یک تلنگر به جامعه و نخبگان در «اینجا، میان امواج»

احمد جان‌میرزایی در گفتگو با خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، با اشاره به این که مستند تلویزیونی «اینجا، میان امواج» یک تلنگر به جامعه و نخبگان برای حفظ و تقویت زبان فارسی است، گفت: ساختار این مستند بر اساس روایت است و دو راوی دارد: یک راوی حاضر در جلوی دوربین، یک راوی غایب که ما فقط صدایش را در قالب گفتار روی متن می‌شنویم.

وی اظهار کرد: آقای بلرام شُکلا که استاد زبان سانسکریت در دانشگاه دهلی است، راوی حاضر در این مستند تلویزیونی است. ایشان به پنج زبان سانسکریت، هندی، اردو، انگلیسی و فارسی مسلط است؛ یعنی هم می‌تواند صحبت کند، هم بنویسد و هم بخواند. زبان فارسی را نه در ایران که با عشق و علاقه و تلاش بسیار در همان دانشگاه دهلی آموخته است. وی برای اولین بار اشعار مولانا را مستقیماً از زبان فارسی به زبان هندی ترجمه کرده است؛ آن هم نه یک ترجمه ساده که کلمه‌ به‌ کلمه باشد، بلکه ترجمه آهنگین در وزن خود اشعار مولانا که کتابش هم در ایران رونمایی شد.

این مستندساز افزود: یکی از نکاتی که ایشان مبتنی بر یک تجربه عبرت‌آموز بارها در این مستند بر آن تأکید داشتند و به نوعی محور کار ما نیز قرار گرفت، این نکته است که در هند تا 200 سال پیش زبان رسمی، چه در میان خواص و چه عموم مردم زبان فارسی بود. البته شاید از نظر جغرافیایی، کاربرد زبان فارسی گسترده نبوده و به شکل جزایر پراکنده‌ای بود، اما به هرحال مورد توجه مردم قرار داشت، اما از دو قرن پیش با توطئه‌ها و دسیسه‌های استعماری، زبان فارسی حذف می‌شود و به شیوه‌های گوناگون، زبان انگلیسی جایگزین آن می‌شود. الان در هند زبان انگلیسی را زبان خودشان می‌دانند و زبان فارسی را زبان بیگانه! یا نکته جالب دیگری که ایشان می‌گفت این بود که زبان سانسکریت، ریشه زبان هندی هست و تمام زبان‌هایی که در هند وجود دارد از این زبان سرچشمه می‌گیرد اما امروزه از جمعیت یک میلیارد و 300 میلیون نفری هند شاید یک اقلیت چند ده هزار نفری بر این زبان مسلط هستند.

جان‌میرزایی گفت: متأسفانه طبق آن چه در این چند دهه اخیر در حوزه جغرافیایی زبان فارسی یعنی افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان رخ داده است، چنین سرنوشتی برای زبان فارسی در این کشورها دور از انتظار نیست. ضمن این که اوضاع زبان فارسی در کشور ما هم قابل تعریف نیست. برخی با خوش‌خیالی این قضیه را نمی‌پذیرند و فکر می‌کنند که این اتفاق برای زبان فارسی نمی‌افتد. در حالی که هیچ تضمینی وجود ندارد که این اتفاق نیفتد.

وی دغدغه اصلی این مستند تلویزیونی را آشنایی با زبان فارسی دانست و گفت: در «اینجا، میان امواج» هم مباحث تاریخی مطرح می‌شود و هم بحث‌های آسیب‌شناسانه و تخصصی. در نهایت به این موضوع می‌رسیم که به فرموده مقام معظم رهبری، اگر برخلاف بزرگان تاریخ ادبیات فارسی، کاری نکنیم و ابتکاری به خرج ندهیم، هیچ بعید نیست که روزی شاهد این باشیم که زبان فارسی در مهد شکل‌گیری آن، بیگانه به حساب بیاید. نشانه‌هایی از این زوال هم دیده می‌شود. این چیزی نیست که من بخواهم فقط به صورت ادعا مطرح کنم.

جان‌میرزایی افزود: پژوهش، پیش‌تولید، تولید و آماده‌سازی «اینجا، میان امواج» یک سال و نیم طول کشید. با توجه به محدودیت‌های مالی و بودجه در نظر گرفته شده، من علاوه بر تهیه‌کنندگی و کارگردانی، تصویربرداری و تدوین را هم انجام داده‌ام. کارشناس برنامه علیرضا قزوه شاعر، منتقد ادبی و پژوهشگر شناخته‌شده کشورمان هستند. حامد مدرس هم راوی غایب مجموعه است. هماهنگی‌های برنامه را هم خانم سمیرا یافتیان و خانم مهنوش تهرانی به عهده داشتند. کارهای گرافیک و خطاطی نیز‌ به عهده عباس خلیل‌پور است.

کارگردان مستند تلویزیونی «اینجا، میان امواج» عنوان کرد: تعدادی از اساتید و زبان‌شناسان فرهیخته‌ای که در این مجموعه مستند با آنها مصاحبه شده است، عبارت‌اند از آقایان: محمود جعفری دهقی، حسن انوری، رسول شایسته، ایرج مهرکی، محمدابراهیم ابوکاظمی، رضا عطاریان، محمد سرورمولایی، علی‌اشرف صادقی، محمدجعفر یاحقی، آزرمیدخت صفوی (از هند)، عین الحسن (از هند)، مهدی محبتی، استوار نامقی، مجید طامه، مهدی صالحی، علی بهرام‌نیا، التون لی‌لا (از آلبانی)، منصف حامدی (از تونس)، محمد فراس حلباوی (از سوریه)، محمد کمال‌الدین (از بنگلادش) و امید گدیک (از ترکیه) و خانم‌ها: نسرین عظیمی‌پور و کاترین گوگالادزه (از گرجستان).

جان‌میرزایی گفت: همچنین برای تولید این مجموعه مستند، از حمایت‌های علمی و معنوی نهاد‌هایی همچون دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، بنیاد سعدی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کتابخانه و  موزه ملی ملک، انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، مؤسسه لغت‌نامه و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دهخدا بهره‌مند‌ شدیم.

به گزارش آنا، مجموعه «اینجا، میان امواج» که به سفارش شبکه مستند سیما تولید شده است، روزهای شنبه ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه از شبکه از این شبکه پخش‌ شده و در روز بعد ساعت ۱۰:۳۰ صبح بازپخش می‌شود.

انتهای پیام/4072/4104/پ