عملیات روانی چند مرحله‌ای ترامپ و رسانه‌های غربی/ ایران: مذاکره مستقیم در کار نیست
به گزارش خبرگزاری آنا، پس از دیدار دیشب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در واشنگتن، ادعا‌هایی مبنی بر آغاز مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در کنفرانس خبری مشترک مطرح شد. ترامپ تاکید کرد که مذاکرات مستقیمی با ایران آغاز شده و روز شنبه دیدار بزرگی در جریان خواهد بود که ممکن است به نتایجی مهم منتهی شود. این ادعا واکنش‌هایی در سطح داخلی و بین‌المللی به همراه داشت و تحلیل‌های متعددی پیرامون ابعاد و اهداف احتمالی آن ارائه شده است. در این گزارش، با تاکید بر فضای سیاسی درونی ایران، اهداف منطقه‌ای و انگیزه‌های روانی پشت این ادعا، تلاش می‌شود تصویری دقیق و جامع از مسائل مطرح‌شده ارائه شود.
ادعای ترامپ درباره مذاکره مستقیم، موضوعی کلیدی است که با توجه به شرایط پیچیده روابط ایران و آمریکا و عدم شفافیت در جزئیات آن، می‌تواند به عنوان بخشی از یک عملیات روانی مورد تحلیل قرار گیرد. ترامپ در این کنفرانس خبری، در حضور نتانیاهو، آشکارا مدعی شد که تماس‌ها بین دو کشور به نتیجه رسیده و اسرائیل نیز در این مذاکرات نقش خواهد داشت. این ادعا در شرایطی مطرح شده که جمهوری اسلامی ایران هرگونه مذاکره مستقیم را قاطعانه رد کرده و تاکید دارد که تنها مذاکرات غیرمستقیم از طریق کشور عمان یا سایر واسطه‌ها می‌تواند انجام شود. از این رو، چنین ادعایی نه‌تنها تلاشی برای تغییر معادلات پیرامون ایران بلکه اقدامی برای پیشبرد اهداف سیاسی داخلی و منطقه‌ای از سوی رئیس‌جمهور آمریکا محسوب می‌شود.
ترامپ به عنوان فردی که از قدرت رسانه‌ای و عملیات روانی به بهترین شکل استفاده می‌کند، این ادعا را دقیقاً در زمان و مکانی مطرح کرد که از نظر افکار عمومی و تأثیرگذاری متقابل، بیشترین بازده را داشته باشد. حضور نتانیاهو در کنار ترامپ هنگام اعلام این خبر نمی‌تواند صرفاً اتفاقی تلقی شود؛ بلکه این چیدمان سیاسی حاکی از تلاش ترامپ برای القای مشروعیت و هماهنگی منطقه‌ای بین طرفین است. از سوی دیگر، این ادعای مشارکت اسرائیل در مذاکرات احتمالی، از دید بسیاری از کارشناسان، تلاش آشکار آمریکا برای بهره‌برداری از موقعیت رژیم صهیونیستی جهت تضعیف جایگاه جمهوری اسلامی و وجهه‌های آن در منطقه و به خصوص در جبهه مقاومت به شمار می‌آید. برای ایران به‌عنوان کشوری که همواره تاکید بر استقلال و نفی وابستگی به قدرت‌های خارجی داشته است، چنین ادعا‌هایی چیزی جز تاثیر معکوس نخواهد داشت و قطعا به تقویت مقاومت منطقه‌ای علیه آمریکا و اسرائیل منجر خواهد شد.
