برگزیده جشنواره کتاب سال دانشجویی خواستار پیوند واقعی میان دانشگاه و نهادهای اجرایی شد

در مسیر ارتقای فرهنگ پژوهش و کتاب‌نویسی در میان دانشجویان، جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی بستری فراهم کرده تا آثار علمی و کاربردی نسل جوان دانشگاهی مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا، گفت‌وگویی داشتیم با ولی‌الله حیدرنژاد، دانشجوی مقطع دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق (ع)، که کتاب ایشان با عنوان «حقوق مشاغل سخت و زیان‌آور در ایران و اتحادیه اروپا» در این جشنواره شرکت داده شده است. این اثر، حاصل پژوهشی عمیق در حوزه حقوق کار و بازنشستگی است که با نگاهی آسیب‌شناسانه به قوانین موجود، تلاش دارد پلی میان دانشگاه و نیاز‌های واقعی دستگاه قضایی و صنعت برقرار کند.

چه شد که تصمیم گرفتید در جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی شرکت کنید؟

طبق رویه انتشارات دانشگاهی معمولاً کتاب‌های جدید الانتشار را برای جشنواره کتاب دانشجویی ارسال می‌کنند و ارسال کتاب بر اساس همین رویه توسط انتشارات دانشگاه محل تحصیل، دانشگاه امام صادق علیه السلام انجام شده است.

روند آماده‌سازی اثر شما چگونه بود و چه چالش‌هایی داشتید؟

کتاب «حقوق مشاغل سخت و زیان آور در ایران و اتحادیه اروپا» در حقیقت بخشی از عنوان رساله دکتری اینجانب هست که با تغییرات و تکمیل انجام شده توسط انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر شده است طبعاً نگارش رساله دکتری که تحت نظارت چندیدن استاد تنظیم شده و حتی بعد از دفاع هم توسط انتشارات مجدداً به داوری ارسال شده است دارای چالش‌هایی است از جمله اینکه مکرر بین اساتید و داوران به صورت رفت و برگشتی ایرادات رفع شده تا به مرحله انتشار رسیده است.

از چه ایده‌ای برای نوشتن کتاب خود استفاده کردید؟

ایده اصلی تحقیق و پژوهش در حقوق مشاغل سخت و زیان آور از جهت ارتباط حوزه کاری و اشتغال در قوه قضاییه ایجاد شد با توجه به چالش‌های فراوانی که نواقص قوانین موجود برای کارکنان مشاغل سخت و زیان آور، صندوق‌های بازنشستگی و بالطبع دستگاه قضایی و به ویژه دیوان عدالت اداری ایجاد کرده است ایده نگارش این پژوهش شکل گرفت.

آیا تجربه یا نکته خاصی در طول فرآیند جشنواره برایتان متمایز بود؟

نکته قابل توجه برای بنده اختصاص جایزه علامه سیدجعفر شهیدی به استاد فتح الله مجتبایی بود که واقعاً برای آحاد جامعه ناشناخته هستند و بیاناتی که در اختتامیه داشتند در سن ۹۸ سالگی در حال تحقیق پژوهش و انتشار کتب جدید هستند که برای نسل جوان از لحاظ انگیزشی قابل توجه بوده و ضروری است چنین شخصیت‌های فرهیخته و بزرگی به نسل جدید معرفی شوند.

اثر شما چه کاربرد یا ارتباطی با نیاز‌های واقعی جامعه و صنعت دارد؟

با توجه به اینکه حوزه کاری و تحصیلی بنده علوم انسانی و به صورت خاص حقوق هست، نگارش آثاری که با رویکرد آسیب‌شناسی قوانین و مقررات موجود انجام شود می‌تواند در اصلاح قوانین موجود و تصویب قوانین و مقررات جدید مورد استفاده قرار گیرد و از این جهت پژوهشگری که تأثیرگذاری آثارو فواید آن را بصورت ملموس در جامعه و متن قوانین و مقررات مشاهده می‌کنند انگیزه بیشتری برای نگارش آثار جدید و حل مسائل و مشکلات مبتلا به جامعه در وی ایجاد می‌شود.

اگر بخواهید سه توصیه اصلی برای دانشجویانی که قصد شرکت در جشنواره‌های مشابه را دارند ارائه دهید، چه هستند؟

آنچه اهمیت دارد این مسأله هست که اگر اثر بخشی، جنبه کاربردی و در عین حال علمی پژوهش مورد دقت قرار گیرد کیفیت آثار علمی خود به خود برای همگان روشن می‌شود و به عنوان یک منبع قابلیت استفاده و استناد معرفی می‌شود. ضمن اینکه علی رغم توصیه به اینکه اثر علمی جنبه کاربردی و علمی داشته باشد، ممکن است حتی در صورت کیفیت اثر علمی، کتاب با پژوهش منتشر شده از جانب نهاد‌های مرتبط به دلیل عدم ارتباطات یا... مورد استقبال قرار نگیرد که این موضوع نباید باعث بی انگیزگی پژوهشگر شود حتی اگر نهاد‌های مربوطه هم توجهی به این آثار نداشته باشند در مجامع علمی قطعاً مورد استقبال قرار می‌گیرد.

چه عاداتی یا روش‌هایی در پژوهش و مطالعه به شما کمک کرده است تا موفق باشید؟

بر اساس آموزه‌های دینی، مهم‌ترین سرمایه انسان عمر است که به عنوان یک ودیعه و امانت در آخرت مورد سوال قرار می‌گیرد، لذا برنامه ریزی و استفاده از وقت و پرهیز از بطالت اوقات و ایام در مواردی که هیچ سود و نفعی به انسان نمی‌رساند در کنار پشتکار و بنیه علمی می‌تواند برای همگان راهگشا باشد.

از نگاه شما، مهم‌ترین ویژگی یک پژوهشگر جوان چیست؟

آنچه که مورد توصیه بزرگان بوده است موضوع تحصیل و تهذیب است که در کنار مطالعه و خوب درس خواندن مورد تأکید قرار دارد.

چه پروژه یا موضوعی را برای آینده در نظر دارید؟

در حوزه‌های مرتبط با چالش‌هایی اجرایی قوانین و مقررات موجود به ویژه در دستگاه قضایی و از جنبه کاربردی، جهت آسیب‌شناسی و صلاح نواقص موجود ایده‌هایی است که منتشر خواهد شد.

چه پیشنهادی برای توسعه فرهنگ کتاب‌نویسی و پژوهش میان دانشجویان دارید؟

نگارش آثاری که مبتنی بر ارائه ایده‌های جدید و نوآوری باشد را باید ترویج داد هر چند تحریر اینگونه آثار با سختی همراه هست و نیازمند ابتکار عمل است.  با بررسی بسیاری از آثار موجود به ویژه پایان‌نامه و رساله‌هایی که در قالب کتاب منتشر می‌شود ملاحظه می‌شود که ایده و نوآوری جدیدی مشاهده نمی‌شود. عمدتاً این آثار رونویسی از آثار موجود هستند و حتی ابزار‌هایی مانند مشابهت‌یابی هم با توجه به شیوه‌هایی که برای تغییر و دورزدن نتیجه مشابهت یابی آثار علمی وجود دارد در خصوص پیشگیری از تکرار و تقلب در آثار علمی به ویژه دانشگاهی موثر نبوده است.  بنابراین ارائه ایده جدید و راهکار در نگارش پژوهش دارای اهمیت است.

اگر بخواهید پیامی به مسئولان دانشگاه یا نهاد‌های علمی بدهید که به ارتقای پژوهش کمک کند، آن چیست؟

به نظر می‌رسد تنها تشویق به تنظیم و تدوین پژوهش‌های کابردی کافی به نظر نمی‌رسد به ویژه اینکه بسیاری از پژوهشگران فاقد ارتباط با نهاد‌ها و دستگاه‌هایی هستند که می‌توانند از ثمره پژوهش‌های کاربردی بهره ببرند؛ بنابراین اتصال و برقراری ارتباط بین دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی به منظور مشاهده عملی نتیجه پژوهش‌های کاربردی حائز اهمیت است. باید توسط متولیان امر و به ویژه دانشگاه‌ها و نهاد‌های پژوهشی انجام شود.