ظرفیت پنهان استانها؛ تشکل‌های تعاونی چگونه می‌توانند گنجینه‌های اقتصادی را فعال کنند؟
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ مقام معظم رهبری در سال ۱۴۰۴ با نامگذاری این سال به‌عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید»، تأکیدی مجدد بر ضرورت تقویت تولید داخلی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود در کشور داشتند، این نامگذاری به‌عنوان یک فراخوان عمومی به همه اقشار جامعه بهخصوص کارآفرینان و متخصصان، برای مشارکت در فرآیند تولید و اقتصاد کشور عمل می‌کند.
در این راستا، راه‌اندازی تشکل‌های تعاونی در استانها می‌تواند به‌عنوان یک مدل اقتصادی مشارکتی، نقش مؤثری در تحقق این شعار و بهبود وضعیت اقتصادی ایفا کند.
گزارش زیر به بررسی مزایای راه‌اندازی تشکل‌های تعاونی در استانها، تأثیر آنها بر اقتصاد ملی و چگونگی ایجاد و توسعه این تشکل‌ها در زمینه‌های خاص مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و کشت محصولات زراعی با ارزش می‌پردازد.
مفهوم و اهمیت تشکل‌های تعاونی
تشکل‌های تعاونی به گروه‌هایی از افراد گفته می‌شود که با هدف مشترک و به‌منظور ارتقای کیفیت زندگی و بهبود شرایط اقتصادی خود به‌صورت سازمان‌یافته فعالیت می‌کنند و این نوع تشکل‌ها به‌دلیل ساختار مشارکتی و غیرانتفاعی خود می‌توانند به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی در کشور عمل کنند.
ویژگی‌های کلیدی تشکل‌های تعاونی
مشارکت: اعضای تشکل‌ها به‌طور مستقیم در فرآیند تصمیم‌گیری و فعالیت‌ها مشارکت دارند که این امر موجب افزایش احساس مسئولیت و تعلق به گروه می‌شود.
مدیریت: تشکل‌ها معمولاً با اصولی اداره می‌شوند و هر عضو حق رأی برابر دارد.
هدف مشترک: اعضای تشکل‌ها به‌دنبال دستیابی به یک هدف مشترک هستند که می‌تواند شامل تولید، توزیع یا ارائه خدمات باشد.
توسعه پایدار: تشکل‌های تعاونی می‌توانند به‌عنوان نهادهایی پایدار عمل کنند که به حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی توجه دارند.
مزایای تشکل‌های تعاونی در اقتصاد استانها
تأمین نیازهای اقتصادی
تشکل‌های تعاونی می‌توانند به تأمین نیازهای اقتصادی جامعه کمک کنند و با توجه به مشکلات اقتصادی مانند بیکاری، تورم و نوسانات بازار، تشکل‌ها می‌توانند با تولید کالاها و خدمات مورد نیاز به کاهش وابستگی به واردات و بهبود وضعیت معیشتی مردم کمک کنند.
کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری
تشکل‌های تعاونی به‌دلیل همکاری نزدیک اعضا، می‌توانند هزینه‌های تولید را کاهش دهند و با استفاده از منابع مشترک و کاهش هزینه‌های بازاریابی، این تشکل‌ها می‌توانند محصولات خود را با قیمت مناسب‌تری به بازار عرضه کنند.
ایجاد اشتغال
تشکل‌های تعاونی می‌توانند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به ایجاد اشتغال کمک کنند و با راه‌اندازی پروژه‌های تولیدی و خدماتی، این تشکل‌ها می‌توانند فرصت‌های شغلی جدیدی برای اعضای خود و حتی افراد خارج از تشکل فراهم کنند.
تقویت اعتماد عمومی
تشکل‌های تعاونی به‌عنوان نهادهایی که بر پایه مشارکت و همکاری مردم بنا شده‌اند، می‌توانند به تقویت اعتماد عمومی کمک کنند و این اعتماد می‌تواند به افزایش مشارکت اجتماعی و اقتصادی در دیگر حوزه‌ها منجر شود.
