تغییر نقشه در تپه‌های جام‌جم/ بررسی نقاط ضعف و قوت کارنامه علی عسگری

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا به نقل از روزنامه همشهری، دوره مدیریت بر سازمان صداوسیما، 5 ساله است و مدیران قبلی یعنی ضرغامی، لاریجانی و‌هاشمی، هر کدام دو دوره 5 ساله کلیددار اتاق ریاست بودند، اما کلیدداری سرافراز به سختی به 500 روز رسید. در آخرین روزهای اردیبهشت، شایعه استعفای او به بهانه کمردرد، قوت گرفت و گزینه جانشینی علی عسگری پررنگ شد. در واقع محمد سرافراز که 20 سال معاون برون مرزی سازمان صداوسیما بود، بعد از صادق قطب زاده، کوتاه‌ترین مدیر سازمان صداو سیما لقب گرفت و جایش را به علی عسگری، معاون توسعه و فناوری همین سازمان داد که با آمدن سرافراز، منحل و عسگری، بازنشسته شده بود. آمدن علی عسگری همانا و بازگشت دوباره خیلی از معاونان و مدیران قبلی همانا. حالا با بازگشت علی عسگری که از دوستان و همکاران قدیمی ضرغامی بوده و داماد آیت‌الله شاه‌آبادی است، می‌توان شاهد بازگشت فضای دوران مدیریت قبلی به صداوسیما بود. شاید هم مدیرانی که مانند خود علی عسگری با ناراحتی از تپه‌های جام جم رفتند به سوی این تپه‌ها برگردند. یکی از اقدامات عسگری در همین دوره چهارماهه دیدار و جلسات و رفت و آمدهایی است که با هیات دولت برگزار می‌کند و همین امر نشان از آشتی دولت با تلویزیون دارد. خصوصا این که به دوره انتخابات نزدیک می‌شویم و این رابطه دوستانه می‌تواند نقش مهمی داشته باشد.

بازگشت مدیران معاونت سیما
در راس بازگشت مدیران قدیمی به این نهاد، مرتضی میرباقری قرار دارد که بعد از 6 سال به معاونت سیما بازگشت. میرباقری در دوران ریاست علی لاریجانی و ۵ سال اول ریاست ضرغامی، معاونت سیما را برعهده داشت. میرباقری در دولت هفتم به‌عنوان نخستین رئیس سازمان ملی جوانان منصوب شد و بعدها به رسانه ملی آمد و معاون سیما شد، اما یک‌باره برکنار و علی دارابی جانشین او شد. میرباقری که اکنون قائم‌مقام وزیر کشور دولت یازدهم در امور اجتماعی و فرهنگی است، به تازگی به‌عنوان مسئول ساماندهی، هماهنگی و نظارت بر سواحل کشور منصوب شده بود. او همچنین به تازگی با حکم محمدرضا مخبر دزفولی؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، به سمت رئیس کمیسیون اجتماعی منصوب شد، ولی اکنون باید دوباره در رسانه ملی برای ارتقای کیفی مشغول به کار شود. میرباقری نگاهی بنیادی به تولید محتوا دارد و در زمان مدیریتش سریال‌های فاخری مثل شب دهم، روزگار قریب، میوه ممنوعه، آشپزباشی، مختارنامه، کیف انگلیسی، زیر تیغ و طنزهای موفقی مثل شب‌های برره، پاورچین، مرد هزار چهره، بزنگاه، خانه به دوش و متهم گریخت. ساخته شده است. حالا امید می‌رود که دوران طلایی سریال سازی دهه 80 که زیر نظر اتاق فکر معاونت سیما، میرباقری و تیم‌اش ساخته می‌شد دوباره تکرار شود.
میرباقری در اولین گام، علیرضا برازش را به‌عنوان مدیر شبکه یک انتخاب کرد تا برازش از انتشارات امیرکبیر جدا شده و کلید اتاق ریاست شبکه یک را بعد از یک دهه، مجددا تحویل بگیرد. پیش از برازش، سید فضل‌الله شریعت پناهی از آذرماه ۹۴ در سمت سرپرست شبکه یک سیما فعالیت داشت. نکته جالب دیگر، بازگشت اصغر پورمحمدی به اتاق مدیریت شبکه سه بود. پور محمدی دارای کارشناسی ارشد ارتباطات و دکترای جامعه شناسی است و از سال 82 مدیر شبکه سه سیما بود که با حکم سرافراز به معاونت سیما به جای علی دارابی منصوب شده بود؛ اتفاقی کم سابقه در تاریخ مدیریت کشور که فردی حاضر می‌شود با تحویل پست بالاتر به پستی پایین‌تر در همان سازمان برود. ضمن این که میرباقری با انتصاب معاون سیمای قبل از خود به مدیریت شبکه سه، علاوه بر بازگرداندن پورمحمدی به شبکه‌ای که بیشتر از یک دهه‌ ریاست آن را برعهده داشته است به روند گسترده برکناری مدیران قبلی در سازمان صداوسیما پایان داد. اتفاق بعدی بازگشت مجدد پورحسین بود. دکتر رضاپورحسین که دارای دکترای روانشناسی است، در دو دوره قبل ریاست شبکه چهار را به عهده داشت و توسط سرافراز به قائم مقامی سازمان منصوب شده بود و دوباره به شبکه چهار بازگشت. حالا می‌ماند شبکه دو که هنوز جعفری جلوه کلید دار اتاق مدیریت آن است و به کارش ادامه می‌دهد. منتها در رده پایین‌تر دومدیر از مدیران گروه این شبکه یعنی مدیر گروه خانواده و اجتماعی تغییر کردند.
