در ابتدا یک‌سری توضیحات از تایخچه فعالیت ژورنال برای ما بفرمایید.
- ژورنال‌های تأمین اجتماعی چهار پنج ژورنال است. همان آی‌دس را می‌فرمایید.
بله، همان‌که ایرانین ژورنال آو انوارینمنتال ساینس اند تکنولوژی است.
- این ژورنال همان‌طور که از اسمش پیداست در حوزه علوم و تکنولوژی محیط زیست است. این ژورنال را در انجمن متخصصان محیط زیست ایران ایده‌اش مطرح شد، درواقع این ایده را خود من مطرح کردم که یک‌چنین ژورنالی را به زبان انگلیسی دربیاوریم که بین‌المللی باشد.
چه سالی بود؟
- اوایل دهه 80 بود. حالا تاریخ دقیقش به ذهنم نیست. این مجله را درخواست کردیم، می‌دانید که فرآیندی دارد برای اینکه یک مجله به تصویب برسد. اول باید شما از وزارت ارشاد یک مجوز بگیرید، بعد هم از هیئت دولت 0121 آن‌موقعی که مطرح شد در علوم تحقیقات چون فعالیت مسئولان دانشکده محیط زیست و رشته‌های محیط زیست مطرح کردیم با ریاست وقت صحبت شد موافقت کردند که درواقع این ژورنال را از نظر مسائل چاپ و ... حمایت کنند. لذا آن مجوز را به اسم علوم تحقیقات گرفتیم ولی بحث علمی پژوهشی شدن این را 0156 وزارت علوم تعقیب می‌کردیم. در وزارت علوم 0200 مخالفت شد حقیقتش. گفتند این ژورنال به زبان انگلیسی علمی پژوهشی نمی‌دهیم لذا خود ما شروع کردیم ضمن اینکه این مجله را تنظیم کردیم و درست کردیم، مجلات بین‌المللی انگلیسی را اگر بخواهند جنبه بین‌المللی پیدا کنند یک مراحلی را باید طی بکنند و تأییدیه یک‌سری از مراجع مختلف بین‌المللی را باید داشته باشند. ما یک نسخه فرستادیم به 0234 که درواقع کتابخانه بین‌المللی است آنها بررسی کردند گذاشتند در ایندکس‌های خودشان یا مثلاً 0242 در نیویورک است یک نسخه آنجا فرستادیم بررسی کردند و در ایندکس‌های خودشان گذاشتند و تلاش کردیم این داستان ادامه پیدا بکند و شروع کردیم به چاپ این مجله با البته آن زمان یک جلد متفاوتی داشت و کار جلو رفت و برای اینکه یک مجله بین‌المللی شود یکی از شرایطش این است که آن هیئت تحریریه و داوران از همه‌جای دنیا باشند. یک مکاتبه‌ای کردیم با اساتیدی که این‌طرف و آن‌طرف دنیا می‌شناختیم و درخواست کردیم رزومه‌های‌شان را بفرستند، رزومه‌ها را که فرستادند یک تعدادی از آنها گذاشتیم و درواقع علاوه بر یک تعداد اساتید ایرانی، تعداد زیادی اساتید از نقاط مختلف دنیا حضور دارند و در نتیجه این یواش یواش بعد از چند سال آمد و مورد تأیید یک ایندکسی هست به نام ایندکس تامسون رویتر مورد تأیید این ایندکس قرار گرفت و نهایتاً بعد از چند شماره دیگر این تبدیل شد و همان‌طور که می‌دانید اسکاپوس یک مرجعی است که درواقع آی‌اس‌آی تبدیل می‌کند. بنابراین ایندکس آی‌اس‌آی را هم موفق شدیم که بگیریم. درواقع چون این مجله این‌طرف و آن‌طرف دنیا منتشر می‌شد، تقریباً می‌شود گفت سال 89 یا 90 بود که اشپیلینبرگ که یک انتشارت بزرگی است در دنیا اینها خودشان با من تماس گرفتند اظهار علاقه کردند که این مجله را آمادگی دارند که کار توزیعش و هم گسترش دادن را به‌عهده بگیرند. یک توافقی با اینها به امضا رسید و اینها قرار شد یک ابهامیشنی هم به دانشگاه بدهند که مثلاً آن موقع یک رقمی حدود هفت درصد از فروش بود.
