بورس در انتظار معجزه

سهیلا گلی‌زاده،خبرنگار اقتصادی آنا: بسیاری از کارشناسان بورسی رشد و یا افت یک باره شاخص را بخشی از رفتار هیجانی بازار تحلیل می‌کنند. انتخابات، بالا و پایین شدن نرخ دلار، تصمیمات بانک مرکزی برای نرخ سود بانکی همگی از مولفه‌هایی هستند که بازار سرمایه را به طور موقت تحت تاثیر خود قرار می‌دهند و در سالی که پشت سر گذاشتیم افت ناگهانی و شدید شاخص بورس پس از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهوری آمریکا مصداق بازری بر این مدعاست.

بورس در گیر و دار رفتارهای هیجانی

بر همین اساس کارشناسان بورسی معتقدند که این بازار در کشور بیش از آنکه بر پایه مولفه‌های علم اقتصاد بچرخد، رفتاری هیجانی دارد و از این رو در بدترین شرایط شاخص، یک رخداد می‌تواند رشدی موقت را رقم بزند اما این رشد پس از دوره‌ای فروکش خواهد کرد. چنین وضعیتی در سال 91 و 92 برای بورس اتفاق افتاد و علی رغم اینکه نرخ رشد اقتصادی کشور منفی بود اما شاخص بورس به علت افزایش نرخ دلار و تغییرات پایه پولی کشور روند صعودی به خود گرفت.

بازار سال 96 همچنان سبزپوش

شاخص کل بازار بورس از ابتدای امسال تا کنون همواره صعودی بوده و از هفته نخست معاملاتی معادل 414 واحد رشد داشته است. این بازار در نخسین روز از معاملات سال جدید 255 واحد رشد کرد و شاخص کل به عدد 77 هزار و 458 واحد رسید؛ رشدی که باغانی کارشناس بازار بورس اعتقاد دارد در نتیجه خوش‌بینی‌های بازار برای سال جدید و از سویی دیگر به علت پایین بودن حجم و ارزش معاملات اتفاق افتاده است.

در 5 روز معاملاتی هفته نخست سال 96 شاخص کل بازار بورس 352 واحد و در دو روز هفته جاری 62 واحد رشد کرد. این بازار پس از رشد 255 واحدی روز نخست معاملاتی سال جدید در روز شنبه پنجم فرودین‌ماه همچنان سبزپوش باقی ماند به طوری که در پس از آن هم 17 واحد و در روز دوشنبه 20 واحد رشد کرد. همچنین شاخص کل هشتم و نهم فرودرین ماه هم 25 و 35 واحد رشد را تجربه کرد و به عدد 77 هزار و 584 واحد رسید.

در هفته دوم معاملاتی سال 96 شاخص بورس در نخستین روز 32 واحد رشد کرد و شاخص به عدد 77 هزار و 617 واحد رسید. روز گذشته هم رشد ملایم شاخص ادامه‌دار بود و با 86 واحد صعود به عدد 77 هزار و 647 واحد رسید؛ این در حالی است که جدول تغییرات شاخص امروز هم نشان می دهد که این بازار معاملات خود را با رشد شاخص آغاز کرده است.

با این حال علیرضا باغانی کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که شاخص بورس در شرایطی در روزهای نوروز رشد داشت که کسی در این بازار نبود. به عبارتی اغلب بازیگران این بازار در روزهای معاملاتی ایام نوروز یا حضور نداشتند و یا به طور جدی فعالیت نمی‌کردند و در شرایطی که حجم و ارزش معاملات پایین بود، تعدادی از شرکت‌ها رشد کردند و از این رو رشد شاخص در این شرایط چندان با اهمیت و تاثیرگذار هم نخواهد بود.

وی با بیان اینکه شاخص بازار در مقابل ارزش معاملات اهمیتی ندارد، به خبرنگار آنا گفت: در تحلیل بازار باید ارزش معاملات مورد توجه قرار گیرد و از این رو رشد شاخص در روزهای نخست معاملاتی سال جدید چندان هم نمی‌تواند با اهمیت باشد.

سیاست‌های غلط بورسی و رشد نوروزی سهام برخی شرکت‌ها

باغانی تاکید کرد: در روزهای نوروز سهام تعدادی از شرکت‌ها رشد کرد و علت این امر به سیاست‌های غلط بازار باز می‌گردد.

این کارشناس بورسی بیان کرد: بررسی و تحلیل تاریخی بورس طی یک دهه گذشته نشان می‌دهد که این بازار رفتاری هیجانی را در پیش گرفته است. در سال 91 و 92 تغییر پایه پولی و رشد نرخ دلار و در زمان انتخابات ریاست جمهوری، هیجانات تغییر دولت بازار را با رشد مواجه کرد. از طرفی اقتصاد ما بین‌المللی نیست و بورس هم رفتاری هیجانی دارد.

رشد موقت بازار بورس در سایه دلار

وی افزود: باید دید بازار بورس به چه چیزهایی واکنش نشان می‌دهد. یقینا پس از انتخابات ریاست جمهوری قیمت دلار که طی سال‌های اخیر برای جلوگیری از رشد تورم به صورت کنترل شده بود، آزاد خواهد شد. به عبارتی نرخ دلار به قیمت واقعی خود در حدود 5 هزار تومان می‌رسد که به تبع آن شرکت‌های بورسی فعال در زمینه صادرات همانند شرکت‌های پتروشیمی، سیمان و سنگ آهن از رشد نرخ دلار اثر می‌پذیرند.

باغانی تصریح کرد: در مجموع می‌توان گفت که دلار می‌تواند امیدی برای بازار بورس در سال جدید باشد.

به گفته وی، بخش اعظمی از رشد اقتصادی کشور ناشی از رشد قیمت نفت است که اگر این مولفه را فاکتور بگیریم، سایر بخش‌های اقتصادی رشد چندانی را شاهد نبوده‌اند. بر این اساس نمی‌توان چندان هم امیدوار بود که بازار سرمایه در سال پیش‌ رو به صورت واقعی رشد کند.

باغانی ادامه داد: برای تحقق رشد واقعی بازار بورس باید منابع به بخش‌های اقتصادی تزریق شود و چرخ تولید به گردش آید تا در نهایت بنگاه‌های تولیدی با قیمت مناسب تولید کرده و سهام بنگاه‌ها در بورس رشد کند.

وی اضافه کرد: شاید بورس در سال 96 در اثر رفتارهای هیجانی مانند بالا رفتن نرخ دلار و یا انتخابات رشد کند اما این تاثیرات مثبت بر بازار، مقطعی خواهند بود.

بورس کارکرد واقعی خود را از دست داده است

این کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به وجود رانت‌های اطلاعاتی در بازار بورس تاکید کرد: اکنون بیش‌تر کسانی که در بازار بورس سود می‌کنند یا از رانت‌های اطلاعاتی برخوردارند و یا با در اختیار داشتن حجم بالای سرمایه می‌توانند صف خرید و فروش و در نتیجه جابه‌جایی سهام تشکیل دهند. درست است که همه بازیگران بازار را این دسته تشکیل نمی‌دهند اما باقی افراد حاضر در معاملات این روزها زیان می‌بینند.

وی خاطر نشان کرد: اکنون بورس حالت سوداگرانه پیدا کرده و در واقع این بازار کارکرد اصلی خود را که باید در خلال آن منابع آزاد مردم و شرکت‌ها به سمت تولید برود، از دست داده است؛ با همه این تفاسیر می‌توان گفت که بورس سال 96 هم چنگی به دل نخواهد زد.