توسط معاون علمی رئیس جمهور؛
دبیر سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر در گفت‌وگو با آنا (بخش دوم)
«مولوی» باید به مرکز تئاتر دانشگاهی ایران تبدیل شود/ بازار تئاتر در جشنواره‌های قبل کارآمد نبود
سعید اسدی در بخش دوم مصاحبه خود با خبرنگار فرهنگی آنا درباره بخش‌های متعدد سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر از جمله بخش بین‌الملل، نمایشنامه‌نویسی، پوستر و کارگاه آموزشی به تشریح جزئیات پرداخت.
دبیر سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا درباره سیاست‌های جشنواره در انتخاب آثار نمایشی تشریح کرد: «من به کمیت بیشتر اعتقاد ندارم و معتقدم اگر 5 کار شاخص در جشنواره وجود داشته باشد بهتر از این است که تعداد زیادی نمایش بی‌کیفیت ارائه دهیم. ممکن است تعداد کار بیشتر به رونق جشنواره کمک کند اما مسئله مهم‌تر از نظر من معرفی ظرفیت‌های تئاتر ایران به غیرایرانی‌ها است.»
وی افزود: «هدف از سیاست‌گذاری‌ها در جشنواره تئاتر فجر نیز بیشتر برای معرفی ظرفیت‌های تئاتر ایران است. آنچه در وضعیت تئاتر ایران می‌بینم جلوه‌های فوق‌العاده‌ای است به طوری که می‌توان گفت خیلی از کارهای خارجی بهتر از تولیدات ما است در حالی که در بسیاری از جاها به لحاظ فکری و خلاقیت هنرمندان ایرانی کارهای ارزشمندتری ارائه می‌کنند.»
هدف اصلی بخش بین‌الملل
دبیر سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر همچنین درباره آثار بخش بین‌الملل تصریح کرد: «مهم‌ترین کار در بخش بین‌الملل دقت در دعوت کردن از کسانی است که بتوانند جلوه تئاتر ما را منتقل کنند و هویت ملی و ایرانی و قدرت خلاقیت تئاتر ما را معرفی کنند. بخش بعدی حائز اهمیت در بخش بین‌الملل نشان‌دادن جلوه‌های تئاتر هنرمندان خارجی به هنرمندان ایرانی است.
برای من انتخاب چند اثر شاخص به مراتب اهمیت بیشتری نسبت به نمایش‌های زیاد اما کم کیفیت است. ما نباید صرفاً به تئاتر جهان به شکل تکنیکال نگاه کنیم و مضامین انسانی که وجه مشترک جهانی است باید مورد توجه قرار گیرد.»
بازار تئاتر
اسدی همچنین در اشاره به دلایل حذف بازار تئاتر عنوان کرد: «بازار تئاتر به نظر من با آن شکلی که برگزار می‌شد چندان کارآمد نبود. فستیوال‌ها در ذات خود بازار تئاتر هستند و هدف غایی جشنواره این است که بخشی از توریسم فرهنگی شود.»
وی افزود: «بازار تئاتر به معنای این است که گروه‌های تئاتری این فرصت را پیدا کنند که یا در جشنواره‌های دیگر خود را معرفی کنند و یا بتوانند در اجرای عمومی در دیگر کشورها به خوبی بدرخشند.»
برقراری شبکه ارتباطی حرفهای میان هنرمندان ایرانی و افراد تاثیرگذار
وی همچنین بیان کرد: «دقت نظر در دعوت از افراد تاثیرگذار که می‌توانند فرصت برای گروه‌ها ایجاد کند بسیار اهمیت دارد. همچنین تقویت ارتباط صنفی و حرفهای و مالی بین گروه‌ها و میهمانان از برنامه‌هایی است که در این دوره به طور کاملاً جدی دنبال میکنیم، مثل کارهای مشترک و یا اجراهای آثار نمایشی ایرانی برای اجرا در کشوری دیگر. جشنواره فرصت ملاقات هنرمندان با افراد تاثیرگذار را فراهم می‌کند تا تعامل گسترده ای فراهم شود.»
پوستر جشنواره
دبیر سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر درباره بخش پوستر جشنواره گفت: «همچون سال گذشته با خردورزی و سر فرصت و با نظر طراحان و شورای هنری انجام شده است. برایم مهم است که تناسبی میان هویت کلامی و بصری با زیبایی‌شناختی و معنوی جشنواره برقرار شود. فرآیند طراحی پوستر جشنواره آغاز شده است. ما در دوره گذشته آنچه در پوستر جشنواره از دوره‌های پییشن بوده را به عنوان تاریخ نگه‌داشته‌ایم و بعد با مفهوم‌سازی مشخصی هویت بصری جشنواره را شکل دادیم. امسال نیز همین فرآیند را در پیش گرفته‌ایم. امسال اتفاق جذابی در پوستر جشنواره رخ خواهد داد که دوستان را غافل‌گیر خواهد کرد.»