تقریباً چه مبلغی می‌شد آن موقع؟
- 20 هزار دلار آن موقع می‌شد. مثلاً در طول سال که برای یک سال بود 20 تا 30 هزار دلار بود. یک سال 20 هزار دلار بود، یک سال 30 هزار دلار بود. نکته‌ای که وجود داشت این بود که هم‌زمان اگر شما به سوابق مراجعه بکنید اشپیلنبرگ یک صحبتی هم با خود معاونت وقت پژوهش دانشگاه داشتند که دانشگاه یک‌سری مجلات به زبان انگلیسی داشت مایل بود اینها را آی‌اس‌آی کند. آمدند یک قراردادی سازمان مرکزی بست با همین اشپیلینبرگ که من حالا رقم دقیقش را نمی‌توانم به شما بگویم ولی فکر می‌کنم یک چیزی حول و حوش 500 تا 600 هزار دلار آن زمان بود، سال 88 یا 89 که در یک فرآیندی اینها کمک بکنند کیفیت مجلات و ... را بعد یواش یواش تبدیلش بکنند به مجلات آی‌اس‌آی، که خب ما یک 0630 جداگانه‌ای بودیم و ما درواقع یک پولی هم از اینها می‌گرفتیم به جای اینکه به آنها پول بدهیم. بالاخره این داستان همین‌طور ادامه پیدا کرد منتهی چون ما هم مثلاً در هر هفته این‌جور بود که نزدیک 130 تا 140 مقاله از این‌طرف و آن‌طرف دنیا دریافت می‌کردیم. و بعد یک چیزی که به اینها دیکته کرده بودیم، از اینها خواهش کرده بودیم که آرم دانشگاه را بگذارند توی مجله. الان اگر شما 0708 مجله را نگاه کنید آرم دانشگاه آزاد اسلامی هست. این اول فصل‌نامه بود، یعنی چهارتا بود، بعد شد دو ماه‌نامه، اینها سالی یک‌بار هم می‌آمدند ایران یک مذاکراتی می‌کردند که دررابطه با مسائل مختلف دررابطه با مجله بود، بعد شد 45 روزه، درحال‌حاضر مجله دارد ماهیانه منتشر می‌شود منتهی الان درواقع بیشتر مقالات و ... را خود اشپیلنبرگ در سایت خودش می‌گذارد و کسانی که متقاضی هستند ابسترک‌ها را دارند بعد تحت یک شرایطی یک پولی پرداخت می‌کنند اصل مقالات را می‌گرفتند. برای ما هم قبلاً یک تعداد زیادی نسخ به‌صورت پرینت‌ورد می‌فرستاند ولی الان دیگر خیلی محدود شده به‌خاطر کم کردن هزینه و ... و به‌هرحال الان آنچه که من از اسکاپوس درباره اطلاعاتی که درباره آخرین انتشارات آی‌جس اینتکت فکتورش است فکر می‌کنم 2.3 یا 2.03 است.****
فکر کنم سه صدم خواهد بود چون چیزی که من از خود سایت اشپینگر برداشتم آی‌افش 2.037 یا به تعبیری 2.03 است.
- بله، این هم یک علت دارد که علتش هم این است که در محاسبات آی‌اف مثلاً اگر شما یک کسری که بحث تعداد شماره‌ها را در مخرجش زیاد می‌کنید، سایتش تعداد مراجعاتش در صورت است. چون متقاضی خیلی زیاد بود اشپیلنبرگ می‌گفتند خب این تعداد را افزایش دهید. به‌همین دلیل وقتی ماهیانه می‌شود کسر...
کسر بزرگ‌تر می‌شود و خود آی‌اف می‌آید پایین‌تر.
- منتهی در بلندمدت این باز تغییر می‌کند. به‌خاطر اینکه تعداد شمارگان بزرگ می‌شود...
سایتنشن هم بیشتر خواهد شد.
- احسنت بر شما، سایتنشن هم می‌رود بالاتر. لذا در یک مرحله‌ای مثلاً یکهو از 3 آمدیم به حول و حوش 1.7 تا 1.8 دوباره الان افزایش پیدا کرد. البته در حال حاضر هم بالاترین اینپکت فکتور را در مجلات آی‌اس‌آی که ثبت شده‌اند از سوی کشور دارا هستیم. 0953 آی‌بیس است منتهی یکی از مسائلی که تقریباً از دو سال قبل در ذهن من مطرح بود این است که الان در کشور ما و در جهان، سه موضوع خیلی حاد است، یکی موضوع انرژی است، آب است و یکی هم بحث محیط زیست است.
