به بهانه سالروز تولد حسین علیزاده

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، حسین علیزاده اول شهریور 1330 در جنوب شهر تهران و محله سیدنصرالدین به دنیا آمد و دوران کودکی‌اش در میان رنگ و نور و آوا گذشت. خانه‌اش در خیابان خیام و کنارش بازار تهران بوده است. بازاری که پر از ریتم است و زمینه‌ای که او در موسیقی داشته باعث شده در دوران کودکی تخیلاتی در حوزه موسیقی داشته باشد که امروزه از او حسین علیزاده ساخته است. موسیقی بهانه‌ای شد برای واقعیت بخشیدن به تجسم و خیالی که همراهش بود.

ورود به هنرستان موسیقی یک اتفاق بود ولی ماندن و ترقی کردن در این رشته با تلاش‌های او همراه شد چرا که حسین علیزاده از ابتدا سازش را جور دیگری کوک می‌کرد. ابتدا مایل بود ساز ویلن را انتخاب کند اما به تشخیص استادش حسین دهلوی تار را انتخاب کرد. هنرستان، هم پنجره‌ای بود به سوی دنیای خیال و هم سکویی برای پریدن و پیشرفت کردن.

پس از آن به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و در محضر استادانی چون حبیب‌اله صالحی، محمود کریمی، علی‌اکبر شهنازی، داریوش صفوت، نورعلی‌خان برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن و عبدااله دوامی نکات تار و سه تار و ردیف موسیقی ایرانی را در سطوح عالی فرا گرفت. او در سال‌های آغازین دههٔ ۱۳۶۰ خورشیدی در دانشگاه آزاد برلین نیز تحصیل کرده‌است.

علیزاده همزمان با کسب تبحر در نوازندگی، با سبک‌های مختلف موسیقی هم آشنا می‌شد. پس از اتمام هنرستان او فاصله چندانی با دنیای موسیقی نداشت و خیلی زود در مراکز هنری مختلفی که به موسیقی می‌پرداختند؛ مثل کانون پرورش فکری کودکان، مشغول به کار شد.

دهه پنجاه مردم ایران موسیقی را بیشتر از طریق رادیو و تلویزیون می‌شناختند و خرید کاست خیلی مرسوم نبود به همین دلیل فقط تعدادی از کارهای حسین علیزاده به بازار آمد که اجرای جشن هنر شیراز یکی از آن‌هاست. سال 56 روزی که علیزاده در مسیر بازگشت از سربازی بوده، در کوچه و خیابان یکی از کارهای خودش را می‌شنود. به این صورت در سن 26 سالگی به شهرت کمی دست پیدا می‌کند.

پس از انقلاب بساط موسیقی از رادیو و تلویزیون برچیده شد و تا مدتی فقط کارهایی که مرتبط با انقلاب اسلامی بود مورد استقبال قرار می‌گرفت. بعداز اینکه موج اولیه انقلاب فروکش کرد، تعدادی از هنرمندان دست به خلق آثار تازه‌ای به نام «چاووش» زدند و آلبومی را با این عنوان منتشر کردند که در این بین علیزاده با استادان دیگری همچون محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان همکاری کردند. عمده آثار علیزاده را در آن زمان می‌توان در «چاووش 3» پیدا کرد.

«سواران دشت امید» آلبومی است که به همراهی بیژن کامکار و شهرام ناظری در سال 1356 منتشر شد و تا کنون آلبوم‌های زیادی از جمله «راز و نیاز»، «صبحگاهی»، «شورانگیز»، «پایکوبی»، «چهارگاه-بیات ترک»، «هجرانی»، «پرنده‌ها»، «ساز نو»، «زمستان است»، «سلانه»، «فریاد»، «نوروز»، «آوای مهر»، «ساز خاموش»، «سرود مهر»، «سربداران» و... که چندی پیش هم «غمنومه‌ی فریدون» از آثار استاد علیزاده منتشر شده است. مجموع این آثار با همکاری افرادی مثل محمدرضا شجریان، بیژن کامکار، شهرام ناظری و بزرگان دیگری در حوزه موسیقی بوده است.

