رسانه‌ها به هزینه‌های اجتماعی تولید برق بپردازند

به گزارش گروه اقتصادی آنا، هادی خانیکی در نشست تعریف و توسعه گفتمان صنعت برق که از سوی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: وقتی مساله آب به صورت جدی مطرح و کمیابی این منبع حیاتی برای کشور حس شد، رویکردهای متفاوتی در آن باره مطرح شد.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: اولین رویکرد نقد سیاست‌های گذشته مانند سدسازی بود. در آن رویکرد بررسی شد که سیاست‌گذاران و برنامه ریزان حوزه آب مقصران کم آبی بودند یا خیر؟ درباره این مساله که کمبود آب، مساله‌ای فنی است یا اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، ابهام‌هایی وجود داشت و در نهایت معلوم شد همه در این باره مقصر هستند؛ از حکومت، دولت و سیاست‌گذاران تا نخبگان و عامه مردم. از طرفی مشخصه این مساله جهانی است که دامنه‌اش به ایران هم کشیده شده است.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات ادامه داد: آنچه ما حس کردیم این بود که فهم مشترکی درباره آب شکل گرفت و انجمن 15 نشست در این باره با همکاری دیگر نهادها برگزار کرد و یک چرخش موضوعی از حوزه های فنی مهندسی به علوم اجتماعی شکل گرفت به طوری که از ابهام های اولیه کاسته و رساله ها و پایان نامه‌هایی در این باره نوشته شد.

خانیکی با بیان اینکه ما به فکر این افتادیم تا وقتی موضوع برق مانند آب حاد نشده، این مساله را عمومی کنیم زیرا مساله برق به اندازه آب جدی نیست، اظهار داشت: باید دید برای دوستان فنی مساله برق مانند آب مهم است یا نیست؟ آب به مساله فنی تبدیل شده که روشنفکران و صاحبنظران و نخبگان درخصوص آن به گفت‌وگو می پردازند.

وی با بیان اینکه اگر خطر کمبود برق جدی شود شاید این مساله هم مانند آب جدی تلقی شود، تصریح کرد: در بررسی های مربوط به احساس خطر درباره ابر روندها، مسایل زیست محیطی و آب به عنوان مساله مطرح شده‌اند. سوال ما این است که آیا مساله برق نیز به موضوع مهم جامعه تبدیل می‌شود یا خیر؟

خانیکی گفت: سوال ما این است فقط ذی‌نفعان به مساله برق می‌پردازند یا دیگران هم هستند؟ شاید این مساله برای یک جامعه شناس، کنشگر مدنی و روشنفکر حس نشده باشد ولی تصور می‌کنیم این موضوع باید عمومی شود چراکه از این دست مسایل، تک بعدی به آنها نگاه شده و کمتر با نگاه توسعه پایدار به آن پرداخته شده است.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه باید بتوانیم نوعی حساسیت و برجسته سازی نسبت به مساله برق ایجاد کنیم، خاطرنشان کرد: دعوت ما این است که افراد به چه مساله‌ای فکر کنند، اینکه آنها چگونه فکر کنند را خودشان باید انتخاب کنند. هدف ما این است که بگوییم این مساله مهم است و یکی از مسایل مهم ما و جهان پیش رو است.

خانیکی اضافه کرد: در سخن ما، مساله چگونگی مدیریت انرژی در کشور مطرح می‌شود که آیا این مدیریت می‌تواند متمرکز باشد یا پخش شدن آن صحیح‌تر است؟ باید برق را به عنوان متن برای توسعه پایدار دید.

وی با بیان اینکه توسعه پایدار از سوی دولت‌ها بخصوص دولت‌های رانتیر مورد غفلت قرار گرفته، ابراز داشت: در چنین شرایطی که مردم نیز احساس اهمیت نمی‌کنند نهادهای مدنی و رسانه‌ها مسوولیت دارند تا اقشار کمتر حساس را حساس کنند. گفتمان برق برداشت‌های عوامانه نیست و منظور فهماندن منظور هیات‌های حاکمه و دستگاه‌ها به مردم نیست. متاسفانه بسیاری از مفاهیم ارتباطی دچار این مساله و برداشت‌های عوامانه شده‌اند. تبدیل شدن برق به عنوان گفتمان یعنی وادار کردن گفت‌وگو درباره برق درخصوص تولید، توزیع و مصرف آن.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات با اشاره به مسایل مربوط به تولید برق بیان کرد: متاسفانه در مساله تولید برق با مابه ازای اقتصادی آن فهمیده می‌شود. وقتی می‌گوییم برق مساله است ارزانی یا گرانی آن مطرح می‌شود در حالی که کمتر به ادراکات و مطالبات اجتماعی توجه می‌شود. متاسفانه در رسانه ها کمتر مسائل مربوط به هزینه‌های اجتماعی تولید برق مطرح می‌شود.

خانیکی تاکید کرد: در موضوع توزیع برق، می‌توان به بی توجهی به خطوط فشار قوی، خطر محیط زیستی، خطر سلامتی، و برق دزدی و... پرداخت و در فرایند مصرف برق می‌توان به این مساله پرداخت که با چه نگرشی برق را مصرف می‌کنیم.

وی یادآور شد: باید به این مهم و دریافت رسید که وقتی آب نباشد جامعه چطور می شود یا برق نباشد وضعیت واحدهای اجتماعی به چه شکل در می آید.