برنامه‌درسی دوره پیش‌دبستانی بازنگری می‌شود/ درخواست خانواده‌ها برای آموزش زبان خارجی به کودکان

رخساره فضلی، مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی وزارت آموزش‌و‌پرورش در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا با بیان اینکه راهنمای برنامه درسی دوره پیش‌دبستان در دست بازنگری است، بیان کرد: برنامه درسی و راهنمایی فعالیت‌های آموزشی و پرورشی دوره پیش دبستان مربوط به سال 87 است و از آن سال تاکنون اسناد بسیاری در وزارت‌آموزش‌وپرورش مصوب شده و اتفاقات بسیاری در حوزه نظام تعلیم و تربیت کشور رخ داده است که ضروریست این تغییرات و اسناد در بازبینی‌ها مورد توجه قرار بگیرد.

مد نظر قرار دادن سیاست‌های رهبری در بازبینی راهنمای درسی

وی سیاست‌های ابلاغی معظم رهبری در خصوص مهد‌های کودک و پیش دبستان را از جمله مهم‌ترین مسائلی دانست که باید در بازبینی‌ها مدنظر قرار بگیرد و افزود: بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری قانونی در مجلس شورای اسلامی برای دوره‌های پیش دبستان و مهد کودک مصوب شده است و به این دوره‌ها توجه بسیاری شده است به گونه‌ای که در قانون بودجه در نظر گرفته شده دوره پیش دبستان در مناطق دور زبانه و محروم به صورت خرید خذمت برگزار شود.

فضلی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا پس از بازبینی‌های انجام شده برنامه نهایی راهنمای درسی به تمام مراکز از جمله سازمان بهزیستی که دوره پیش‌دبستانی را برگزار می‌کند، ارائه خداهد شد، یادآور شد: سازمان بهزیستی در اجرای دوره پیش دبستانی بر رعایت محتوای آموزشی مورد تایید وزارت آموزش‌و‌پرورش تاکید دارد، اما به طور کلی به دلیل اینکه محتوای آموزشی این دوره به صورت غیرمتمرکز تدوین می‌شود تمام سازمان‌ها و اداره‌های آموزش‌و‌پرورش که مسئول برگزاری دوره پیش دبستانی هستند باید از راهنمای برنامه درسی این دوره پیروی کنند.

ضرورت توجه به سند ملی درسی در راهنمای درسی پیش دبستانی

مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی وزارت آموزش‌و‌پرورش نگاه به اهداف سند برنامه درسی ملی را یکی دیگر از مسائلی دانست که باید در بازبینی مورد توجه قرار بگیرد و افزود: سند برنامه درسی ملی از جمله اسناد مهمی است که پس از سال 87 (سال تدوین راهنمای برنامه درسی دوره پیش دبستان) تصویب شده است. در این سند تاکید شده راهنمای برنامه درسی دوره پیش دبستانی باید از سیالی و انعطاف برخوردار باشد که برای تحقق این امر ما نیازمند استاندارد‌سازی هستیم.

وی با تاکید براینکه در گام اول باید استانداردهای یادگیری دوره پیش‌ دبستانی را تنظیم کنیم، گفت: این امر به طور خاص وظیفه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت آموزش‌و‌پرورش است. بعد از اینکه استانداردها مشخص شد باید چارچوبی را برای انعطاف و سیالی در نظر قرار دهیم که به ویژگی‌های کودکان نیز توجه شده باشد در واقع منظور از سیالی و منعطفی این است که به نیاز کودکان هر منطقه و استان به صورت خاص توجه شود تا آنها بتوانند از ثمرات پیش دبستانی بهره‌مند شوند.

برنامه درسی پیش دبستانی باید منعطف باشد

فضلی با توجه به اینکه در حال حاضر برنامه درسی دوره پیش دبستانی توسط اداره آموزش‌و‌پرورش استان و بر اساس اقتضاعات استان و منطقه تدوین می‌شود، خاطرنشان کرد: اما این مساله نیز پاسخگوی نیاز کودکان نیست به عبارتی نمی‌توان نیاز کودکان یک استان را با یک کتاب پاسخ داد برای مثال باید در استانی مانند تهران برای دوره پیش‌دبستانی نوآموزان هر منطقه محتوای آموزشی متفاوتی تدوین شود، زیرا امکاناتی که نوآموزان بالای شهر از آن برخوردار هستند شاید نوآموزان پایین شهر از آن بی‌بهره باشند، بنابراین در هر منطقه بر اساس سطح نوآموزان و امکانات باید محتوای آموزشی تدوین طراحی شود اما این یک هدف است که دستیابی به آن زمان بسیاری نیاز دارد.