ظرفیت‌های استانها در راه‌اندازی تشکل‌های تعاونی
تنوع منابع طبیعی
ایران به دلیل تنوع جغرافیایی و اقلیمی خود، دارای منابع طبیعی و اقتصادی زیادی است و هر استان می‌تواند براساس ظرفیت‌های خاص خود، تشکل‌های تعاونی را در زمینه‌های مختلف راه‌اندازی کند.
استان‌های کشاورزی: استان‌هایی مانند خراسان، اصفهان و آذربایجان غربی می‌توانند تشکل‌های تعاونی در زمینه کشت محصولات زراعی با ارزش مثل زعفران، زیتون، و گیاهان دارویی ایجاد کنند.
استان‌های صنعتی: استان‌های صنعتی مانند تهران و البرز می‌توانند در زمینه تولید محصولات صنعتی و فناوری‌های نوین تشکل‌های تعاونی راه‌اندازی کنند.
استفاده از نیروی انسانی متخصص
نیاز است که دولت و بخش خصوصی با همکاری یکدیگر زمینه‌های لازم برای تشکیل و فعالیت تشکل‌های تعاونی را فراهم آورند و به ایجاد یک اقتصاد مقاومتی و خودکفا کمک کنند
ایران دارای نیروی انسانی متخصص و جوان است که می‌تواند در تشکل‌های تعاونی به کار گرفته شود و با توجه به نیازهای بازار و تقاضا برای محصولات و خدمات خاص، این نیروی انسانی می‌تواند در زمینه‌های مختلف، از کشاورزی تا فناوری اطلاعات، فعالیت کند.
حمایت دولت
دولت می‌تواند با صدور فراخوان‌هایی برای تشکیل تشکل‌های تعاونی و دعوت از کارآفرینان و متخصصان زمینه را برای مشارکت عمومی فراهم کند و این حمایت می‌تواند شامل تأمین مالی، آموزش و مشاوره و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای فعالیت تشکل‌ها باشد.
تشکل‌های تعاونی در زمینه‌های خاص
تولید انرژی‌های تجدیدپذیر
با توجه به بحران‌های محیط‌زیستی و نیاز به استفاده از منابع انرژی پاک، راه‌اندازی تشکل‌های تعاونی در زمینه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر بهخصوص انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند به تأمین نیازهای انرژی کشور کمک کند.
مزایای این رویکرد شامل موارد زیر است:
کاهش هزینه‌های انرژی: تولید انرژی در مقیاس محلی می‌تواند به کاهش هزینه‌های انرژی برای اعضای تشکل‌ها منجر شود.
پایداری محیط‌زیست: استفاده از منابع تجدیدپذیر به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند.
توسعه فناوری: تشکل‌ها می‌توانند به‌عنوان کاتالیزورهای توسعه فناوری‌های نوین در زمینه انرژی عمل کنند.
کشت محصولات زراعی با ارزش
تشکل‌های تعاونی می‌توانند در زمینه کشت محصولات زراعی با ارزش مانند زعفران، زیتون، و گیاهان دارویی فعالیت کنند و این محصولات نه‌تنها به تأمین نیازهای داخلی کمک می‌کنند، بلکه ظرفیت صادراتی بالایی نیز دارند.
افزایش درآمد کشاورزان: تولید محصولات با ارزش می‌تواند به افزایش درآمد کشاورزان و بهبود معیشت آنها کمک کند.
کاهش وابستگی به واردات: با تولید محصولات زراعی با کیفیت، کشور می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات کمک کند.
حفظ تنوع زیستی: کشت گیاهان دارویی و محصولات بومی می‌تواند به حفظ تنوع زیستی کمک کند.
