند پنبه می‌کند.


هنوز برای نتیجه‌گیری زود است و همه‌چیز به میزان ادامه بارندگی‌هایی بستگی دارد که پاییز و بهار با خودشان به ارمغان می‌آورند.


انتهای پیام/4087/پ


انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب