ذوالفقاری:
هیچ نهادِ مسئولی وظیفه گردآوری ادبیات شفاهی را بر عهده نمی‌گیرد
یک مؤلف گفت: هیچ نهادِ مسئولی وظیفه گردآوری ادبیات شفاهی را بر عهده نمی‌گیرد.
به گزارش خبرنگار ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، «شب روایت» در دوازدهمین نشست خود، شامگاه سه‌شنبه با موضوع «ادبیات عامه» و اجرای مسعود دیانی روی آنتن شبکه چهار سیما رفت.
درخواست از نمایندگان مجلس برای نگاه ویژه‌تر به بخش فرهنگ
در بخش «میز خبر» با محمدصادق علیزاده تغییرات بودجه کتاب در هفت سال اخیر بررسی شد و عنوان شد عدد پیشنهادی دولت برای این بخش نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
دیانی از نمایندگان مجلس درخواست کرد در تصویب لایحه بودجه، نگاه ویژه‌تری نسبت به بخش فرهنگ داشته باشند.
در بخش گفتگو، مسعود دیانی و مهدی صالحی میزبان حسن ذوالفقاری استاد دانشگاه و مؤلف بودند تا «ادبیات عامه» را مورد بررسی قرار دهند.
ادبیات عامه شکل مکتوب و رسمی ادبیات شفاهی
ذوالفقاری مفهوم ادبیات عامه را اینطور توضیح داد: ادبیات عامه شکل مکتوب و رسمی ادبیات شفاهی است. راویان و شنوندگان آن مردم هستند. ادبیات مردم از زندگی و کار آن‌ها سرچشمه می‌گیرد.
ادبیات کلاسیک چقدر از ادبیات عامه بهره‌برداری کرده است؟
ذوالفقاری پاسخ داد: آبشخور ادبیات کلاسیک ما فرهنگ عامه ماست. به عنوان مثال بیشتر داستان‌های مثنوی همین قصه‌های شفاهی است. پیش از مثنوی نیز شاهنامه را داریم که روایت‌هایی است که میان مردم رواج داشته است.
هیچ نهادِ مسئولی وظیفه گردآوری ادبیات شفاهی را بر عهده نمی‌گیرد!
ذوالفقاری در مورد حفظ ادبیات عامه گفت: فرهنگ و ادبیات پوست می‌اندازند و به‌روز می‌شوند و نابود نمی‌شوند، بنابراین جای نگرانی نیست. رسانه و فضای مجازی که رقیبان فرهنگ به حساب می‌آیند، امروز می‌تواند نقش قصه‌گویان قدیم را بازی کنند. اگر شکل کارمان را امروزی کنیم، همین فرهنگ می‌تواند در فضاهای امروزی ادامه حیات پیدا کند. البته همین مقدار که مانده را باید تا این افرادی که روایت‌هایی در سینه دارند و نمرده‌اند، را جمع‌آوری کنیم. اما متأسفانه هیچ نهاد مسئولی این کار را نمی‌کند. اتفاقاً با استفاده از همین فضای مجازی این کار بسیار ساده است.
در نسل جدید جای عمق فرهنگی را بعضی تکنیک‌ها گرفته است
مؤلف کتاب «زبان و ادبیات عامه ایران» ادامه داد: از زمینه‌هایی که داستان را تقویت می‌کند زبان آن است. یکی از دلایل خوانده شدن آثار نویسنده‌هایی مثل جمال‌زاده، قوت و عمق فرهنگ عامه در آثار این عزیزان است. در نسل جدید جای این عمق فرهنگی را بعضی تکنیک‌ها گرفته است. هر چه جلوتر می‌رویم قصه‌ها یک روایت ساده اما تکنیکی می‌شود. این اتفاق خوبی نیست. تکنیک باید در عناصر اصلی داستان اتفاق بیافتد.
آیا اگر اثری مورد استقبال مردم قرار بگیرد، از شئون ادبی خود ساقط می‌شود؟
ذوالفقاری پاسخ داد: ابدا اینطور نیست. خواننده یک پای قضیه است. عامه‌پسند بودن یک اثر به معنای تعداد زیاد خواننده نیست، بلکه یعنی سطح اثر کمی نازل است. البته در نقد این آثار نمی‌شود اینها را کنار گذاشت چون به اعتقاد من اینها مرحله‌ای از خواندن هستند و بعضی‌ها با همین آثار کتاب‌خوان شده‌اند و مرحله‌ای جلو رفته‌اند.
ذوالفقاری در مورد کم رنگ شدن فرهنگ عامه میان مردم گفت: اتفاقاً اینجا نقش نویسنده برجسته می‌شود .در شرایطی که گفتگویی بین مردم صورت نمی‌گیرد که این فرهنگ انتقال پیدا کند، این کار نویسنده است که از فرهنگ استفاده کند.
رسانه، ابزار امروز برای انتقال فرهنگ
وی در مورد نقش رسانه‌ها گفت: رسانه می‌تواند این فرهنگ را از طریق فیلم و سریال و مجری‌های خوب انتقال دهد. ابزار ما امروزه رسانه است. بازآفرینی آثار از وظایف جامعه هنری است. ادبیات فاخر ما بسیار ظرفیت معرفی شدن به جهان را دارد.
وی در پایان، بازآفرینی آثار و داشتن نگاه و تحلیل نو را از عوامل تأسیس گرایش ادبیات عامه در کارشناسی ارشد دانست.
«شب روایت» چهارمین شب از «شب‌های هنر» و با محوریت ادبیات داستانی و روایت، به تهیه‌کنندگی حسین شاهمرادی، هر سه‌شنبه شب ساعت 23 به صورت زنده از شبکه چهارم سیما پخش می‌شود.
انتهای پیام/4072/
انتهای پیام/
