عبدالعظیم حسنی (ع)؛ راهنمای شیعیان، راوی امین امامان و مظهر کرامت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در دل کوچه‌های آرام مدینه در سال ۱۷۳ هجری قمری نوری تابید که بعد‌ها جهان تشیع را روشن کرد. کودکی از نسل امام حسن مجتبی (ع) چشم به جهان گشود؛ او عبدالعظیم حسنی، معروف به «سیدالکریم» بود. پدر بزرگوارش، عبدالله و مادرش فاطمه دختر عقبه بن قیس، این نوزاد را در خانواده‌ای اصیل و متدین پرورش دادند، خانواده‌ای که از ابتدای تاریخ اسلام به عدالت و تقوا شهره بودند.

عبدالعظیم حسنی (ع) با نسبی شریف که با چهار واسطه به امام حسن مجتبی (ع) و با پنج واسطه به حضرت علی (ع) می‌رسید، در همان کودکی نشانه‌های تدین و هوش دینی را از خود نشان داد. همان‌گونه که منابع تاریخی گزارش می‌دهند، او در طول عمر ۷۹ ساله خود، هم‌زمان با دوران امامت چهار امام معصوم؛ امام موسی کاظم، امام رضا، امام محمدتقی و امام علی النقی (علیهم‌السلام) زندگی کرد.

مسیر زندگی و هجرت

عبدالعظیم حسنی (ع) دوران کودکی و نوجوانی خود را در مدینه گذراند و محضر امام جواد و امام هادی (ع) را درک کرد. با توجه به فشار سیاسی حکومت عباسی و تهدید به جان ایشان، حضرت عبدالعظیم از سامراء به ری هجرت کرد.

حضور او در ری، علاوه بر حفظ جان خود، زمینه‌ای برای نشر معارف اهل‌بیت (ع) و هدایت شیعیان شد. مقام معظم رهبری در توصیف شخصیت و جایگاه حضرت عبدالعظیم می‌فرمایند: «ری مرکز بسیار مهمی از لحاظ علمی و فرهنگی در تاریخ ماست و سرسلسله بزرگان هم ـ جناب عبدالعظیم ـ با اینکه اهل ری نیست، اما به ری و تاریخ آن آبرو داد و حق عظیمی به گردن همه تهرانی‌ها و اهل ری دارد.»

کرامات و روایات زیارتی

حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) همواره مورد عنایت ویژه ائمه معصومین بود. امام هادی (ع) فرمودند: «تو به حقیقت از دوستان ما هستی» و همچنین زیارت قبر ایشان را معادل زیارت امام حسین (ع) دانستند. این سخن نه تنها جایگاه معنوی او را نشان می‌دهد، بلکه تأکید بر ارزش و برکت زیارت مرقد مطهر ایشان دارد.

روایات بسیاری از کرامات ایشان ثبت شده است:

ـ ماجرای طلبه غریب و عبا: طلبه‌ای در ایام محرم با عبای مندرس خود قصد حضور در مجلس روضه را داشت، حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) او را راهنمایی کردند و همان عبای مورد نظر را به دستش رساندند.

ـ داستان هموطن ارمنی: مردی از ارامنه که در اصفهان گرفتار مشکل شد، به لطف توسل به حضرت عبدالعظیم (ع) مشکلش حل شد و با هدیه‌ای ارزشمند، شکرگزاری خود را به بارگاه ایشان تقدیم کرد.

این کرامات نشان‌دهنده قدرت معنوی و دستگیری از مؤمنین در سختی‌ها است و هنوز هم زیارت مرقد مطهر ایشان برای شیعیان مایه آرامش و برکت محسوب می‌شود.

جایگاه علمی و اجتماعی

همچنین در طول زندگی، حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) علاوه بر حضور فعال در مسیر نشر احادیث و آموزه‌های دینی، آثاری از خود به یادگار گذاشت که از جمله آنها می‌توان به «خطب امیرالمؤمنین (ع)»، «کتاب یوم و لیله» و «مجموعه روایات عبدالعظیم حسنی» اشاره کرد. ایشان در این آثار، تلاش داشت تا مردم را به پرهیزکاری، صداقت، امانت و انس با اهل بیت (ع) راهنمایی کند.

شیخ صدوق، شیخ طوسی، علامه حلی و علامه مجلسی همگی از او به عنوان راوی امین، زاهد و عالم پرهیزکار یاد کرده‌اند. همچنین امام رضا (ع) با واسطه پیام‌هایی از طریق حضرت عبدالعظیم به شیعیان می‌فرستادند و مردم را به صداقت، امانت، پرهیز از نزاع و مراوده دوستانه توصیه می‌کردند.

مرقد و زیارتگاه

در نهایت، حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) پس از سال‌ها عبادت و هدایت، در سال ۲۵۲ هجری قمری در شهر ری وفات یافت و مرقدش به زیارتگاهی برای شیعیان تبدیل شد، زیارتگاهی که هنوز هم هر ساله هزاران مؤمن از اقصی نقاط کشور و جهان به آن روی می‌آورند تا به نوری که از ولادت او در مدینه تابیده، ادای احترام کنند.