متاسفم که آثار فیلمسازان ایرانی در سینماهای دنیا اکران نمی‌شوند

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری آنا از مشاور رسانه‌ای فیلم، سم خوزه، تهیه‌کننده فیلم «اولین تولد» (1^st Born) به کارگردانی علی عطشانی درباره تولید این فیلم گفت: حقیقت این است که سینمای ایران سهم بزرگی در سینمای هنری دنیا دارد که همیشه در فستیوال‌های بزرگ دنیا حضور داشته و به تازگی هم به جشن اسکار راه پیدا کرده است. سینمای ایران قابلیت و پتانسیل خیلی بزرگی نسبت به سینمای کشورهای دیگر دارد اما متاسفانه خلاف موفقیت‌های بین‌المللی که همیشه کسب کرده‌اند، از سهم قابل توجهی از دنیای مدرن سینما که در اصل بیشتر مردم دنیا به آن علاقه‌مند هستند و تمایل دارند که فیلم‌های بیشتری از سراسر دنیا را ببیند، بی‌بهره‌ مانده است.

وی افزود: من بارها گفته‌ام که خیلی جای تاسف دارد که فیلم‌های فیلمسازان خوبی مثل اصغر فرهادی در سینماهای دنیا اکران نمی‌شود و تنها به صورت خیلی انتخابی در یکی دو سینمای خیلی کوچک با ظرفیت محدود به نمایش درمی‌آید و فقط قشر خاصی از مردم این فیلم‌ها را می‌بینند. در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنند، به عنوان مثال کشور چین یکی از بزرگ‌ترین سینماهای زنجیره‌ای آمریکای شمالی را خریداری کرده و سعی می‌کند ارتباطی بین سینمای چین و سینمای آمریکا که از قبل هم خیلی مرسوم بوده، برقرار کند.خیلی از مواقع؛ هالیوود در کشورهای آسیایی فیلم ساخته و آنها از این طریق بازیگران و کارگردان‌های خودشان را در هالیوود مشهور کرده‌اند، مثل جکی چان. سینمای هندوستان هم همچنان همین کار را انجام می‌دهد و من دیده‌ام که رد پای سینمای هندوستان به هالیوود باز شده است.

هدفمان ایجاد اتحاد میان دو سینمای قدرتمند ایران و آمریکا بود

تهیه‌کننده «اولین تولد» (1^st Born) اظهار کرد: ما می‌خواستیم یک اتحادی میان سینمای هالیوود و سینمای ایران که سینمای ایران از جنبه هنری و داستان خیلی قوی است و سینمای هالیوود از لحاظ تکنولوژی، ایجاد شود. هیچ وقت این موقعیت پیش نیامده بود تا زمانی که من آقای عطشانی را دیدم و با هم صحبت کردیم و او گفت که تمایل دارد فیلمی در هالیوود بسازد، فیلمی که هم ایرانی باشد و هم آمریکایی، هم جنبه‌های فرهنگ ایران را داشته باشد و هم جنبه‌های تجاری سینمای آمریکا. اینگونه بود که ما تصمیم گرفتیم با وجود تمام سختی‌هایی که پیش رو داشتیم این کار را انجام دهیم.

وی در ادامه بیان کرد: شما وقتی می‌خواهید در هالیوود یک هنرپیشه بنام انتخاب کنید، جلب اعتماد او خیلی سخت است. دلیلش این است که ایران سینمای مدرن نداشته و بازیگران بزرگ این ترس را دارند که فیلمی که بازی می‌کنند در گیشه شکست بخورد؛ خصوصا وقتی شما نمی‌توانی دستمزدهای چند میلیون دلاری به بازیگر بدهی که لااقل فکر کند به خاطر پول این کار را انجام می‌دهد، این روند خیلی سخت‌تر می‌شود.

