گزارشی از آخرین اقدامات و علل استمرار آلودگی هوا در جنوب غرب ایران
غبار ترس بر چهره خوزی‌ها/ کسب وکار در خوزستان زیرخاک رفت
رودخانه‌ها بی‌آب، تالاب‌ها خشکیده، دشت‌ها فرسوده و از آسمان خوزستان و شهرهای جنوب غرب کشور، خاکستر می‌بارد. هوایی برای تنفس باقی نمانده است. درست مثل روزهای جنگ، حالا هم آژیر قرمز به صدا درآمده است و بیش از دو دهه از پایان جنگ هنوز مناطق مرزی روی آرامش به خود ندیده است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا در هفته گذشته آلودگی و گرد و غبار در خوزستان به بالاترین سطح خود رسید و به گفته مدیرکل محیط زیست خوزستان که ضروری ترین تصمیمات برای مقابله با آلودگی را مطرح کرده است؛ غلظت غبار در روزهای گذشته از 5 هزار تا 10 هزار PM10 برآورد شده که بالاترین غلظت تاکنون بوده است.
افزایش ترس و بیماری در میان مردم
خوزستان که حالا زیر توده های غلیظ گرد و غبار سر در گریبان دارد، قربانی طرح های جنون آمیز صدام حسین دیکتاتور معدوم عراقی است که در روزگار جاه طلبی نظامی اش 2 میلیون هکتار از تالاب های بین النهرین را خشکاند و چشم طمع به توسعه سرزمینی داشت و بعد از آن در سرزمین خودمان، طرح های جاه طلبانه و ناپایدار نفتی رمق تالاب های درون سرزمینی را گرفت و هورالعظیم را در جنوب خوزستان به کانونی از خشکی بدل کرد.
یک شهروند اهوازی می‌گوید: در روزهای اخیر که آلودگی گرد و غبار به شکل شدیدی افزایش یافته نوعی ترس در میان مردم هم رخنه کرده است. انگار حادثه ای بدتر از جنگ به وقوع پیوسته باشد.
رضا مصیبی که در یک کتابفروشی در اهواز مشغول به کار است، می‌گوید: کسب و کار مردم از رونق افتاده است. دیگر ترددها مگر برای امور ضروری صورت نمی‌گیرد، کسی نای تماشای چیزی را ندارد. خوزستان خاکستری و سیاه شده است.
او می‌گوید: روز گذشته در اتاقک اتومبیلم با کولر روشن دچار سرگیجه و سردرد بسیار شدید شدم. ماسک هایی که توزیع کرده اند استاندارد نیست و اصلا قابلیت مقابله با این حجم عظیم گرد و خاک را ندارد. مقامات استانی اما تاکید می‌کنند که دویست هزار ماسک بین مردم در سطح استان توزیع شده است اما این ماسک ها جوابگو نیست.
محمدرضا خالق که خود مسئولیتی در یکی از نهادهای اجتماعی شهر اهواز دارد می‌گوید: شهر رنگ مرده گرفته است. آلرژی و آسم حالا دیگر فقط در شهرستان اندیکا نیست که رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور گفته است. حالا رقم در اهواز به 80 درصد رسیده است. وی به خشکی رودخانه های خوزستان اشاره می‌کند و می‌گوید: «زمانی کارون برای مردم خوزستان منشا زندگی بود اما حالا کسی از آب آلوده و کم رمق استفاده نمی‌کند.»
خوزستان زمانی آب و هوای خوبی داشت ولی حالا دیگر ندارد و این سبب شده مهاجرت در استان بعد از مهاجرت وسیع جنگ، شکل دیگری به خود بگیرد. گفته می‌شود با وضعیت مشکلات زندگی در هوای آلوده خوزستان به خصوص شهر اهواز وضعیت قشرهای اجتماعی نیز دگرگون شده است. شهروندان اصیل خوزستانی در حال مهاجرت به شهرهای دیگر و حتی خارج از کشور هستند و به جای آنها مهاجرانی از عراق در حال جایگزینی است.
یک مقام مسئول در شورای شهر آبادان می‌گوید: آبادانی که زمانی عروس خلیج فارس بود حالا فرهنگ شهرنشینی ندارد و اساسا فرهنگ در خورستان هم دستخوش آلودگی هوا و آب شده است. مردم بومی دیگر در شهرهای خوزستان نمی‌مانند و جایشان را به مهاجران داده اند که میزان جرم و جنایت را نیز افزایش داده است.
از سوی دیگر خالقی زاده می‌گوید: در اهواز نیز وضعیت همینطور است و اغلب کسانی که در شهر هستند و از عراق مهاجرت کرده اند، مسلح هستند و این نشان می‌دهد که وضعیت خوزستان دارد بار امنیتی بیشتری پیدا می‌کند و آلودگی می‌تواند بهانه ای برای سوء استفاده جریان های خرابکار باشد.