چالش‌ها و موانع پیش‌رو
با وجود مزایای بسیاری که تشکل‌های تعاونی دارند، راه‌اندازی و توسعه آنها با چالش‌هایی نیز همراه است:
ناآگاهی عمومی
بسیاری از افراد هنوز با مفهوم و مزایای تشکل‌های تعاونی آشنا نیستند و نیاز به آگاهی‌رسانی و آموزش دارند.
مشکلات مالی
دسترسی به منابع مالی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای تشکل‌های تعاونی است و دولت و نهادهای مالی باید برنامه‌هایی برای تأمین مالی این تشکل‌ها ارائه دهند.
رقابت با صنایع بزرگ
تشکل‌های تعاونی ممکن است در رقابت با صنایع بزرگ و شرکت‌های چندملیتی با مشکلاتی مواجه شوند و این نیاز به حمایت‌های ویژه از سوی دولت دارد.
بروکراسی‌های اداری
بروکراسی‌های پیچیده و زمان‌بر ممکن است مانع از راه‌اندازی سریع تشکل‌ها شوند و کاهش بروکراسی‌های اداری و تسهیل فرآیند ثبت تشکل‌ها می‌تواند به افزایش تعداد آنها کمک کند.
نقش دولت در حمایت از تشکل‌های تعاونی
دولت می‌تواند با صدور فراخوان‌هایی برای تشکیل تشکل‌های تعاونی و دعوت از کارآفرینان و متخصصان، زمینه را برای مشارکت عمومی مهیا کند و این حمایت می‌تواند شامل تأمین مالی، آموزش و مشاوره، و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای فعالیت تشکل‌ها باشد.
تسهیل فرآیند ثبت و تأسیس تشکل‌ها
کاهش بروکراسی‌های اداری و تسهیل فرآیند ثبت تشکل‌ها می‌تواند به افزایش تعداد آنها کمک کند و دولت می‌تواند با ارائه مشاوره‌های لازم به متقاضیان، فرآیند ثبت را تسهیل کند.
تأمین مالی
دولت می‌تواند با ارائه وام‌ها و تسهیلات مالی به تشکل‌های تعاونی کمک کند تا پروژه‌های خود را به اجرا درآورند و این حمایت مالی می‌تواند به‌عنوان یک مشوق برای جذب سرمایه‌گذاران عمل کند.
آموزش و توانمندسازی
برگزاری دوره‌های آموزشی برای اعضای تشکل‌های تعاونی در زمینه مدیریت، تولید و بازاریابی می‌تواند به ارتقای کیفیت فعالیت‌های آنها کمک کند و این آموزش‌ها باید به‌صورت مستمر و با توجه به نیازهای بازار ارائه شوند.
ایجاد شبکه‌های ارتباطی
دولت می‌تواند با ایجاد شبکه‌های ارتباطی میان تشکل‌های تعاونی به تبادل تجربیات و اطلاعات کمک کند و این شبکه‌ها می‌توانند به اعضای تشکل‌ها این امکان را بدهند که از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شوند و بهترین شیوه‌ها را به اشتراک بگذارند.
نتیجه‌گیری
راه‌اندازی تشکل‌های تعاونی در استانها به‌عنوان یک مدل اقتصادی مشارکتی می‌تواند به تأمین نیازهای اقتصادی کشور و رفع خلأهای موجود کمک کند.
با توجه به نامگذاری سال ۱۴۰۴ به‌عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید»، این رویکرد نه‌تنها می‌تواند به تحقق شعار سال کمک کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک الگوی پایدار در برابر چالش‌های اقتصادی کنونی عمل کند.
به‌منظور تحقق این هدف، نیاز است که دولت و بخش خصوصی با همکاری یکدیگر زمینه‌های لازم برای تشکیل و فعالیت تشکل‌های تعاونی را فراهم آورند و به ایجاد یک اقتصاد مقاومتی و خودکفا کمک کنند.
امید است با توجه به ظرفیت‌های موجود و روحیه همکاری در جامعه، تشکل‌های تعاونی به‌زودی به یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار و تحقق اهداف اقتصادی کشور تبدیل شوند.
انتهای پیام/