دقیقاً سه‌تا بحران اصلی کشور.
- بله، سه‌تا بحران اصلی کشور. من ایده‌ای به ذهنم رسیده بود که بیاییم این به‌اصطلاح یک مجله بین‌المللی جدیدی را ایجاد کنیم که درواقع این سه‌تا موضوع در آن گنجانده شود. به ذهنم رسید یک مجله‌ای را تحت عنوان IJEWR درواقع می‌شود اینترنشنال ژورنال آو انرژی واتر ریسورث که این را دادیم ثبت وزارت ارشاد شد، منتهی با وزارت علوم مشکل قبلی را داشتیم که می‌گویند این مجلات اشباع هستند و ما گفتیم این مجله انگلیسی است و وقتی شما مجله انگلیسی را خودتان ایجاد می‌کنید، 1106 دنیا ایده‌های خودشان را می‌فرستند برای مجله و این می‌تواند مفید باشد برای محیط علمی. لذا این پیشنهاد را شروع کردیم یک شماره‌ای زدیم و این مجله را اشپیلنبرگ که آمده بودند ایران اینها متوجه این قضیه شدند، آخر فکر کنم 95 بود، اظهار تمایل کردند، البته این مجله اصلاً مجله تازه‌ای است، خب همان مراحل را باید طی کند تا بتواند آی‌اس‌آی شود و مجله‌ای هم که شناخته شده نیست همه هم چون می‌خواهند مقالات آی‌اس‌آی بدهند لذا کمتر توجه می‌کنند به یک مجله جدیدی که حالا به زبان انگلیسی باشد و ... ولی ما شروع کردیم بالاخره این‌طرف و آن‌طرف باز یک اینترنشنال بورد از اساتید دانشگاه‌های مختلف دنیا که آشنایی داریم، تماس گرفتیم قبول کردند آمدند داخل هیئت تحریریه و بورد این مجله و اشپیلنبرگ متوجه این داستان شدند وقتی آمدند ایران جالب است به ما اعلام کردند ما آمادگی داریم این مجله را هم به همان صورت ساپورت کنیم. اولین 1220 این مجله همین ماه گذشته درآمد که اگر مایلید می‌توانید این را با دوستان ما در دفتر مجله تماس بگیرید که...
مسئولیت آن ژورنال هم با خود شما است؟
- بله، من خودم این طرح را به وزارت ارشاد دادم، این کار را با همکاران دانشگاه آزاد اسلامی آن موقع مثلاً سال 96 اوایلش صحبت کردیم که اینها قبول کنند که درواقع اگر دانشجویان و اساتید دانشگاه لااقل دانشگاه آزاد مقالاتی به این ژورنال بدهند به زبان انگلیسی که داوری شد و تأیید شد امتیازاتی به اینها تعلق بگیرد، آنها هم قبول کردند، در حال حاضر هم خانم دکتر عزیزی فراهانی معاونت پژوهشی علوم تحقیقات همین روال را ادامه دادند و فعلاً ما در این زمینه کسانی که مقاله بدهند و پذیرفته شود امتیازی در نظر می‌گیرند. البته ما داریم با وزارت علوم مذاکره می‌کنیم که آن علمی پژوهشی این را لااقل بگیریم و هر چه سریع‌تر به آن مراحل به‌اصطلاح تأییدیه...
به‌هرحال ژورنالی که از طرف اشپیلنبرگ حمایت می‌شود اساساً باید علمی پژوهشی وزارت علوم هم دیگر برایش گرفته شود، درست است آقای دکتر؟
- خب حالا ان هم داستان‌های خودش را دارد.
اسم دقیق آن ژورنالی را که تازه به چاپ می‌رسد را بفرمایید آن را هم برویم رویش تحقیق کنیم.