وی همچنین در خصوص میزبانی تئاتر مولوی برای اجرای عمومی اظهار کرد: «این سالن از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرد و خوشبختانه توجهش در طی این چند سال به بخش دانشگاهی و جوانان جلب شده است. هویت تالار مولوی مرز بین دنیای جوانان تازه‌کار و دانشجو و فضای حرفهای است و بودن در مولوی بخشی از تاریخ جذاب زندگی هنرمند ایرانی است چون می‌توانسته ازآنجا به سمت دنیای حرفه‌ای‌تر خیز بردارد.»
وی ادامه داد: «نسبت ما با مولوی در نسبت ما با تئاتر جوان تعریف شده است و ما در جشنواره تئاتر فجر بخشی با عنوان نسل نو داریم که شامل برگزیده‌های جشنواره تئاتر دانشگاهی و مقالات و اجراهای عمومی است. ما در مسیر بررسی اگر گروه‌ها خواهان باشند کارهای گروه‌هایی که در مولوی اجرای نمایش داشتند را بررسی میکنیم و این تنها به تئاتر مولوی خلاصه نمی‌شود بلکه به کل جریان دانشگاهی نیز تعمیم داده می‌شود.»
اسدی تاکید کرد: «مولوی از سالن‌هایی است که آینده اجرایی‌اش را می‌تواند به ما معرفی کند و ما می توانیم در فرآیند انتخاب به آثار مولوی و یا هر اسلن دیگری نگاه کنیم. امیدوارم شرایطی فراهم شود که مولوی نیز جزو سالن‌های اصلی جشنواره شود. مولوی باید به مرکز تئاتر دانشگاهی ایران تبدیل شود پس مولوی باید ساز و کار خود را حفظ و تقویت کند تا به سمت جایگاه فعالیت دانشگاهی تبدیل شود.»
کارگاه‌های آموزشی
وی در اشاره به کارگاه‌های آموزشی نیز تشریح کرد: «کارگاه‌های ما ملی و بین‌المللی است یعنی هم از حضور اساتید ایرانی در آن استفاده میکنیم و هم اساتید خارجی و بین‌المللی. ما کارگاه‌هایمان را همچون سال گذشته بر اساس سه وجه برگزار میکنیم که امسال نیز ادامه پیدا می‌کند، یکی تکنولوژی اجرا و تئاتر تکنولوژی است که شامل نور و صدا و تکنولوژی بود. بخش دیگر مفهوم بینارشته‌ای است که سال گذشته هم برگزار شد و رابطه تئاتر با هنرهای تجسمی مدنظر قرار گرفت. امسال هم در رابطه با تئاتر و موسیقی و تئاتر و معماری کارگاه برگزار خواهیم کرد.»
«شهر، شهروندی و تئاتر» موضوع همایش پژوهشی سی‌وپنجمین دوره
اسدی عنوان کرد: «کارگاه به نظر من باید موضوع مشخص و نتیجه و خروجی خوبی داشته باشد، در حالی که برخی از کارگاه‌ها فرآیند آموزشی دارند. ماموریت یک فستیوال آموزش نیست بلکه فرصتی برای توان‌افزایی است ما در سال گذشته برای توان‌افزایی با جامعه هدف مشخصی پیش رفتیم.»
وی خاطرنشان کرد: «سال گذشته همایش پژوهشی برگزار کردیم که امسال نیز فراخوانش با همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری منتشر شده است و امسال نیز موضوع بسیار مهم «شهر، شهروندی و تئاتر» را مطرح میکنیم و من از همه پژوهشگران و هنرمندان دعوت می‌کنم که در این همایش شرکت‌کنند. نتیجه این همایش به عنوان اتفاق جدی در قالب کتاب پژوهشی منتشر می‌شود.»
بخش نمایشنامه‌نویسی
دبیر سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر درخصوص بخش نمایشنامه نویسی تصریح کرد: «امسال از میلاد اکبرنژاد دعوت کردم تا در این بخش ما را یاری کند. مسابقه نمایشنامه‌نویبسی فجر عرصه‌ای برای جوانترها بوده و معمولا نسبت نویسندگان حرفهای به نویسندگان جوان خیلی عجیب بوده و اکثریت آثار از نویسندگان جوان است. این جشنواره فرصتی برای محک‌زدن نویسندگان جوان و معرفی نمایشنامه‌ها و نمایشنامه‌نویسان است.»
وی ادامه داد: «ما فقط نمایش مسابقه برگزار نمی‌کنیم و هدفمان این است که نمایشنامه‌هایی که به دستمان می‌رسد را به جامعه حرفهای معرفی کنیم که این امر امسال به شکل جدی‌تری دنبال می‌شود به طوری‌که 10 اثر از کل آثار رسیده انتخاب می‌شود و در جلسات خوانده و نقد و بررسی می‌شود.»