مرگ اکوسیستمی تالاب ها و رودخانه ها
میزان اثرگذاری آلاینده گرد و غبار در خوزستان به اندازه ای است که احمدرضا لاهیجان‌زاده مدیرکل محیط زیست نیز بر آن صحه می‌گذارد و به ابتکار می‌گوید: «در صورتی که وضعیت سامانه های زیستی در استان به حالت عادی برنگردد شرایط زندگی و وضعیت امنیتی شهرها نیز آرام آرام تغییر می‌کند.»
او می‌گوید: «کانون های گرد و غبار در درون سرزمین باید مهار شوند و وزارت نیرو باید به شکل فوری ساختار مدیریت آب را تغییر دهد و بحران خوزستان را در اولویت خود قرار دهد. تالاب های شادگان، هورالعظیم، بادم دژ و میان گیران هر چه سریعتر باید آبگیری شود. به جای آبگیری سد سیمره باید سد کرخه به وضعیت مطلوب آبگیری برسد. متاسفانه اقدامات عمرانی در کشور در جاهایی غیر کارشناسی بوده است و در بالا دست سد کرخه که ظرفیت 6 میلیارد متر مکعب دارد سدی به نام سیمره در ایلام احداث می‌شود که آب حداقلی در وضعیت خشکسالی را با خود می‌برد و حق آبه تالابی مثل هورالعظیم داده نمی‌شود. با این حال برنامه های استخراج نفت از هورالعظیم با روشی غیر اصولی و با انحراف مسیر رودخانه های منتهی به تالاب، مرگ را بر این تالاب مستولی کرده است.«
احمد رضا لاهیجان زاده مدیرکل محیط زیست خوزستان با بیان رنج های رفته بر طبیعت خوزستان بر این باور است «مردم منطقه گله مندند که چرا فرصت های مقابله با چنین وضعیت اسفناکی از دست رفته است. آنها می‌پرسند در طول 5 سال اخیر که وزارتخانه های نفت و جهاد کشاورزی متعهد شدند، بخشی از کانون های گرد و غبار در منطقه را مهار و ثبیت کنند چرا هیچ اقدامی انجام نداده اند.» او می‌گوید: «وزارت نفت متعهد شده بود 479 میلیارد تومان بودجه برای اجرای طرح های مقابله با گرد و غبار هزینه کند و مالچ پاشی مناطق هدف تولید گرد و غبار را به عهده بگیرد اما این کار را نکرده است. سازمان جنگل ها قرار بوده طبق مصوبات دولت قبل 200 هزار هکتار از کانون های فرسایش بادی با طرح های بیولوژیک مهار کند ولی کمتر از 8 هزار را عملیاتی کرد و بقیه به امان خدا رها شده است.»
مرگ اکوسیستمی در سرزمین آب‌ها و آفتاب، زمانی خود را نشان داد که در سال 76 توده‌های گرد و غبار از سمت مرزهای غربی و از خاک عراق و بخش های از کانون‌های داخلی کشور بر سر خوزستان بارید. حالا مدیرکل محیط زیست استان خوزستان در پاسخ به اینکه چه راهکارهای اورژانسی برای مهار وضعیت و جلوگیری از بدتر شدن طوفان گرد و غبار وجود دارد می‌گوید: «یک دست صدا ندارد. محیط زیست همه وضعیت بحرانی خوزستان را اعلام کرده است و دولت باید برای مهار وضعیت و جلوگیری از ایجاد بحران سلامت زیستی در خوزستان باید تسهیلات ویژه‌ای تعیین کند تا بتوان مردم را در کوتاه زمانی در برابر شدت آلاینده‌های ناشی از نفوذ گرد و غبار ایمن کرد.»
به گفته لاهیجان زاده «کاستن از خسارت مالی شهروندان در خوزستان امری ضروری است و باید دولت به فکر تامین هزینه هایی برای کمک به صورت بلاعوض یا قرض الحسنه به مردم باشد تا بتوانند خانه های خود را از ورود گرد و غبار با قطر کمتر از 2.5 میکرون محافظت کنند اما تا امروز حتی بحثی در این باره مطرح نشده است.»
تعطیلی تحفه گرد و غبار
از سوی دیگر رئیس اداره اطلاع رسانی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان با بیان اینکه از ابتدای سال تحصیلی تا امروز، مدارس استان به دلیل آلودگی هوا 4 روز تعطیل شده است، گفت: «با توجه به ادامه آلودگی هوا در این استان، امروز نیز مدارس شیفت صبح تعطیل بود و تا پایان امروز برای تعطیلی روزهای بعد تصمیم‌گیری می‌شود.»