- عرض کردم IJEWR یعنی مخفف اینترنشنال ژورنال آو انرژی اند واتر ریسورسز. البته من این را هم خدمت‌تان بگویم مثلاً آن بالاسری‌ها آن کامیژن‌هایی که به دانشگاه داده می‌شود ما خیلی مشکلات داشتیم برای انتقال آن ارزش به دانشگاه مثلاً حالا داستان‌های مختلفی دارد و اینکه درنهایت مثلاً یک بار بردند در واحد افغانستان، آن متعارف آکسفورد بود از واحد آکسفورد معادل ریاضی‌اش را به دانشگاه می‌دادند و به‌هرصورت الان هم من دیگر اطلاعی ندارم و در آن مجموعه فعال نیستم از نظر دانشگاه دیگر اطلاعی ندارم که این دریافت شد یا نشد.
یک اطلاعاتی می‌خواستم در رابطه با همین ژورنال قبلی که بحثش بود، تا حالا چند شماره از آن منتشر شده؟
- شماره دقیقش را الان نمی‌توانم دقیقاً بگویم.
حالا چیزی که من درآوردم از سایتش می‌گوید 16 شماره درآمده؟
- خیر، حتماً بیشتر است.
چون الان من در این قسمت ولیوم‌هایش 16 تا می‌بینم.
- نه، شما این جور تصور کنید از زمانی که اشپیلنبرگ ساپورت کرده.
بله، از وقتی که اشپیلنبرگ ساپورت کرده 16تا ثبت شده یقیناً.
- یعنی 16 شماره نه، چرا؟ برای اینکه الان شما حساب کنید هر سال اگر فرض کنید سال 90 را در نظر بگیریم یا 89 در نظر بگیریم الان 97 هستیم حداقل مثلاً 6 تا هر سال در نظر بگیرید که الان دیگر خیلی بیشتر از 6 تا هست، 42تا حذاقل هست، حتماً بیشتر است. حالا اجازه بدهید من با دفتر تماس بگیرم آمار دقیقش را به شما می‌دهم. می‌گویم با شما تماس بگیرند و اطلاعات کامل بدهند.
اصلاً جالب است بدانید که خود اشپیلنبرگ هر 6 ماه یک بار چیزی را منتشر می‌کند، با نمودار و ...
اتفاقاً من این را دارم اینجا، یوزیج را دارم، اینپکت‌ها را دارم تعداد ولیوم‌ها را دارم.
- یک نکته‌ای هم که شاید در همین راستا مد نظر بود، ژورنال‌های بین‌المللی و اصولاً در ایران هم دیدید همین‌جور است، مثلاً حداکثر بین هشت تا 10 تا مقاله را معمولاً در یک شماره قرار می‌دهند منتهی چون متقاضی زیاد بود ما به یک توافقی رسیدیم که این تعداد را زیاد کنیم. در بعضی از شماره‌ها ما بین 20 الی 30 تا، یکی دوتا هم شماره ویژه زدیم که مثلاً تا 50 تا مقاله را قرار بدهیم در داخل آنها. البته نکته‌ای است که شما براساس 1821 بررسی کنید زمان رسیدگی به...
این خیلی مهم است، پس از چند بار داوری ...
- به داور بین‌المللی ارسال می‌شود، منتهی قبل از اینکه به داور بین‌المللی ارسال شود، یک‌سری داورهایی هستند که به آنها می‌گویند 1843 که اینها درواقع سرداور هستند یعنی مقاله اول ارسال می‌شود به آنها، بررسی می‌کنند که ببینند آیا اصلاً این مقاله قابل داوری است یا نیست. 1855 با یک حوزه مناسبی این را ریجکتش می‌کنند بعد اگر دیدند نه قابل داوری است، می‌فرستند داور. حالا داورها اگر به‌گونه‌ای باشد که سه‌تا داور رد کنند که باز ریجکت می‌شود، اگر مثلاً فرض کنید که دوتا داور کامنت دادند که مثلاً با یک اصلاحاتی قابل انجام است این اصلاحات دوباره ارسال می‌شود به نویسندگان و این اصلاحات را انجام می‌دهند و یعنی می‌خواهم بگویم این فرآیند بعضاً بین چهار تا 6 ماه طول می‌کشد. حالا بعضی مواقع البته ممکن است زودتر هم بشود اما در قالب اوقات یک فاصله میانگین چهار پنج ماهه در نظر می‌گیریم.
از سه داور اگر دو داور اکسپت کنند مقاله اکسپت می‌شود؟
- خیر.
پس هر سه داور هم بایستی...
