غربت موسیقی مقاومت

مرداد سال 88 بود که مدیران موسیقی ارشاد بعد از گذشت 21 سال از اتمام جنگ تحمیلی با تصمیم‌ خود اقدام به برگزاری جشنواره‌ای با عنوان «موسیقی مقاومت»آن هم در غرب کشور کردند. جشنواره‌ای که بنا به اهمیت موسیقی در جنگ و دفاع مقدس و به منظور شناساندن این ژانر به نسل جوان پاگرفت. جشنواره موسیقی مقاومت از همان سال 88 با اقبال خوبی از سوی نسل جوان جهت شرکت و ارائه آثارشان مواجه شد به طوری که هر ساله میزبان هنرمندان جوان و در برخی دوره‌ها نیز میزبان پیشکسوتان موسیقی خصوصا موسیقی بومی بود. این جشنواره به کار خود در سال‌های بعد نیز ادامه داد تا جایی که در سال 92 یعنی در پنجمین دوره، بخش موسیقی پاپ نیز به آن اضافه شد و با حضور برخی چهره‌های شناخته شده این ژانر، جشنواره در تهران و با حضور حداکثری مخاطبان برگزار شد، اما متاسفانه این جشنواره پنجساله به سرنوشت دیگر جشنواره‌ها دچار و با تغییر مدیریت موسیقی و ارشاد برای همیشه خاموش شد.

اعتراض‌های پیاپی

محمد گلریز، خواننده موسیقی انقلاب و دفاع مقدس که دبیری این جشنواره را در طول سال‌های برگزاری‌اش برعهده داشت، یکی از منتقدان برگزار نشدن این جشنواره است به طوری که در سال‌های اخیر به شیوه‌های مختلف اعتراض خود را مبنی بر عدم برگزاری این جشنواره مطرح کرده است.

او در این باره می‌گوید:این جشنواره کاربرد خوبی داشت و مورد استقبال مردم عزیزمان هم قرار می‌گرفت چرا که این موسیقی‌ها خاطره انگیز است و برای مردم حس نوستالژیکی دارد، از طرفی با برگزاری آن خیلی از جوان‌ها تشویق می‌شدند به سمت ساخت آثاری با مضمون دفاع مقدس بیایند، ولی متاسفانه این جشنواره مسکوت ماند و دیگر برگزار نشد.

گلریز ادامه می‌دهد: در همه این سال‌ها بارها و بارها به برگزار نشدن این جشنواره اعتراض کردم به طوری که دو سال پیش هنگام اجرا مقابل آقای روحانی، رئیس جمهور نیز به صورت علنی این مساله را مطرح کردم و سال بعد نیز به دکتر نهاوندیان گفتم اما با وجود تصدیق صحبت‌های من مبنی بر این‌که قشر عظیمی از مردم ما به مساله دفاع مقدس و موسیقی‌های آن دوران عشق می‌ورزند و باید این موسیقی‌ها اجرا شود تا یاد و خاطره این مقاومت زنده بماند، هنوز اتفاقی نیفتاده و توجهی نشده است.

این خواننده انقلابی با بیان این‌که کسی گوش شنوایی ندارد، بیان می‌کند:من به‌عنوان عضو کوچکی از جامعه موسیقی حماسی این گله را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارم که با همه تاکیدات مقام معظم رهبری و رئیس جمهور،از اجرای این جشنواره خبری نیست. متاسفانه شاهد رشد بی‌رویه موسیقی‌های بی‌محتوا در جامعه هستیم که به عقیده من نبود چنین جشنواره‌هایی فضا را برای رشد موسیقی بی‌محتوا بیشتر می‌کند.

گلریز، چهره نام‌آشنای موسیقی انقلاب و دفاع مقدس، برگزاری جشنواره موسیقی مقاومت را در شرایط کنونی به‌واسطه جنگ در کشورهای حاشیه و توجه خاص به مدافعان حرم نسبت به گذشته لازم‌الاجرا می‌داند و معتقد است: به‌رغم این‌که مردم دلشان برای موسیقی‌های مقاومت می‌تپد، مسئولان به این مقوله توجهی نمی‌کنند که به نظر من در شرایط کنونی و برای ترغیب و تشدید روحیه مقاومت درجوان‌ها باید این جشنواره نسبت به گذشته پررنگ‌تر برگزار شود. اما متاسفانه هر چه انتقاد و با مسئولان در این خصوص صحبت می‌کنیم، تاثیری ندارد. من به شخصه از نمایندگان مجلس انتظار دارم از وزیر ارشاد درباره عدم برگزاری جشنواره موسیقی مقاومت و این‌که چرا به موسیقی دفاع مقدس و انقلاب نمی‌پردازند، توضیح بخواهند. متاسفانه به این نوع موسیقی بی‌مهری شده و مسئولان هم به نبود آن اهمیتی نمی‌دهند.

