تشریح جزئیات نحوه بازگشت دانشجویان ایرانی از آمریکا/ تسهیل تحصیل دانشجویان در ایران، کشورهای اروپایی، روسیه و ژاپن

علی فراهانی، گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده آمریکا؛ 28 ژانویه (8 بهمن) دستور توقف صدور ویزا برای اتباع ایرانی و 6 کشور دیگر که عمدتا مسلمان هستند را امضا و صادر کرد. حالا دیگر هیچ‌یک از دانشجویان ایرانی حق به ورود به خاک کشور آمریکا ندارند.

تعداد دانشجویان ایرانی در ایالات متحده آمریکا نزدیک به ۱۲هزار نفر است. تعدادی از آن‌ها برای دیدار با خانواده‌های خود به کشورشان سفر کرده‌اند، اما با دستور اخیر رئیس جمهوری آمریکا کارت ورودشان به مدت 90 روز به این کشور باطل شده است و دیگر قادر به ادامه تحصیل در دانشگاه‌های این کشور نیستند. بعضی از دانشجویان ایرانی هم هنوز در آمریکا حضور دارند خروج از این کشور برایشان به معنای رها کردن همه آن چیزهایی است که در آمریکا ساخته‌اند.

با آغوش باز پذیرای استادان و دانشجویان ایرانی هستیم

چندی قبل، دکتر علی اکبر ولایتی، رئیس هیأت مؤسس و هیات امنا و دکتر میرزاده رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در واکنش به اقدام دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا از پذیرش دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌ آزاد اسلامی خبر دادند و تأکید کردند با آغوش باز پذیرای استادان و دانشجویان ایرانی هستیم.

حال این پرسش مطرح می‌شود که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران چه برنامه‌ای برای حمایت از دانشجویان ایرانی که در ایالات متحده آمریکا دچار مشکل شده‌اند دارد؟ آیا دانشجویان ایرانی که کشورشان را برای ادامه تحصیل به آمریکا ترک‎ کرده‌اند حاضر به ادامه تحصیل در ایران هستند؟

تأثیر فرمان ترامپ بر توسعه علم و فناوری کشورمان صفر است

دکتر حسین سالارآملی، قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل در این باره به خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، گفت: «در دستور اخیر رئیس جمهوری آمریکا دو نکته حائز اهمیت است؛ اولاً تأثیر فرمان ترامپ بر توسعه علم و فناوری کشورمان صفر است، به این دلیل که آمریکا هیچ‌وقت جزو کشورهای هدف و راهبردی جمهوری اسلامی ایران در توسعه علم و فناوری نبوده است. ثانیاً کشورمان دارای علم درون‌زاست و ما بر پای خودمان ایستاده‌ایم یعنی در زمینه علم و فناوری کشورهای دیگر دست جمهوری اسلامی را نگرفته‌اند و از زمین ما را بلند کنند!»

او افزود: «با توجه به نکاتی که پیشتر به آن‎ها اشاره کردم باید بگویم که در سطح کلان، دستور آقای ترامپ در زمینه علم و توسعه فناوری کشورمان بی‌اثر است.»

سالارآملی، بعد از تشریح عدم تأثیرگذاری فرمان ترامپ بر توسعه علمی کشور، به برنامه‌ وزارت علوم نسبت به دانشجویان ایرانی اشاره کرد و گفت: «ما با وزیر علوم و معاون دانشجویی جلسه‌ای را درباره مشکلات پیش آمده برای دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا تشکیل دادیم و به راهکارهایی دست یافتیم.»

انتخاب با دانشجویان؛ دانشگاه‌های اروپایی یا ایرانی

رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین‎المللی وزارت علوم درباره نتایج جلسه توضیح داد: «هرکدام از عزیزان که بخواهند در ایران به تحصیلات خود ادامه دهند؛ آماده پذیرای آن‎ها در بهترین دانشگاه‎های کشور هستیم. ما برای دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا تسهیلات ایجاد می‎کنیم و باید با معاونت دانشجویی در تماس باشند. این عزیزان هر دانشگاهی را که انتخاب کنند می‌توانند در آن ادامه تحصیل دهند!»

قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل قبول دارد که اگر دانشجویان ایرانی قصد تحصیل در کشور را داشتند هیچ‌وقت ایران را ترک نمی‎کردند و در دانشگاه‎های داخل کشور به تحصیلات خودشان ادامه می‌دادند، اما از طرفی معتقد است که شرایط جدیدی برای دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا به وجود آمده است که ممکن است باعث شود آن‌ها تجدیدنظر کنند.

اخطار و اعتراض وزارت خارجه به حافظ منافع آمریکا در ایران

سالارآملی، به یکی دیگر از راهکارهای وزارت علوم درباره ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی اشاره کرد و افزود: «برنامه دیگر وزارت علوم تسهیل ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا به اروپا یا کشورهایی مانند ژاپن، کره‎جنوبی، روسیه و چین است. بنابراین وزارت علوم در حد مقدورات، امکانات خودمان را در اختیار آن‌ها قرار می‏‌دهیم.»

او رایزنی دو وزارت علوم و امور خارجه را با سفارت سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا برای حل مشکل رد می‌کند اما از اخطار وزارت امور خارجه به حافظ منافع آمریکا خبر می‌دهد: «وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ما اطلاع داده است که در این باره با سفارت سوئیس مکاتباتی را انجام داده است. مقامات ایرانی حتی سفیر سوئیس را احضار و اعتراضات خودشان را به او اعلام کردند. به این دلیل که اقدام دولت آمریکا خلاف حقوق بشر و رفتارهای متمدنانه‌ است.»

با همه این‌ها وزارت علوم امکان حمایت‌های بیشتر از دانشجویانی که حالا با مشکل روبه‌رو شده‌اند را ندارد.

مشکل دانشجویان و استادان ایرانی چیست؟

بسیاری از دانشجویان و استادان ایرانی دانشگاه‌های آمریکا زمان صدور دستور ترامپ در آمریکا حضور داشته‌اند. بنابراین آن‌ها مشکلی بابت ورود به آمریکا نداردن اما دستور ترامپ بر زندگی آن‌ها هم اثرات زیادی داشته است. یک استاد ایرانی که در نیویورک آمریکا زندگی می‌کند به آنا گفته است: «دانشجویان ایرانی نمی‌توانند به کشورشان سفر کنند. آن‌هایی هم که در آمریکا حضور دارند قادر به دعوت همسر، فرزندان یا پدرو مادرشان نیستند چراکه به هیچ‌کس ویزا داده نمی‌شود.»

به گفته این استاد ایرانی افرادی که ویزا دارند دیگر نمی‌توانند به آمریکا سفر کنند چون ویزای آنها لغو شده است و افرادی که دارای گرین کارت هستند فعلا مشکلی ندارند اما دعوت از پدر و مادر و... همچنان غیرممکن است.

او گفت: «استادانی که ویزای کار دارند قادر به خروج از این کشور نیستند چرا که دیگر نمی‌توانند به آمریکا برگردند. بنابراین استادان ایرانی شاغل در دانشگاه‌های آمریکا قادر به شرکت در کنفرانس‌های علمی سایر کشورها نیستند زیرا پس از خروج از آمریکا نمی‌توانند به این کشور بازگردند.»

به گفته این استاد دانشگاه تا اطلاع ثانوی اجازه کار موقت دانشجویان فارغ‌التحصیل هم تمدید نمی‌شود.