اسدی تاکید کرد: «در این بخش از تهیه‌کنندگان و کارگردانان دعوت میکنیم تا با حضور در این جلسات متون جدید را ببینند بنابراین در جشنواره نمایشنامه‌خوانی به معنای خواندن متون نیست بلکه به مفهوم معرفی متون نمایشی، محک و ارزیابی و انتخاب برای اجرا است.
از میان 10 نمایشنامه انتخابی 3 اثر برگزیده انتخاب و در کتاب نمایشنامه جشنواره چاپ می‌شوند.»
داوران نمایشنامه‌نویسی
وی در تشریح علت انتخاب حسین پاکدل، روزبه حسینی و جواد عاطفه به عنوان داور نمایشنامه‌نویسی گفت: «ساختار این بخش بهره‌گرفتن از تجربه و جوانی و دانش تازه است. داوری نیازمند شناخت کامل و قدرت تحلیل است چون ممکن است که نمایشنامه‌نویس برجسته نتواند داور خوبی باشد. بنابر شرایطی که فرآیند انتخاب داوران دارد ما مطالعه زیادی درباره آدم‌ها کردیم، اما گاه این فرصت وجود ندارد که ما از خیلی از افراد استفاده کنیم و یا آن افراد با ما همکاری داشته باشند بنابراین طبیعی است که برخی از افراد کنار می‌روند.»
اسدی اظهار کرد: «مایل هستم که از نیروهای تازه در این فرآیندها استفاده کنیم. ما از تجارب و نظر خیلی از افراد استفاده کرده‌ایم و حال وقت آن است که این فرصت را بدهیم که نیروهای تازه‌تری بیایند. معیار ما باید مسئله شناخت نمایشنامه و نوع نگرش و دانششان نسبت به نمایشنامه است. پاکدل از چهره‌های درخشان در شناخت نسل جوان است و از افرادی است که در هر دوره از فعالیتش نسل‌های تازه‌ای را معرفی کرده است. نگاه حرفه‌ای‌اش چندان علاقه‌مندی‌های خود را دخالت نمی‌دهد. جواد عاطفه از نمایشنامه‌شناسان خوب است، من با افکار و نوع عملکرد وی نیز آشنا هستم و به نظرم انتخاب او با ارتباطی که دنیای نمایشنامه‌نویسی و نگاه به‌روزی که به جهان دارد بسیار خوب است. همچنین روزبه حسینی که سال‌ها است در حوزه نمایشنامه‌نویسی، رمان‌نویسی، نقد و اجرای نمایش فعالیت دارد چهره جوان و در ارتباط با جوان است.»
وی با اشاره به این‌که آثار به دبیرخانه رسیده بیشتر از قشر جوانان است تصریح کرد: «باید توجه داشت که آثار رسیده با نوع نگاه داوران انتخاب شده و هم‌خوانی لازم را دارد. در سیاست کاری ما رویه کاری این است که پیش از انجام داوری با گروه انتخاب و داوری جلسه‌ای برگزار میکنیم و ایده‌ها، خواست‌‌های دبیر و سیاست‌های هنری جشنواره به آنها منتقل می‌شود و نظرات بیام می‌شود تا به استراتژی مشترکی برسیم.»
اسدی تاکید کرد: «امسال نمایشنامه‌ها به لحاظ تکنیکی و درون‌مایه مورد بررسی قرار می‌گیرند چراکه ما تئاتر خنثی نمی‌خواهیم و تئاتری را می‌پذیریم که به موضوعات انسانی و اجتماعی توجه کرده باشد بنابراین ارزیابی آثار صرفا به لحاظ تکنیک و فرم و ویژگی‌های زیباشناختی نخواهد بود. همچنین داوران سلایق یکدیگر را تعدیل می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که یک نوع سلیقه در انتخاب‌ها حاکم باشد.»
وی در خصوص معضلات موجود در حوزه نمایشنامه‌نویسی خاطرنشان کرد: «امروزه در حوزه نمایشنامه‌نویسی با فقر زبان نمایش روبه‌رو هستیم و خیلی‌ها محاوره نویسی را تبدیل به دیالوگ‌نویسی می‌کنند و به ساختارمندکردن زبان نمایشی توجه نمی‌کنند.»
اسدی در پایان گفت: «جشنواره تئاتر فجر از معدود جشنواره‌هایی است که در فرآیند انتخاب به صورت مشارکتی عمل می‌کند و بر همین اساس نیز ما از خیلی از هنرمندان دعوت میکنیم مزایا نگاه متنوع از نگاه هنرمندان و جامعه هنری است که هوای تازه‌ای ایجاد می‌کند اما گاه همسو شدن مدیریت هنری برای جشنواره است.»
انتهای پیام/
