«زرویی» رِندی را در شعر از حافظ و فصاحت را از سعدی گرفته است

به گزارش خبرنگار ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، «شب شعر» نهمین نشست خود را به مناسبت درگذشت استاد ابوالفضل زرویی نصرآباد، به بزرگداشت این شاعر طنزپرداز اختصاص داد و میزبان ناصر فیض، مترجم و طنزپرداز و سعید بیابانکی، شاعر و طنزپرداز بود. این برنامه شامگاه دوشنبه با اجرای محمود اکرامی‌فر روی آنتن رفت.

چرا استاد زرویی از اسامی مختلف (ملا نصرالدین، چغندر میرزا، ...) برای نوشته‌هایش استفاده می‌کرد؟

سعید بیابانکی پاسخ داد: این از ویژگی‌های قلم ایشان بود. یعنی مثل یک هنرپیشه که یک اسم دارد، اما در نقش‌های مختلف هم کاراکتر متفاوتی می‌شود و هم نامش. ابوالفضل هم همین‌طور بود؛ چون طنز یک کنش اجتماعی است و این را می‌طلبد. ابوالفضل رندی را در شعر از حافظ، روانی و فصاحت را از سعدی و طنز‌پردازی را از عبید زاکانی گرفته است. 

اکرامی نقل قولی از گل آقا مبنی بر اینکه قلم دهخدا و عبید در دست زرویی است، خواند و در مورد اشتراکات این بزرگان و استاد زرویی سؤال پرسید.

فیض توضیح داد: از جنبه‌های بارز آثار عبید، اعتراض به رذیلت‌ها است. جنبه دیگر، انتخاب یک زبان محکم و استوار است. این ویژگی‌ها در کارهای آقای زرویی نیز هست.

وی افزود: زرویی پراکنده‌گویی نمی‌کرد؛ قالب را انتخاب می‌کرد و در همان قالب هر روز کار می‌کرد.

"طنز یعنی امر به معروف و نهی از منکر که لباس هنر بر تن کرده است." این تعریف طنز به بیان استاد زرویی بود که بیابانکی آن را نقل کرد.

وی ادامه داد: تضادها وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند طنز اتفاق می‌افتد. کل کتاب «رفوزه‌ها»ی ابوالفضل زرویی سرشار از این تناقض‌هاست. 

طنزپردازی، مرحله بالاتری از شاعری

زرویی گفته است طنز نوشتن اهلیت می‌خواهد. این اهلیت چیست؟

فیض، بخشی از این اهلیت را داشتن جوهره شوخ طبعی دانست. 

بیابانکی طنزپردازی را مرحله بالاتری از شاعری عنوان کرد و ادامه داد: بخش مهمی از اتفاقاتی که در طنز می‌افتد در حوزه زبان است. شعر عرصه دقایق و ظرایف است. در طنز حلاوت و ملاحت نیز به آن اضافه می‌شود؛ بنابراین طنز دشوارتر است.

در بخش بعدی، مهمان تلفنی برنامه، علی زراندوز، طنزپرداز، در مورد استاد زرویی گفت: ایشان به جوانان بها می‌داد و کارهایشان را می‌خواند.

استاد زرویی، نه‌تنها شاعر خوب، بلکه شاعر خاصی بود

بیابانکی در مورد ویژگی‌های شعر استاد زرویی گفت: آن چیز که برای ادبیات مهم است شاعر خوب بودن نیست، شاعر خاص بودن است و ایشان در این حوزه خاص بودند. زرویی با شیوه سخن‌سرایی‌اش، بر شکل‌های دیگر ادبیات ما تأثیر گذاشته است.

فیض توجه کامل به زبان داشتن را از ویژگی‌های خاص استاد زرویی برشمرد و ادامه داد: زرویی می‌تواند الگو و سرمشقی باشد برای کسانی که به حوزه طنز روی می‌آورند و می‌خواهند آن را با خردمندی و خردورزی گره بزنند. در تمام آثار ایشان این خردورزی هست و هرگز طنزش به سمت لودگی و سطحی نگری متمایل نمی‌شود.

طنز، زبان فرزانگی و زرویی، فرزانه

بیابانکی در پایان ضمن تشکر از شبکه چهار بابت این ویژه‌برنامه گفت: طنز زبان فرزانگی است و زرویی یک فرزانه بود. آثارش یک دایرة‌المعارف کامل برای کسی است که بخواهد وارد این حوزه شود. نمی‌شود در روزگار ما طنز پرداز شد و آثار زرویی را نخواند.

مجله ادبی «شب شعر» به تهیه‌کنندگی کوروش انصاری، هر دوشنبه‌شب در حوزه ادبیات، ساعت 23 روی آنتن شبکه چهار می‌رود.

انتهای پیام/4072/خ