ایران باید از گیشه بزرگ سینمای جهان سهمی داشته باشد

سم خوزه ضمن ابراز خرسندی از تولید فیلم «اولین تولد» (1^st Born) ادامه داد: من فکر می‌کنم این اتفاق خیلی خوبی بود، خوشبختانه ساخت فیلم خیلی خوب پیش رفت و ما توانستیم به نسبت بودجه‌ای که داشتیم بازیگران خوبی را جذب کنیم. فیلم از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و می‌توانم به جرات بگویم از لحاظ کیفیت و جنبه تجاری با کیفیت‌ترین فیلمی است که در سینمای ایران ساخته شده است. ما امیدواریم این یک مقدمه‌ای باشد که سینماگران ایرانی بیشتر از اینکه فقط به فکر جشنواره باشند و فیلم جشنواره‌ای بسازند، یک قدم جلوتر بروند، امیدواریم تولید این فیلم گام موثری باشد در ارتقای سینمای ایران در سطح جهان تا ایران هم از این گیشه بزرگ سینما سهمی داشته باشد.

کمدی راهی برای بیان مسائل بدون جهت‌گیری است

وی درباره خصوصیات برجسته فیلمنامه «اولین تولد» (1^st Born) که موجب این همکاری شده، گفت: وقتی آقای عطشانی فیلمنامه را به من داد و خواندم، نظر صادقانه خودم را به او گفتم. نظر من این بود که فرهنگ دیالوگ این فیلمنامه متغایر با واقعیت آمریکا است، زیرا به عنوان مثال اگر من یک فیلمنامه درباره مردم چین بنویسم در حالی که در چین زندگی نکرده‌ام و مردم چین را به خوبی نمی‌شناسم، بافت و ساختاری که برای فیلمنامه و کاراکترهای فیلمم در نظر گرفته‌ام می‌تواند خیلی دور از واقعیت باشد.

این تهیه‌کننده هالیوودی افزود: دومین چیزی که به آقای عطشانی گفتم این بود که فیلمنامه اولیه بار دراماتیک زیادی داشت و وقتی می‌خواهید درباره دو کشوری صحبت کنید که از لحاظ سیاسی روابط خوب و سالمی ندارند و از طرفی وقتی می‌خواهید فیلمی بسازید که هر دو طرف راضی باشند و احساس کنند که یک فیلم بدون غرض و بدون جهت‌گیری ساخته شده است، خیلی موضوع حساسی است. به نظر من تنها راهی که ما می‌توانستیم این مسئله را حل کنیم این بود که فیلمنامه را از شکل درام به کمدی تبدیل کنیم، زیرا مرز خیلی باریکی بین سینمای کمدی و سینمای دراماتیک وجود دارد؛ هر چیزی که خیلی دراماتیک است، یک جنبه کمدی دارد و می‌توان از طریق کمدی خیلی چیزها را مطرح کرد، بدون اینکه کسی ناراحت شود.

خوزه اظهار کرد: آقای عطشانی خیلی استقبال کرد اما به هر حال مراحلی که طی کردیم تا بتوانیم این فیلمنامه را تبدیل به فیلمنامه‌ای کنیم که از این نظر بتواند امنیت خاطر هر دو طرف داستان را تامین کند، خیلی سخت بود. نکته خوبی که درباره علی عطشانی وجود دارد این است که او فیلمسازی است که به نظرات دیگران اهمیت می‌دهد. خیلی از فیلمسازها خود رأی هستند و می‌گویند فقط آنچه من می‌گویم درست است، اما عطشانی بر خلاف خیلی از فیلمسازها با زیرکی حرف همه را گوش می‌داد و در مقابل تغییرات تا جایی که از نظرش به اصل داستان لطمه‌ای نمی‌خورد، بسیار منعطف بود. این یکی از مهم‌ترین دلایلی بود که ما توانستیم تغییرات مثبتی را در فیلمنامه اعمال کنیم و فیلم را به نتیجه برسانیم.

