آموزش مبارزه با مشکلات به کمک «غول بزرگ مهربان»

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، مریم کاظمی که قرار است از 6 فروردین ماه نمایش «غول بزرگ مهربان» را در سالن آسمان فرهنگستان هنر به اجرا در آورد توضیحاتی در معرفی هرچه بیشتر این اثر ارائه کرده است که می خوانید:

*چه ویژگی‌هایی در این متن وجود داشت که باعث شد این نمایش را برای اجرا انتخاب کنید؟

-حتما می‌دانید که داستان «غول بزرگ مهربان» براساس رمانی نوجوانانه به همین نام اثر رولد دال نمایشنامه شده است. شخصا داستان‌های رولد دال را بسیار دوست دارم و از خوانندگان آثارش هستم، مثلا چارلی و کارخانه عروسک سازی ، لاک پشت یا تشپ کال، ماتیلدا، هم از همین نویسنده برای کودک ونوجوان نوشته شده است. داستان های رولد دال دارای حال و هوای فانتزی برگرفته از واقعیت زندگی روزمره و به شدت باور پذیر و پرکشش است. دیوید وود در برگردان نمایشی این اثر به نظرم خیلی خوب وارد شده است. براساس استنباط من نمایشنامه طوری طراحی شده که به کودکان اجازه می دهد بالباس ها و وسایل اطرافشان در خانه و موسیقی‌های که از رادیو پخش می‌شود، داستانی را تعریف کنند و آن را بازی کنند. قالب نمایش نامه بر این اساس پیش می‌رود و بنابراین طرح کارگردانی و طراحی کلی اجرای نمایش براساس همین استنباط و درک معنا شکل می‌گیرد.

*با توجه به این‌که نمایش برگرفته از متنی خارجی است، چقدر در آن تغییر ایجاد شده؟ این تغییرات در کدام بخش‌ است و با چه هدفی انجام شده است؟

-متن نمایش خارجی است. ولی موقعیت‌ها انسانی و ملموس است. نمایش توسط بچه‌های یک میهمانی تولد اجرا می شود. به دلیل اینکه نمایش در ایران روی صحنه می‌رود بچه‌های میهمانی تولد را تبدیل به بچه‌های ایرانی کردم که یک رمان ترجمه شده را می‌خوانند و تصمیم می‌گیرند به طور تفریحی آن را بازی کنند و شخصیت‌های نمایش را بین خودشان تقسیم کرده و موقعیت ها را با امکانات خودشان چیدمان می‌کنند. پس تغییرات ایرانی شده در داستان اصلی وجود ندارد بلکه تغییرات در هویت بچه هایی است که این داستان را می خوانند و بازی می کنند.

در طراحی اجرای نمایش کار دیگری هم به نمایش اضافه کرده‌ایم و هر شب میزبان تعدادی از بچه‌های ایرانی روی سن و در کنار بازیگران به عنوان میهمانان تولد هستیم. نقشی که همه بلد هستند و با کمترین تمرین می‌توانند آماده باشند روی صحنه بروند.

*تکنیک و شیوه اجرای نمایش به چه شکل است؟

-برای اجرای این نمایش از عروسک و ماسک های بزرگ برای شخصیت‌های غول‌ها استفاده می‌کنیم ولی عمده شخصیت‌های انسانی، بازیگرانی هستند که بسته به موقعیت در کاراکترهای مختلف فرو می‌روند.

*با توجه به این‌که نمایش اثر ویژه قشر کودک و نوجوان است، اجرای این تئاتر چقدر برای کودک ایرانی ضرورت دارد و چقدر پاسخگوی نیاز امروز اوست؟

-نیاز به تخیل و نیاز به داستان گویی و نیاز به تصویرسازی ذهنی برای کودکان و نوجوانان انگیزه هر کار نمایشی می تواند باشد. در کار هنری، تربیت و نصیحت را فراموش کنید چراکه ارگان‌های زیادی وجود دارند که این مهم را انجام می‌دهند. کودکان و نوجوانان همراه قهرمان داستان‌ها از مشکلات و موانع می‌گذرند و همراه او پیروز می‌شوند و به صورت نمادین راه مبارزه، همفکری، حل مشکل و کنار آمدن با احساسات خویش و راه های مسیر زندگی بهتر را می‌آموزند و اینکه هیچ مسیری هموار و آماده نیست و نیل به مقصود گاهی اوقات بسیار سخت است.