نکته ظریفی که در اظهارات ترامپ وجود دارد، تلاش برای ایجاد تضاد داخلی در ایران است. او با این ادعا که ایران در حال مذاکره مستقیم با آمریکاست، تلاش می‌کند تا چهره‌ای دوگانه از دستگاه سیاسی ایران به نمایش بگذارد؛ چهره‌ای که در آن دولت با رهبری تفاوت دیدگاه دارد و برخلاف سخنان رهبری که هرگونه مذاکره مستقیم را رد کرده، دولت ایران حاضر شده است پای میز مذاکره بیاید. چنین اظهار نظر‌هایی در شرایط کنونی، می‌تواند به تشدید اختلافات داخلی در ایران و همچنین به القای پیام‌هایی به داخل و خارج کشور منجر شود. یکی از پیام‌های مهمی که ترامپ در پی انتقال آن به جامعه ایران است، این است که جمهوری اسلامی، تحت فشار خارجی، به گفت‌و‌گو با آمریکا تن داده است. این به طور مستقیم روحیه مقاومت در میان مردم ایران را نشانه می‌گیرد و هدفش کاهش قدرت مقاومت عمومی در برابر فشار‌های تحریم و تهدیدات اقتصادی است.
به همین ترتیب، ترامپ با بیان اینکه مذاکرات مستقیم با ایران به زودی نتیجه خواهد داد، می‌خواهد پیام دیگری را نیز به جامعه جهانی مخابره کند. او تلاش دارد تا از این طریق، خود را به عنوان رئیس‌جمهوری که قادر به کنترل و مدیریت بحران‌های جهانی است، به تصویر بکشد. این موقعیت برای ترامپ که به دنبال گسترش نفوذ خود در داخل آمریکا و کسب محبوبیت بیشتر برای دوره ریاست‌جمهوری‌اش است، حیاتی به نظر می‌رسد. ارائه تصویر رئیس‌جمهوری قدرتمند که توانسته است ایران را متقاعد کند پای میز مذاکره بیاید، می‌تواند به افزایش حمایت‌های سیاسی داخلی از وی و تضعیف رقبای سیاسی‌اش منجر شود.
یکی دیگر از نکات کلیدی در عملیات روانی ترامپ، ادعای دخالت اسرائیل در مذاکرات است. ترامپ به روشنی اعلام کرد که هرگونه توافق احتمالی باید با مشارکت اسرائیل انجام شود. این موضع‌گیری چندین پیام واضح را به همراه دارد؛ نخست اینکه اسرائیل اکنون نه فقط یک شریک در سیاست‌های آمریکا محسوب می‌شود، بلکه به عنوان یک جزء ضروری در توافق‌های منطقه‌ای به حساب می‌آید. این موضوع می‌تواند به کاهش وجهه جمهوری اسلامی ایران در میان کشور‌های منطقه منجر شود، زیرا حضور اسرائیل در چنین توافقی به طور ضمنی نشان می‌دهد که ایران مجبور شده رضایت این رژیم را نیز جلب کند. از سوی دیگر، این ادعا پیامی به کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس ارسال می‌کند که آمریکا، تحت فشار اسرائیل، در حال تنظیم معادلات جدید منطقه‌ای است. این پیام می‌تواند برای برخی از کشور‌های منطقه که به دنبال تقویت روابط با اسرائیل هستند، تشویق‌کننده باشد؛ لذا ایران به طور قطع چنین موضوعی را نمی‌پذیرد و همین دروغین و پوشالی بودن ادعاهای ترامپ را به اثبات می‌رساند.
در واکنش به این ادعا، عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، صراحتاً اعلام کرد که مذاکره مستقیم با آمریکا به دلایلی که بار‌ها ذکر شده مورد پذیرش جمهوری اسلامی نیست. او تاکید کرد که ایران آمادگی دارد مذاکرات غیرمستقیم از طریق کشور عمان را انجام دهد و توپ اکنون در زمین آمریکاست که باید به درخواست ایران برای لغو تحریم‌ها پاسخ دهد. این موضع‌گیری روشن و قاطع، نشان‌دهنده عدم تغییر استراتژی ایران در برابر فشار‌های خارجی و مقاومت در برابر عملیات روانی گسترده‌ای است که از سوی آمریکا و اسرائیل به راه افتاده است. عراقچی همچنین اشاره کرد که جمهوری اسلامی هیچ عجله‌ای برای پاسخ دادن به ادعاهای جدید ندارد و موضوع مذاکره مستقیم صرفاً یک بلوف سیاسی از سوی ترامپ به شمار می‌آید.