بارها از به مقصد رسیدن ناامید شدیم

تهیه‌کننده «اولین تولد» (1^st Born) درباره حمایت کمپانی «ال ای ایندیپندنت» از این فیلم گفت: با وجود اینکه شاید ما بزرگ‌ترین سرمایه برای‌ فیلم یک فیلمساز ایرانی را در اختیار او قرار دادیم ولی در عین حال در هالیوود شاید این بودجه به اندازه دستمزد یک بازیگر باشد. چالش‌های خیلی زیادی سر راهمان بود و چندصد نفر از بازیگران آمریکایی به دلیل کمبود بودجه و عدم شناختی که نسبت به کارگردان فیلم داشتند، به ما جواب رد دادند. برخی هم به دلیل مسائل سیاسی نمی‌خواستند وارد این کار شوند. لحظاتی وجود داشت که هم من و هم آقای عطشانی به این نتیجه رسیدیم که این کار شدنی نیست و یا باید از آن منصرف شویم یا ده میلیون دلار دیگر از جایی تامین کنیم.

وی افزود: به نتیجه رسیدن این فیلم فقط به خاطر حمایت کمپانی ما نبود، بلکه زحمت هر دو طرف بود. ما سعی کردیم به عنوان یک ایرانی و کسی که دوست دارد سینمای ایران دورنمای بزرگی در جهان داشته باشد، تمام تلاشمان را انجام دهیم. باعث افتخار من است اگر روزی ببینم که فیلم‌های خوب ایرانی روی پرده سینماهای آمریکا است.

یکی از بازیگران گفت وقتی کار تمام شد، گریه کردم

سم خوزه درباره بازیگران فیلم «اولین تولد» (1^st Born) گفت: ما خیلی خوش‌شانس بودیم که توانستیم از حضور ستاره‌های سینمای مارول (فیلم‌های ابرقهرمانی) در این فیلم بهره ببریم. معمولا برای سینماگران آمریکایی دسترسی به بازیگران این ژانر سینمایی برای حضور در آثار دیگر خیلی سخت است و ما خیلی خوش شانس بودیم که آقای ول کیلمر قبول کرد در این فیلم بازی کند و پس از آن بقیه بازیگرانی که وارد این فیلم شدند بازیگران خیلی خوبی بودند.

وی ادامه داد: فکر می‌کنم علی عطشانی مقداری از حس ایرانی بودن و مهمان‌نوازی ایرانی را با استانداردهایی که ما اینجا در سینمای هالیوود رعایت می‌کنیم ترکیب کرد و در نتیجه یک ترکیب خیلی جالبی به وجود آورد، زیرا بعد از پایان کار یکی از بازیگران برای من یک کارت تشکر فرستاد و گفت این اولین باری بود که وقتی یک فیلم سینمایی تمام شد من گریه کردم. همه چیز خیلی خوب بود و ما یک جمع خیلی دوستانه با بازیگران فیلم داشتیم، به گونه‌ای که این بازیگران با تمایل خیلی زیاد پذیرفته‌اند که در فیلم جدید آقای عطشانی هم بازی کنند. تجربه خوبی برای آنها بود و فکر می‌کنم این می‌تواند دریچه‌ای باشد برای اینکه ما فرهنگ ایران را به مردم دنیا نشان بدهیم و به دنیا ثابت کنیم خیلی از خبرهایی که درباره ایران و مردم ایران شنیده می‌شود، واقعیت ندارد.

برای اکران «اولین تولد» از سه پخش‌کننده بزرگ پیشنهاد داریم

این تهیه‌کننده ایرانی – آمریکایی درباره اکران این فیلم در آمریکا گفت: در حال حاضر سه استودیوی بزرگ سونی، ان بی سی یونیورسال (NBC universal) و لاینزگیت lions gate for distribution)) تمایل نشان داده‌اند که پخش این فیلم را به عهده بگیرند. حدود یک ماه دیگر مراحل پس از تولید فیلم تمام می‌شود و ما تصمیم خواهیم گرفت که با کدام یک از این استودیوها کار کنیم. خوشبختانه در اکران‌های خصوصی که تا به حال داشتیم همه از فیلم لذت بردند و امیدواریم فیلم در اکران عمومی هم مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.