استاندارد سازی گام نخست بازبینی

مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی وزارت آموزش‌و‌پرورش تصریح کرد: بنابراین ضروری است ابتدا استانداری را تدوین و سپس تحلیل وضعیت انجام دهیم تا بتوانیم به حداقل استاندارد‌های مورد انتظار دست پیدا کنیم و مشخص شود از چه مسیری باید عبور کنیم تا به هدف برسیم.

وی با تاکید براینکه توجه به سند تحول بنیادین آموزش‌و‌پرورش را از دیگر اسناد مهم و مادر است که باید در بازبینی‌های برنامه درسی مورد توجه قرار بگیرد، گفت: سند تحول بنیادین از مهم‌ترین اسناد و نقشه راه مصوب وزارت آموزش‌‌و‌پرورش است که اگر به اهداف این سند در دوره پیش‌ دبستان یعنی قبل از ورود نوآموزان به فضای رسمی آموزش توجه شود آنها در دوره‌های تحصیلی بالاتر می‌توانند موفق‌تر باشند.

فضلی با بیان اینکه در سند تحول بنیادین بسیاری از انتظارت از آموزش‌و‌پرورش تغییر کرده است، خاطرنشان کرد: پاسخگویی به این انتظارات نیازمند این است که بازبینی‌های کارشناسانه انجام دهیم. در بازبینی‌ها باید مسیر را برای آموزش کودکان تسهیل ببخشیم به گونه‌ای که آنها از آموزش لذت ببرند و برای یادگیری حرفه‌ای سایر دوره‌های تحصیلی آماده شوند هم‌چنین باید دقت داشت تا کودکان را به فضای یادگیرنده سوق دهیم، زیرا در حال حاضر تمام دنیا به این امر در آموزش تاکید دارند و ما نیز باید در این زمینه فعال شویم.

«خواندن» و «نوشتن» یکی از مهارت‌های لازم نوآموزان است

مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی وزارت آموزش‌و‌پرورش در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا ضروریست نوآموزان در دوره پیش دبستانی با مهارت خواندن و نوشتن آشنا شوند، بیان کرد: خواندن و نوشتن مهارتی است که خرده مهارت‌های بسیاری را نیاز دارد تا به مرحله پایانی برسد، بنابراین نمی‌توان صراحتا به این سوال پاسخ داد اما خواندن، نوشتن و حساب کردن یکی از مهارت‌های است که باید نوآموزان نسبت به آن آمادگی داشته باشند.

وی تصریح کرد: یکی از خرده مهارت‌های مورد نیاز خواندن، نوشتن و حساب کردن هماهنگی چشم با دست است. دوره پیش دبستان دوره‌ای است که اگر درست شناسایی و به کار گرفته شود، بازدهی مناسبی در یادگیری مهارت‌های مورد نیاز از جمله خواندن، نوشتن، خود شناسی، مهارت‌های زندگی و ... خواهد داشت. بنابراین بازبینی راهنمای برنامه درسی دوره پیش دبستان باید بر اساس انتظارات کلان کشور و استانداردهای مشخص انجام شود تا به این نتیجه دست پیدا کنیم که ایا واقعا نیاز است نوآموزان پیش دبستان مهارت خواندن و نوشتن بیاموزند یا خیر.

رعایت ضوابط در مراکز پیش‌ دبستانی نسبی است

فضلی درباره اینکه آیا ضوابط و قوانین آموزش‌و‌پرورش در تمامی مراکز پیش دبستانی رعایت می‌شود، گفت: این امر یک مساله نسبی است اما در این مسیر گام برداشتیم و با جدیت برنامه‌های خود را پیگیری می‌کنیم. در گذشته تاکید برنامه‌ای وزارت آموزش‌و‌پرورش توسعه کمی بوده اما اکنون به توسعه کیفیت توجه می‌شود و امیدواریم با همیتی که در کشور وجود دارد بتوانیم در آینده آموزش‌های با کیفیت به نوآموزان ارائه دهیم. البته در حال حاضر در این مسیر گام‌های خوبی برداشته شده است و امیدواریم بتوانیم از نتایج آن بهره‌مند شویم.