فرهنگسازی موسیقی بومی

به دلیل نقش پررنگ موسیقی نواحی در جنگ و دفاع مقدس، در جشنواره پنجساله موسیقی مقاومت بخشی نیز به اجرا و تجلیل از بزرگان این ژانر اختصاص داشت، بخشی که شاید بیشترین استقبال مردمی را به همراه داشت و باعث معرفی هر چه بیشتر هنرمندان و آثار شاخص موسیقی نواحی می‌شد.

هادی منتظری، آهنگساز و نوازنده کمانچه که آثار شاخص انقلابی و جنگ را در کارنامه هنری خود دارد و به عنوان داور در چندین دوره جشنواره موسیقی مقاومت حضور داشته درباره برگزارنشدن این جشنواره می‌گوید: ما یک موسیقی قبل از جنگ داشتیم که سرودهای دفاع مقدسی بود که توسط آقایان لطفی، علیزاده، مشکاتیان، ناظری، شجریان، کامکارها و بنده شکل گرفته بود و یک موسیقی هم در خلال جنگ و بعد از آن توسط هنرمندانمان ساخته شد همچون یک کار محلی لری که من با موضوع سنگر بسیج ساختم و آقای میرزاوند آن را خواندند. بعد از این سرودها و کارهایی که برای مقاومت ساخته شد، موسیقی در مسیری بلاتکلیفی افتاد به طوری که نه موسیقی جنگ را داشتیم نه سایرین را و یک چیز بی‌هویت دست مردم افتاد .

وی ادامه می‌دهد: این دو گذار را در پروسه تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داشتیم که متاسفانه به دلایل نامعلوم موسیقی پاپ که به اعتقاد من پدر و مادر ندارد، رشد کرد و برای خودش جا باز کرد. در چنین مقطعی جشنواره موسیقی مقاومت برپا شد که از کارهای محلی و ساخته شده تقدیر می‌کرد که طبیعتا یکسری شنونده خاص خودش را داشت و استقبال خوبی هم از آن صورت می‌گرفت اما نمی‌دانم به علت کمبود بودجه یا علت دیگری متوقف شد. در حالی که اگر این جشنواره استمرار داشت یا داشته باشد طبیعتا در فرهنگ‌سازی موسیقی‌های محلی و موسیقی‌های ولایی و خاص خودشان بی‌تاثیر نخواهد بود.

این نوازنده کمانچه معتقد است: باید ارزش‌های موسیقی سلامت و سازهای بومی و اصیلمان را به نسل جوانی که کمترین آگاهی را به‌واسطه شرایط موجود جامعه دارند، بشناسانیم که معتقدم با هر عنوان و جشنواره‌ای می‌توان این موسیقی سلامت را ارائه داد.

حمایت دفتر موسیقی ارشاد

با توجه به عدم برگزاری جشنواره موسیقی مقاومت در چهار سال گذشته و جایگزینی جایزه ققنوس و البته توقف همان جایزه، فرزاد طالبی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخصوص عدم برگزار شدن جشنواره موسیقی مقاومت طی سال‌های گذشته از سوی ارشاد می‌گوید: به دنبال برگزاری برخی جشنواره‌ها در مراکز استان‌ها همچون جشنواره ملی موسیقی نواحی، سال‌هاست که جشنواره‌ای با عنوان «جشنواره موسیقی مقاومت» در کرمانشاه برگزار می‌شود و اکنون این جشنواره میزبان گروه‌های مختلف موسیقی از مناطق مختلف است. درواقع این جشنواره با مدیریت استانی و با مشارکت دفتر موسیقی برگزار می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: از آنجایی که موضوع چنین جشنواره‌ای ملی است ما نیز در دفتر موسیقی با حمایت خود باید ابعاد حضور گروه‌های سراسر کشور را در آن گسترده‌تر کنیم تا بتواند همه گونه‌های موسیقی مقاومت را پوشش دهد.

طالبی معتقد است: جشنواره‌ای که طی این سال‌ها در غرب کشور برگزار می‌شود ظرفیتی بیش از این دارد و می‌تواند توسعه یابد و دفتر موسیقی به دنبال این است که این جشنواره ملی و سراسری برگزار شود.