وی درباره تاثیر تولید فیلم مشترک میان ایران و آمریکا بر روی روابط دو کشور گفت: یک چیزی در طبیعت همه انسان‌ها یکسان است، ما از خیلی جهات شبیه به هم هستیم. درباره سیاست صحبت نمی‌کنم، اما به عنوان مثال تمام مادربزرگ‌هایی که در سراسر جهان دیده‌ام از چینی و ژاپنی و آمریکایی و اروپایی و ایرانی و... همه شبیه به هم هستند، تمام پدرها و تمام مادرها شبیه به هم هستند، با تفاوت‌های اندک فرهنگی و اگر به اصل انسانیت برگردیم همه انسان‌ها خیلی شبیه به هم هستند. من فکر می‌کنم سینما یک زبان خیلی موثر است که می‌تواند این واقعیت‌ها را به همه نشان دهد.

فیلمسازانی مثل کارگردان «آرگو» هرگز ایران را ندیده‌اند

سم خوزه اظهار کرد: مشکل هالیوود همیشه این بوده که بسیاری از فیلمسازان هالیوودی در حالی درباره ایران و کشورهای دیگر فیلم ساخته‌اند که آن کشورها را ندیده‌اند، به عنوان مثال نویسنده و کارگردانی که فیلمی مثل «آرگو» را ساخته هیچ وقت ایران را از نزدیک ندیده است، شاید حتی وقتی که برای نوشتن فیلمنامه و سایر مراحل مشاوره گرفته‌اند، با کسانی مشورت کرده‌اند که 40 سال است ایران را ندیده‌اند یا اصلا ایرانی نیستند؛ ممکن است در ایران متولد شده باشند اما فرهنگ و ریشه‌هایی که یک ایرانی دارد، ندارند. به همین دلیل این فیلم‌ها همیشه به دور از واقعیت بوده و من فکر می‌کنم که اگر فیلمسازان ایرانی خودشان وارد این عرصه شوند و همکاری خوبی انجام دهند یک نمای واقعی از ایران واقعی نشان داده خواهد شد. در همین فیلم ما یک نمایی از تهران و برج میلاد داریم، خیلی از افراد از من سوال کردند که آیا این صحنه در کانادا فیلمبرداری شده و من توضیح دادم که نه، این پایتخت ایران است.

حمایت دولتی سعادت بزرگی برای سینماگران ایرانی است

وی تصریح کرد: در ایران سینماگران یک سعادتی دارند که در خیلی از کشورهای دنیا وجود ندارد، در ایران سینمای دولتی دارید و دولت از تولید فیلم‌های سینمایی حمایت می‌کند، این اتفاقی است که شاید برای فیلمسازان خیلی از کشورهای دیگر آرزو باشد که یک حمایت دولتی از لحاظ مالی پشت سینما باشد. در ایران این موقعیت هست اما متاسفانه آن پروژه‌های که باید انجام شود، انجام نمی‌شود. من فکر می‌کنم این رسالت فرهنگی ما است که به جای اینکه بودجه‌هایمان را فقط در ایران خرج کنیم، از امکاناتی که داریم برای گسترش فرهنگمان در سراسر جهان استفاده کنیم.

این تهیه‌کننده هالیوودی در پایان گفت: به شخصه به عنوان یک هنرمند معتقدم که وظیفه من این نیست که وارد سیاست شوم بلکه وظیفه یک سینماگر ایجاد سرگرمی برای مردم است. ما لیدر نیستیم که بخواهیم به آدم‌ها مشاوره بدهیم و تغییر ایجاد کنیم، ما می‌توانیم در جهت رشد و ترقی کشورمان و نشان‌ دادن واقعیت اینکه چگونه مردمانی هستیم، گام برداریم و از طریق زبان سینما این مفاهیم را به مردم دنیا انتقال دهیم. این یکی از مهم‌ترین راه‌هایی است که می‌توان از زبان سینما استفاده کرد.