وقتی هنر نماد صلح بین ملل می‌شود/ «پیکاسو» هنرمندی که اشیا روزمره را جاودانه کرد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا ـ زهره سعیدی: همزمان با آغاز سال نو و رویش طبیعت در سال ۱۴۰۴، موزه هنرهای معاصر تهران خوش سلیقگی زیبایی برای نمایش آثار بین المللی پابلو پیکاسو هنرمند اسپانیولی و اسطوره هنر مدرن به خرج داده به طوریکه هر روز جلوی درب موزه صف طویلی از علاقه‌مندان به تماشای آثار هنری این هنرمند مشاهده می‌شود، هر چند این رویداد از بیستم اسفند ماه سال گذشته آغاز شده، اما بهار طبیعت فرصت خوبی را برای هنر دوستان فراهم کرد تا بتوانند بیش از شصت اثر نفیس از دوره‌های مختلف زندگی این هنرمند را به تماشا بایستند.
در این نمایشگاه آثاری از دوره‌های کوبیسم، سورئالیسم، دوره آبی و رز، شامل نقاشی‌های کلیدی مثل «دختر گریان»، «زن نشسته» و طرح‌های اولیه گرنیکا و گاوبازی دیده می‌شود. علاوه بر آثار گنجینه، آثاری از موزه ملی رینا سوفیا مادرید و کلکسیونر‌های خصوصی اروپایی نیز برای نخستین بار در ایران به نمایش در آمده است.
یکی از ویژگی‌های جذاب این نمایشگاه چیدمان هوشمندانه آثار با نورپردازی خاص، استفاده از راهنمای صوتی سه زبانه فارسی، انگلیسی و اسپانیایی و همینطور تهیه فیلم‌هایی با ویدئوپروژکشن برای توضیح و تحلیل فعالیت‌های مختلف پیکاسو و تحلیل آثار هنری او است.
طبق آماری که ارائه شده در دهه اول نوروز، بیش از ۴۵۰۰ نفر به تماشای این نمایشگاه آمدند و پیش بینی یک رکورد خیلی بالا حتی بیش از نمایشگاه چشم درچشم را برای این رویداد خواهیم داشت. برپایی کارگاه‌های خانوادگی با موضوع کوبیسم و طبیعت و تور‌های ویژه کودکان و نمایش مستند پیکاسو و شرق در سینمای موزه از اتفاقات خوب حاشیه‌ای این رویداد است.
علاوه بر رسانه‌های داخلی، حتی رسانه‌های آنسوی آب نیز درباره این اتفاق فرهنگی گزارش‌های بسیاری دراین مدت ارائه کرده‌اند و همین نشان از وجود پل فرهنگی مشترک بین آثار جهانی است و اینکه هنر نماد مشترک صلح در دنیای کنونی محسوب می‌شود.
طبق اطلاعات بدست آمده با وجود همه محدودیت‌های ناشی از تحریم ها، اما انتقال آثار با همکاری نهاد‌هایی مثل یونسکو و سفارت اسپانیا در تهران تحت نظارت متخصصان بین المللی و رعایت همه استاندارد‌های امنیتی و محیطی صورت گرفته است.
پابلو پیکاسو (۱۸۸۱ ـ ۱۹۷۳) از قله‌های هنر مدرن است که بر بسیاری از جنبش‌های هنری پس از خود تاثیر گذاشته است. شهرت او نه تنها در دنیای هنر بلکه در میان طیف گسرده‌ای از مردم سراسر جهان، گواهی بر اهمیت جایگاه اوست، این شهرت و جایگاه در جامعه ایران نیز ملموس است. در دهه نخست سده بیستم میلادی، نقاشان مدرن با این پرسش اساسی روبه رو شدند که مرز میان تصویر و نقاشی با دیگر رسانه‌ها کجاست. حاصل این مواجهه، تجربه‌های مفصل بود: از ابداع کلاژ و سرهم سازی تا چاپ و چیدمان، نقاشی‌های نوری و تجربه زیست پیکاسو دراین سال‌ها و استقبالش از تکنیک‌های نوآورانه همچون چاپ نه تنها به او فرصت داد تا خلاقیت هنری اش را بپروراندف بلکه زمینه حضور گسترده اش در عرصه‌های متنوع هنری و امکان یادگیری بیشتر و تجربه فراگیرتر را برای او فراهم آورد.