این‌ها با طراحی درست داستان‌ها و تصویرسازی و اجرای درست می‌تواند اتفاق بیفتد و مخاطب مورد نظر، خودش آنچه را بخواهد گلچین می کند. ضمن اینکه داستان‌های بنیادی امتحان خود را در قلقلک دادن روح و احساس بچه‌ها برای دنبال کردن ماجراها پس داده‌اند.

*این نمایش چه مضمونی را در بر می‌گیرد و در بخش صحنه و لباس چه طراحی‌ دارد؟

-همیشه طراحی نمایش‌ها به لحاظ لباس؛ صحنه؛ چهره پردازی و موسیقی را تابع مضمون می دانم و معتقدم خود نمایش به ما می‌گوید من را چگونه بساز و تزئین کن، بنابراین طراحی صحنه «غول بزرگ مهربان» باتوجه به داستان و طراحی نویسنده طوری استفاده شده که بتواند با حرکت‌های نمایشی و سیار در موقعیت مختلف معنای متفاوت ارائه دهد. طراحی لباس نمایش باید می‌توانست بازی در بازی را پوشش دهد.

یک سری لباس‌های مصرفی است و یک سری لباس‌های معمولی بچه‌ها‌یی که به مهمانی تولد دعوت شده‌اند و یک سری لباس‌هایی که پوشش تزئینی دارد. لباس و صحنه در این اجرا با هم نقش کلیدی دارند و به هم در القای معنا کمک می‌کنند.

اجرا در تالار آسمان چطور محقق شده؟ آیا فکر نمی‌کنید اجرای نمایش در کانون و یا تالار هنر می‌توانست مخاطب بیشتری داشته باشد؟

تالار آسمان زیر مجموعه فرهنگستان هنر است و ما سال گذشته به ریاست فرهنگستان برای اجرا معرفی شدیم و نمایش «شاهزاده خانم بدترکیب» را زمستان گذشته در این محل اجرا کردیم و این تجربه دوم ماست.

طبیعی است که سالن تالار هنر یا کانون که سابقه طولانی در جذب مخاطب با اجراهای مستمر دارند می‌توانند بار زیادی را از دوش گروه‌های اجرایی بردارند.

اگر اجرا در تالار هنر یا سالن‌های کانون پرورش فکری به دلیل مخاطب بهتر است حق هرکسی است که بخواهد در این تالارها اجرا داشته باشد و با توجه به تعداد گروه‌هایی که متقاضی اجرا در این اماکن هستند طبعا باید در نوبت اجرا قرار بگیریم. اگر عدالت رعایت شود و نوبت درست و منطقی و منصفانه تقسیم شود من هم ترجیح می‌دهم سر نوبتم در تالار هنر یا کانون اجرا کنم ودر لابلای این زمان‌ها چنانچه کاری داشتم شانس خود را در سالن‌های دیگر هم امتحان کنم.

*با توجه به حضور پررنگ و نقش‌آفرینی قابل توجه حسین محب اهری در نمایش «خسیس»، آیا در این کار نیز همچون اثر قبلی‌تان وی نقش کلیدی در نمایش خواهد داشت؟

-حسین محب اهری در اجرای اول «غول بزرگ مهربان» نقش همین غول را بازی می‌کرد ودر این اجرا هم ایفاگر همین نقش است. وی عضو فعال گروه تئاتر مستقل است و طبیعی است در هر نمایش نقشی مناسب ایشان به وی سپرده شود و اگر حالش مساعد باشد آن را بازی خواهد کرد و ممکن است دریک نمایش پررنگ تر و در اجرایی دیگر حضور کمتری داشته باشد.

یکی از دو نقش محوری این نمایش که داستان هم حول آن دو می چرخد «غول بزرگ مهربان» است که حسین محب اهری بازی می‌کند ولی در اجرای فعلی علی فروتن و مهراد زمانی هم دوبلورهای این نقش هستند و سه نفری در روزهای مختلف غول بزرگ مهربان را جان می بخشند، ولی حسین محب اهری به عنوان پدر خانواده هر روز حضور خواهد داشت.

*لازم به ذکر است که این نمایش از ششم تا یازدهم فروردین ساعت 7 عصر در مجموعه فرهنگی هنری آسمان واقع در خیابان زعفرانیه اجرا خواهد شد و بعد از تعطیلات نوروز رفت (تا پایان اردیبهشت ماه) سه شنبه تا جمعه هر هفته روی صحنه خواهد رفت.

علاقمندان در صورت تمایل می تواند بلیت این اجرا را از سایت ایران نمایش تهیه کنند.

گفتگو از: ناهید منصوری