- نه، ببینید بالاخره داورها باید تأیید کنند. یعنی مثلاً فرض کنید اگر یک حالتی باشد که دوتا داور نظرشان مثبت بوده منتهی یک اصلاحات می‌دهند. اگر اصلاحات بدهند آن‌وقت این را می‌فرستند این اصلاحات را انجام دهید. منتهی وقتی داور اصلاحات می‌دهد معنایش این است که این مقاله قابل چاپ است. به‌شرطی که آن اصلاحات و اشکالاتی که داور گرفته برطرف شود. ما معمولاً اگر اگر آفیش وب استور این مقاله را ریجکت نکند و بعد بفرستد به داوران و داوران ریجکت نکنند بگویند اشکالات این‌جوری دارد باید برطرف شود، معمولاً یک مقاله‌ای است که شانس قبولی‌اش زیاد است.
پس تمامی آیتم‌هایی که داوران مد نظر دارند باید اصلاح شود بعداً این مقاله قابل ایندکس خواهد بود.
- به‌ندرت اتفاق می‌افتد که فرض بفرمایید دوتا داور پذیرش کامل بکنند بعد یک داور ریجکت کرده یک دلایلی آورده، در این موارد باز 2056 تصمیم می‌گیرد که آیا ایراداتی که گرفته منطقی است یا این را بفرستد پیش نویسنده که این را بازبینی بکند دوباره برای آن داور سوم بفرستد که او قبول بکند یا اینکه نه، اگر دید خیلی اصرار زیاد است، بعضی مواقع می‌فرستند برای یک داور دیگر. به‌هرحال در آی‌اس‌آی هست مقالات 2124 این درواقع اینفکت فکتور اینها لطمه نخورد ضمن اینکه پرستیژ مجله هم حفظ شود.
شرایط حال ژورنال به چه صورت است، آیا مقاله قبول می‌کند، یعنی انتشارات الان آن‌تایم برگزار می‌شود؟
- بله، خوشبختانه الان مشکل خاصی نداریم. البته گفتم آن درصد مختصری که آنها می‌فرستند برای دانشگاه به‌خاطر مسائل مختلفی که در کشور داریم و نمی‌توانند بفرستند و اینها، ولی از نظر چاپش و ... کاملاً به روز است و از این بابت فعلاً هیچ مشکلی خوشبختانه وجود ندارد.
آیا می‌شود گفت این ژورنال ما الان جزء 10 مجله اول محیط زیست دنیاست؟
- در دنیا؟
بله.
- در دنیا مجلات محیط زیست بسیار زیاد است 2228 سایر موضوعات. مسلماً نمی‌شود گفت که در 10تای اول هست یا نیست. اما می‌شود این‌طور مطرح کرد که ببینید ما مثلاً یک مجله‌ای داریم مثل نیچر که می‌دانید آن مثلاً اینفکت فکتور بین 9 تا 10تاست.
آن دیگر مجله مرجعی است.
- مرجعی است که یک 2250 منتهی در ایران که این اول است در سطح دنیا هم جزء مجلات خیلی خوب است. من نمی‌خواهم بگویم جزء 10تای اول است و اینها منتهی این را می‌توانم بگویم در مجلاتی که به نوعی به محیط زیست مربوط می‌شود جزء آن 10 درصد مجلات اول است.
و در داخل ایران هم از لحاظ اینفکت فکتورها بهترین مجله محسوب می‌شود.
- بله، اصلاً در کلیه رشته‌ها. مثلاً ما در دانشگاه صنعتی شریف یک مجله ایرانیکال ساینشیال را داریم که به دلایلی الان اینفکتش هم افت کرد الان در حد 0.7 است. دانشگاه تهران مجله‌ای دارد به نام آیجر که درواقع خودمان هم کمک‌شان کردیم. چون اینها دیدند آیجف ایجاد شد آمدند آیجر یعنی اینترنشنال ژورنال آو اینوارینمنتال ریسرچ را ایجاد کردند که فرمتش را آن موقع هم ما کمک کردیم که این اتفاق بیفتد و الان آیجر هم تا آنجایی که اطلاع دارم در حد مثلاً 0.9 یا 0.95 است.
یعنی باز خیلی فاصله دارند. اگر نکته ناگفته‌ای باقی است بفرمایید.
- اگر قرار است جایی چاپ شود چون بعضی مواقع ممکن است لغات جابه‌جا شود یک نگاهی قبلش من بکنم.
انتهای پیام/