احیای شبکه‌ها
از اتفاقات جالب توجه دوره ریاست علی عسگری تبدیل یکباره شبکه 3 به شبکه HD است. عسگری یکباره تصمیم گرفت مخاطبان این شبکه خصوصا ورزش دوست‌ها را غافلگیر کند تا با کیفیت بهتری مسابقات المپیک را دنبال کنند. این نشان می‌دهد که عسگری نگاه فنی به ماجرا دارد و سعی می‌کند به بخش کیفی و تصویری تلویزیون اهمیت بیشتری بدهد. عده‌ای هم معتقدند عسگری مرد فنی کار است و کاری با محتوا ندارد و سیاستی را که قرار بود سرافراز در جهت کوچک سازی و چابک سازی به کاربندد رد کرده و مضمون برایش بی‌اهمیت است.
احیای شبکه‌های تماشا و شما گواه همین ادعاست. دارابی معاونت امور استان‌ها طی حکمی محمدمهدی قاسمی را به مدیریت شبکه شما منصوب کرد. از طرفی شبکه‌ای به نام نهال برای کودکان روی شبکه پویا راه‌اندازی شد و قرار است به زودی شبکه‌ای هم به نام امید برای رده سنی نوجوانان افتتاح شود. از نقل و انتقالات شبکه‌ای به انتقال شبکه 5 به HD می‌شود اشاره کرد. شبکه 5 که در دوره سرافراز به شبکه اقتصادی تبدیل شده بود بار دیگر با رویکرد توجه به شهر تهران احیاشد. اگر به سابقه عسگری نگاهی بیندازیم نامش را گره خورده به فناوری‌ پی مدیا می‌بینید. در زمان معاونت عسگری قراردادهای زیادی بسته شد تا این گیرنده جدید اینترنتی وارد خانه‌ها شود که با تغییر و تعویض‌ او بی‌نتیجه ماند و عملا دستگاه‌های خریداری شده گیرنده‌ای پی مدیا هم در انبار‌ها در حال خاک خوردن است. قرار بود با این فناوری جدید عملا آنتن هوایی کنار گذاشته شود و مردم توسط گیرنده کوچکی از طریق خط تلفن به آرشیو صداوسیما دسترسی پیدا کنند تا در صورت امکان در هر زمان هر برنامه‌ای را بتوانند انتخاب و تماشا کنند. برای خیلی‌ها سوال است که آیا با روی کار آمدن عسگری این روند دنبال خواهد شد یا نه؟! باید صبر کرد و دید دست کم با گذشت یک سال از دوره مدیریتی عسگری چه اتفاقاتی خواهد افتاد.
بازگشت معاونان
بازگشت شامل حال معاونت‌ها هم شد و معاون سیاسی صداوسیما؛ مجید آخوندی که 9 سال در این معاونت فعال بود دوباره به سمت خودش بازگشت و جای پیمان جبلی را گرفت. بازگشت آخوندی نشانی از آرامش را در معاونت سیاسی در پی داشت. پیمان جبلی هم بیکار نماند و به معاونت برون مرزی نقل مکان کرد. از چهره‌های معروف تلویزیون علی دارابی است که دو دوره ضرغامی معاونت سیما را بر عهده داشت. او حالا توسط علی عسگری به معاونت استان‌ها منصوب شد. علی دارابی که علاقه خاصی به تاسیس شبکه‌های جدید دارد بعید نیست در این دوران چندتایی به تعداد شبکه‌ها اضافه کند. ضمن این که زین العابدین را به مدیریت شبکه پنج با رویکرد تهرانگردی منصوب کرد. علی عسگری با برکناری موسوی مقدم، معاون استان‌ها که توانسته بود از تحولات دوره سرافراز، بی‌گزند بماند، دارابی را جای او نشاند. ضمن این که علی عسگری با ایجاد معاونتی تازه که ترکیب جدید دو بخش امور حقوقی و مجلس است، محمدعلی عبدالله‌زاده را به این سمت منصوب کرد. احمد شهریاری با حکم عسگری به سمت معاون برنامه ریزی و منابع مالی سازمان منصوب شد و مهدی مجتهد نیز در حکمی دیگر به سمت مشاور رئیس سازمان منصوب شد تا دومین مشاور علی عسگری باشد. همچنین عسگری، حسین رضی را به سمت معاونت پژوهش، برنامه ریزی و نظارت سیما برگزید. با انتصابات و تغییراتی که در اکثر لایه‌های مدیریتی و معاونتی رخ داده‌ جای تعجب است که هنوز تغییر مدیریتی در معاونت صدا و رادیو اتفاق نیفتاده است و همچنان تیم قبلی مشغول به کارند. باید دید تغییرات فنی پایش به رادیو هم کشیده خواهد شد یا نه!