طراحی عملیات روانی هوشمندانه توسط آمریکا و اسرائیل
گام‌های عملیاتی روانی از سوی آمریکا و اسرائیل در خصوص مذاکره مستقیم، در چند مرحله تنظیم شده است. مرحله نخست این عملیات، استفاده رسانه‌ای از موضوع ارسال نامه میان طرفین بود؛ این مرحله با هدف تحریک افکار عمومی و آماده‌سازی فضا برای وارد کردن مساله مذاکره مستقیم آغاز شد. اما پس از گذشت چند روز، رسانه‌های غربی از نامه عبور کردند و مستقیماً وارد مرحله ادعای مذاکره شدند. اکنون نیز با حضور نتانیاهو کنار ترامپ، این حجم از عملیات روانی وارد مرحله‌ای جدی‌تر شده است. این ادعا که شاید هفته آینده دیدار مهمی برگزار شود، دقیقاً در راستای استمرار فشار روانی و ایجاد توقعات غیرواقعی میان بخش‌هایی از جامعه ایران و کشور‌هایی است که به دنبال نقش‌آفرینی در آینده منطقه هستند.
این عملیات روانی، علاوه بر تاثیرات سیاسی و اجتماعی داخلی ایران، به دنبال ایجاد تغییر در معادلات منطقه‌ای و افزایش فشار بر محور مقاومت است. ترامپ با تاکید بر نقش اسرائیل در توافق احتمالی، نه‌تنها ایران را هدف قرار داده، بلکه تلاش می‌کند نشان دهد که دیگر کشور‌هایی که با آمریکا متحد هستند نیز در برابر فشار‌های وی تسلیم شده‌اند. او امیدوار است که این اقدام بتواند کشور‌های منطقه را به سمت قبول شرایط جدیدی سوق دهد که در آن نقش آمریکا و اسرائیل برجسته‌تر از قبل باشد. در عین حال، این اقدامات باعث مخدوش شدن تصویر ایران به عنوان یک کشور مستقل و مقاوم در برابر فشار‌های خارجی می‌شود.
فرجام سخن
تمامی این اقدامات و تبلیغات نشان‌دهنده تلاش گسترده آمریکا برای تغییر استراتژی‌های منطقه‌ای و افزایش قدرت خود در برابر ایران و محور مقاومت است. اما تحلیل دقیق شرایط نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی با برخورداری از مواضع مستحکم و حمایت عمومی، همچنان توانایی مقابله با این فشار‌ها را دارد. علیرغم تلاش‌های ترامپ برای ایجاد تغییر در معادلات منطقه‌ای و القای شکاف در درون سیستم سیاسی ایران، جمهوری اسلامی به روشنی اعلام کرده که اصول و مبانی خود را تغییر نخواهد داد و مذاکرات مستقیم با آمریکا هیچ جایگاهی در سیاست خارجی ایران نخواهد داشت. با این حال، اهمیت داشتن نگاه هوشیارانه به موضوعات مطرح‌شده از سوی مقامات آمریکایی و اسرائیلی، بیش از پیش برای ایران ضروری به نظر می‌رسد.
ترامپ با مطرح کردن این ادعا و نمایش حمایت مشترک از سوی نتانیاهو، در حقیقت به دنبال تثبیت قدرت خود در برابر مقاومت ایران و بهره‌برداری سیاسی و روانی از این موضوع است. این ادعا که ایران احتمالاً وارد مذاکرات مستقیم شده یا خواهد شد، بیشتر یک سناریوی تبلیغاتی است که هدفش تغییر ذهنیت عمومی و تنظیم فشار‌های سیاسی داخلی و منطقه‌ای است. اما بررسی مواضع ایران، سخنان مقامات این کشور، و سابقه سیاست‌های مقاومت ایران، حاکی از آن است که این عملیات روانی نمی‌تواند به نتیجه‌ای عملی منجر شود. جمهوری اسلامی ایران نه تحت فشار روانی، نه به دلیل تحریم‌ها، و نه از طریق تبلیغات بین‌المللی، از اصول خود کوتاه نخواهد آمد و این واقعیت، میزان موفقیت ترامپ در این مسیر را به شدت محدود کرده است.
انتهای پیام/