در دهه شصت حسین علیزاده نی نوا را می‌سازد، اثری که هرکسی را از هر قشری یار علیزاده کرد و به گفته خودش این اثر تنها خاطره‌ای بود که به زبان موسیقی نوشته شد. او نیز با آموزش به هنرجویان موسیقی تأثیر مهمی در تربیت موسیقی‌دانان و نوازندگان پس از انقلاب گذاشت. علیزاده پس از انتشار نی نوا از ایران خارج شد و ابتدا به رم و پس از آن به آلمان رفت. زندگی در آلمان تجربه جدیدی برای او بود ولی نمی‌توانست همیشگی باشد و سال 67 به ایران بازگشت. اما گفتنی است سال‌های زندگی در آلمان ارمغان جدیدی برایش به همراه داشت؛ موفق شد در تک نوازی به مرزهای جدیدی برسد که نتیجه‌اش «ترکمن» است. «ترکمن» اولین کاری بود که پس از بازگشت به ایران روی صحنه برد.

علیزادی آهنگسازی است که ترجیح می‌دهد موفقیت اثرش در گرو خواننده نباشد ولی هر از چندگاهی از خواننده هم بهره می‌برد. بعد از 10 سال که کنسرت برگزار نمی‌شد، او با بازسازی گروه «شیدا و عارفین» اولین کنسرت رسمی را برگزار کرد. بعد از آن با همکاری شهرام ناظری آلبوم «شورانگیز» را منتشر کردند و پس از آن چندین اجرا خارج از ایران برگزار کردند.

«راز و نیاز» آهنگی است که محمدرضا شجریان به دلیل مشغله‌های زیادش نتوانست کار کند بنابراین علیرضا افتخاری با همکاری علیزاده این آهنگ را منتشر کردند.

بعد از گذشت مدتی و با انتشار آثاری متعدد، شجریان و علیزاده اولین همکاری شان را انجام دادند اما او با اینکه با مطرح‌ترین خواننده‌های ایرانی کار می‌کرد، همچنان به موسیقی بدون کلام پایبند بود.

پس از آن ابراهیم حاتمیکیا پیشنهاد ساخت موسیقی فیلمی را به علیزاده می‌دهد و از آن پس او وارد دنیای فیلم و موسیقی فیلم می‌شود و در کارهایی همچون «زشت و زیبا»، «لاک پشت‌ها هم پرواز می‌کنند»، «آواز گنجشک‌ها»، «در چشم باد» و ... همکاری می‌کند.

سال‌ها فعالیت در عرصه موسیقی، خلق آثار متعدد و کنسرت‌های زیاد در سراسر دنیا از حسین علیزاده چهره‌ای بین‌المللی ساخت و جای تعجب نبود که او به سمت شکل‌های تلفیقی موسیقی برود. پس از آن کنسرتی را به همراه ژیوان گاسپاریان ارمنی در کاخ نیاوران در سه شب برگزار می‌کند که حدود 10 هزار تماشاگر برای دیدن آن اجرا می‌آیند.

علیزاده برای چندمین بار در آستانه جایزه گرمی قرار می‌گیرد البته قبل از آن او برای آلبوم‌های «فریاد» و «بی تو به سر نمی‌شود» نامزد دریافت جایزه شده است ولی مهم تر از دریافت این جوایز، اجرای موسیقی ایرانی در معتبرترین سالن‌های دنیا است که باعث معرفی موسیقی ایرانی به مردم دنیا شده است.

«دلشدگان»، «در چشم باد»، «گبه»، «ایران سرای من است»، «ابر و آفتاب»، «زیر تیغ»، «قلمرو بهشت»، «دختران خورشید»، «آواز گنجشک‌ها»، «ملکه»، «آسمان زرد کم عمق»، «در آن سوی»، «عشق طاهر» و ... از جمله فیلم‌هایی است که کار موسیقی آن‌ها بر عهده حسین علیزاده بوده است.

مرد خاطره ساز موسیقی ایران امروز 66 ساله شد.