آنتن در چهار ماه
اولین خروجی تلویزیون که مخاطب را میخکوب می‌کند سریال است. مخاطب عام تلویزیون را با برنامه‌های سرگرم کننده و سریال‌هایش می‌شناسد و افول و صعود تلویزیون را با برنامه‌ها و سریال‌هایش مشخص می‌کند و به آن نمره می‌دهد. در چهارماهی که پشت سر گذاشتیم اتفاقات مهمی مثل یورو2016، رمضان و المپیک را پشت سر گذاشتیم که عسگری از همه اینها سربلند بیرون آمد. رمضان امسال دو سریال برادر و پادری روی آنتن رفت که هر دو در جذب مخاطب موفق بودند. با این که از حجم سریال‌ها کم شده بود، ولی همین دو سریال یکی طنز و یکی درام اجتماعی، مخاطب را در شب‌های رمضانی دست خالی نگذاشت. در همین شب‌ها شبکه سه اقدامی جدی در پخش مسابقات یورو 2016 انجام داد و با پخش مستقیم مسابقات فوتبال از برنامه جام پانزدهم بر جدیت کارش افزود. بعد از رمضان هم اتفاق بهتری در پخش سریال افتاد و بعد از مدت‌ها مردم دو سریال خوب را همزمان در شب‌های تابستانی تماشا کردند.
سریال پریا و چرخ و فلک هر دو درام اجتماعی بودند که اولی به حوزه سلامت و درمان بیماری ایدز می‌پرداخت و دومی دیدگاه معنوی به اتفاقات روزمره زندگی داشت.
پیداست که هنوز نمی‌شود از روی سریال‌های پخش شده در خصوص سیاست‌های جدید مدیریتی قضاوت کرد؛ چون ساخت سریال نیاز به پروسه طولانی دارد و هنوز زود است خروجی سیاست‌های ششمین مدیر رسانه ملی را مشخص کند، اما مساله‌ای که این روزها باعث نگرانی عده‌ای شده تعطیلی بعضی از برنامه‌های گفت‌و‌گو محور مثل صدبرگ است. برنامه‌ای که از سال گذشته روی آنتن بود و تماشاگران خودش را داشت هفته گذشته ناگهان تعطیل شد. به نظر می‌رسد که عسگری باید حواسش به سلیقه مخاطب خاص هم باشد!
مدیریت بی‌آزمون و خطا
عده‌ای معتقدند بازگشت مدیران سابق، نشانه ضعف سامانه‌های فرهنگی در پدید آوردن مدیران جوان و نشانه عدم اعتماد به جوان‌هاست و مدیریت جدید صداوسیما با بازگرداندن مدیران سابق، ضمن بالا بردن سن مدیریت و افزایش روحیه احتیاط، از میدان رقابت در فضای پرشتاب مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای عقب خواهد افتاد، اما عده‌ای دیگر اعتقاد دارند دوره مدیریت رسانه، به شرط انتخاب درست، باید طولانی مدت باشد تا تاثیرگذار باشد. آنها با استناد به ریاست 25 ساله مارشال مک لوهان بر شبکه 2 فرانسه و همین طور دوران طولانی مدیریت حجت الاسلام سید محمود دعایی بر موسسه اطلاعات یا مدیریت 30 ساله هوشنگ گلمکانی، عباس یاری و مسعود مهرابی بر ماهنامه فیلم بر این باورند که تحول در رسانه به منزله تغییر و عزل افراد نیست.
باید ابتدا مشکل رسانه ملی را که سه گانه ریزش مخاطب، فلج فکری و از دست رفتن سرمایه اجتماعی است به دقت شناخت و با در نظر گرفتن هزینه‌ای که برای پرورش انسان‌ها در حوزه مدیریت فرهنگی شده، مدیران رسانه را حفظ کرد. موافقان بازگشت مدیران قبلی معتقدند اتفاقا این بازگشت باعث رونق جوانگرایی خواهد شد؛ چون این مدیران کارکشته قدیمی با سعه صدر و سر فرصت، از جوانان استقبال می‌کنند، اما یک مدیر جوان، بیشتر از این که بخواهد به هم سن و سالان خود، پر و بال بدهد، آنها را تحقیر می‌کند.
استدلال آنها این است که برکناری مدیران جوانی که در دوره سرافراز و حتی قبل از او در اواخر دوره ضرغامی(دوران معاونت سیمای علی دارابی) بر سر کار آمدند، بحرانی به وجود نیاورد تا معلوم شود جوانگرایی صرف، جوابگو نیست. جوان، باید امکان سعی و خطا و تجربه داشته باشد، اما مدیریت، عرصه اقدامات بی‌خطا در چارچوب قواعد است و منصوبان فعلی به واسطه همین تجربیات و کارکشتگی قبلی، هم صاحب فکرند و هم می‌توانند شان از دست رفته شبکه‌ها را احیا کنند و سامانی به کنداکتور مغشوش شبکه‌ها بدهند.