برگزاری دوره‌های تخصصی برای مربیان

مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی وزارت آموزش‌و‌پرورش با توجه به سطح علمی مربیان، بیان کرد: عموم نیروهای پیش دبستانی دوره‌های لازم را طی کرده‌اند. بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی قبل از سال 1390 تعدادی از مربیان پیش دبستانی جذب دوره دبستان شدند و ما در تامین نیروی انسانی دچار مشکل شدیم که در آن زمان ناچار شدیم با وضع قوانینی نیروهای مورد نیاز را به سایر روش‌ها جذب کنیم البته برای این تعداد نیز دوره‌های آموزش ارائه شد اما ممکن است این میزان دوره‌ها کافی نباشد اما در حال حاضر در سراسر کشور ادارات کل آموزش‌و‌پرورش در حال برگزاری دوره‌های تخصصی برای مربیان پیش دبستانی غیر دولتی است.

خانواده‌ها خواستار آموزش زبان خارجی در پیش دبستان هستند

وی در بخش دیگری از سخنانش درباره اینکه بسیاری از مراکز پیش دبستانی غیردولتی به آموزش زبان‌های خارجی می‌پردازند این در حالی است که مراکز دولتی این دسته آموزش‌ها را به طور جدی پیگیری نمی‌کنند، آیا این تناقض در‌آموزش‌ها نوآموزان را در دوران تحصیلی بالاتر دچار مشکل نخواهد کرد، گفت: در این خصوص مستندات قانونی وجود دارد اما آنچه در نهادهای مختلف اجرا می‌شود، بسیار متفاوت است. اما ارائه چنین آموزش‌هایی به مطالبات برخی خانواده‌ها نیز مربوط می‌شود در حال حاضر خانواده‌ها کودکانشان را در کلاس‌های مختلف ثبت‌نام می‌کنند و صرفا مراکزی را برای پیش دبستانی انتخاب می‌کنند که آموزش زبان‌های خارجی را داشته باشد بنابراین ارائه این روش‌ها صرفا به مراکز متوجه نمی‌شود و بخشی از آن به دنبال پاسخگویی به نیازهای خانواده‌ها صورت می‌گیرد.

فضلی با بیان اینکه متاسفانه وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری برای کودکان می‌شود خانواده تصور می‌کنند باید صرفا هزینه بیشتری انجام دهند، یادآور شد: سرمایه‌گذاری برای کودکان دوره پیش دبستانی بدان معناست که بستری فراهم شود تا ابعاد مختلف وجودی و ظرفیت‌های کودک افزایش پیدا کند. باید برای حوزه کودک در کشور فرهنگ سازی انجام شود .

ذهن کودکان را باید «فعال» کنیم

مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی وزارت آموزش‌و‌پرورش تصریح کرد: متاسفانه خانواده‌ها صرفا تمایل دارند حافظه فرزندانشان را با مطالب مختلف پُر کنند. والدین باید برای کودکان کتاب بخوانند و از کودکان بخواهند کتاب خوانده را با زبان خود تعریف و برای آن یک نقاشی ترسیم کند و در نهایت نمایشی را با همکاری پدر و مادر برای برگزار کند باعث می‌شود تا کودک هم‌زمان فکر کند، حافظه خود را به چالش بکشد، پردازش‌گر مغز خود را فعال کند، تولید و ارزیابی داشته باشد که در نهایت این امر در تکامل شخصیت کودک موثر است.

وی افزود: علاوه بر این اقدام باعث می‌شود مهارت ارتباطی کودک تقویت، هماهنگی چشم و دست افزایش و نگرشش بهبود یابد یعنی وقتی کودک از پدر و مادر می‌خواهد نقشی را در قصه بازی کند و این امر مورد پذیرش آنها قرار می‌گیرد نگرش کودک نسبت به فعالیت خانواده تثبیت می‌شود که این مساله دستاوردهای ارزشمندی دارد اما متاسفانه ما این مهم را رها کرده و به مقوله خواندن و نوشتن تاکید داریم.