بیژن ایروانی به خبرنگار آنا، گفت: «با توجه به ادامه آلودگی هوا در این استان، دیروز نیز مدارس شیفت صبح تعطیل بود. تعطیل کردن مدارس در حیطه کاری اداره آموزش و پرورش استان خوزستان نیست و تا 5 سال قبل، اعلام تعطیلی مدارس بر عهده استانداری بود اما آنها این وظیفه را به فرمانداری شهرستان‌ها تفویض کرده‌اند.»
ایروانی با تاکید بر اینکه تعطیلی دیروز مدارس استان خوزستان توسط مدیریت بحران استانداری اعلام شد، عنوان کرد: «روز گذشته مدارس 12 منطقه(شهر) در استان خوزستان تعطیل شدند اما تعطیل شدن مدارس در روز آینده بستگی به شرایط آلودگی هوا تا پایان امروز دارد.»
رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «آیا آموزش و پرورش برای جبران روزهای تعطیل شده برنامه‌ای دارد» تصریح کرد: «اداره کل آموزش و پرورش برای روزهای تعطیل شده برنامه خاصی را به مدارس ابلاغ نمی‌کند، اگر معلمی احساس کند درسی که تدریس کرده نیاز به ساعت جبرانی دارد از مدیر مدرسه می‌خواهد تا با هماهنگی والدین دانش آموزان ساعت بیشتری را در مدارس بمانند.»
وی خاطرنشان کرد: «از ابتدای سال تحصیلی 93-94 تا امروز به دلیل آلودگی هوا و گرد و غبار مدارس استان خوزستان 4 روز تعطیل شده است.»
توزیع 40 هزار پاکت شیر و ماست در اهواز
در همین راستا رئیس انجمن غیر دولتی «کاشت» از توزیع 20هزار پاکت شیر و 20هزار سطل ماست در بین اهوازی‌ها خبر داد و به آنا گفت: «در صورت ادامه آلودگی هوا همچنان توزیع شیر و ماست خواهیم داشت.»
رضا فریدونی افزود: «روز شنبه فرمانداری اهواز طی فراخوانی برای تشکل‌های مردم نهاد اعلام کرد که قرار است برای مقابله با عوارض سلامتی آلودگی گرد و غبار در چند منطقه اهواز شیر و ماست توزیع شود که ما برای کمک به این فراخوان وارد عمل شدیم.»
وی افزود: «از آنجا که این فراخوان مربوط به تشکل‌های غیردولتی بود، ما به عنوان انجمن کاشت (کانون آموزش شهروندی)، به این فراخوان لبیک گفته و 20 نفر از اعضای انجمن با استفاده از خودروهای شخصی در 20 منطقه از شهر اهواز اقدام به توزیع شیر و ماست در بین شهروندان کردند.»
فریدونی گفت: «عمده مناطقی که در آن توزیع شیر و ماست صورت می‌گیرد، مناطق فقیرنشین یا در حاشیه شهر اهواز بوده که مردم قدرت کافی برای تهیه این محصولات را ندارند. البته در چند منطقه مرکزی شهر به علت عبور و مرور شهروندان نیز توزیع شیر و ماست صورت می‌گیرد.به گفته وی تعدادی از این شیر و ماست‌ها نیز در مقابل بیمارستان‌های اهواز توزیع شده است چرا که بیشترین کسانی که در این روزها به بیمارستان مراجعه می‌کنند مشکلات ریوی داشته و بر اثر وجود گرد و غبار و آلودگی هوا به این مراکز مراجعه کرده‌اند.»
تجمع اعتراضی مردم مقابل استانداری خوزستان
از صبح دیروز تجمع مردم اهواز در اعتراض به آلودگی هوا و انتقال آب کارون مقابل ساختمان استانداری آغاز شده و به گفته معترضان در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت.یکی از تجمع کنندگان در برابر ساختمان استانداری خوزستان به آنا اظهار کرد: حدود 70 تا 100 نفر از معترضان نسبت به آلودگی هوای اهواز و انتقال آب کارون در این تجمع حضور داشتند و شعار «هوای پاک حق مسلم ماست» را سر دادند.
وی افزود: این تجمع مسالمت آمیز و خودجوش مردمی از امروز آغاز شده و مردم قصد دارند به صورت مداوم به این تجمع ادامه دهند، چرا که مساله آلودگی گرد و غبار ناشی از کاهش رطوبت خاک و همینطور کنترل نشدن بیابان‌های ایران، عراق، عربستان و شمال آفریقا است که نیازمند رسیدگی فوری است اما چند سال است که هیچ کاری برای مرتفع شدن آن انجام نشده است.این شهروند اهوازی ادامه داد: در این تجمع نیروهای پلیس در کنار مردم حضور داشتند و نظم عمومی این تجمع را مدیریت می‌کردند اما از سایر مسئولان خبری نبود.
منبع: روزنامه ابتکار
انتهای پیام/