از جمله آثاری از پیکاسو که دراین نمایشگاه به نمایش در آمده به شرح ذیل است:
نقاش و مدلش:
دلدادگان پیکاسو هرکدام بار‌ها موضوع تصویر او می‌شدند و او بسیار میل داشت خود را کنار آنان به تصویر بکشد. در مجموع نقاش و مدلش، تأکید بر همین ارتباط هنرمند با مدل است. گویی در نگاه پیکاسو، نقاش و مدل در فرایند خلق اثر به یگانگی می‌رسند چنان که تشخیص آن دو از یکدیگر دشوار است. این نقاشی در سال ۱۹۲۷ آماده شده است.
شبح اشیا:
بابون و بچه اش (۱۹۵۱) تجسمی است از خلاقیت بی پایان هنرمندی که مرز‌های سنتی هنر را درنوردید و اشیای روزمره را جاودانه کرد. دراین مجسمه برنزی هنرمند با تکنیک پیشگامانه سرهم سازی تصویری استعاری و بازیگوشانه از مادرانگی نشان می‌دهد. پیکاسو دو ماشین اسباب بازی از پسرش کلود قرض گرفت و صورت بابون را ساخت. دم حیوان را از فنر خودرو، گوش‌ها را از دسته‌های فنجان و شکم گرد و حجیمش را از کوزه‌ای سفالی به گونه‌ای شکل داد که دسته‌های کوزه به طرز خلاقانه‌ای به جای شانه هی بابون عمل می‌کنند. پیکاسو بدن و سربچه بابون را با گل رس مدل سازی کرد و سپس با برنز ریخته گری کرد. اثر هم زمان که نماد بازیگوشی و طنازی پیکاسو استف پیامی عمیق درباره مادرانگی و حمایت و عشق نیز منتقل می‌کند.
پنجره‌ای به جهان:
پنتی یور خیابانی در منطقه هشت پاریس است که پیکاسو خانه‌ای در آنجا داشت. او در پنجره گشوده به خیابان (۱۹۲۰) درون اتاق ـ شیار‌های چوبی و قهوه‌ای پارکت را توامان با خانه‌های آن سوی خیابانی در یک قاب تصویر کرده است. دیوار و برخی از عنصر‌های تزیینی درون اتاق را به بیرون برده و بخشی از پنجره‌ها و ساختمان‌های دیگر سوی خیابان را به درون آورده است. پنجره گشوده به خیابان پنتی یور میان هنر و زندگی شهری پل می‌زند.
گرنیکا شاهکار پیکاسو، فریاد جنگ، پژواک اندوه
در خلال جنگ داخلی اسپانیا، قوای هوایی نازی‌های آلمان و فاشیت‌های ایتالیا به درخواست رژیم ژنرال فرانکو، گرنیکا را بمباران کردند و در یک روز صد‌ها انسان را کشتند. خبر فاجعه جهان را درنوردید و پیکاسو را واداشت تا مشهورترین اثر سیاسی اش را بسازد. گرنیکا فریادی علیه خشونت است. اما این فریاد از گرنیکا فراتر رفت. با تداوم تلخکامی‌های جنگ اسپانیا، چیکاسو مجموعه پرتره‌های زن گریان را خلق کرد. چهره اصلی این مجموعه، دورا مار است: دلداده و همکاری هنری پیکاسو که درآن سال‌ها الهام بخش نقاش بود. اگر گرنیکا بازتاب زخم‌های جنگ بر پیکر یک ملت است، مجموعه زن گریان نمایانگر زخم‌های عمیق خشونت بر روان انسان و به ویژه زنان است. گرنیکا تا مدت‌ها برای مبارزه با این خشونت به کشورهای مختلف برای نمایش برده شد.
تخیل طبیعت
یک سده پیش از آنکه چارلز داروین فهم انسان از فرایند تکوین را دگرگون کند، ژرژ لویی کنت دو بوفون در طول چهار دهه دانشنامه مصور سی و شش جلدی تاریخ طبیعی را گرد آورد. در سال‌های آغازین جنگ جهانی دوم، امبرواز ولار، مجموعه دار و دلال مهم آثار پیکاسو، سفارش یک کتاب به او داد: خلاصه‌ای مصور از اثر بزرگ بوفون. کتاب در ۱۹۴۲ زمانی که سه سال از مرگ سفارش دهنده می‌گذشت، منتشر شد. تکنیک اثر، لیفت گراند و درای پوینت است. نمونه‌های زیادی از این سری چاپ باقی مانده و نسخه حاضر در موزه هنرهای معاصر تهران از همان مجموعه چاپ دست اول و حاصل قلم مستقیم پیکاسو در همان سال است. در لابه لای سی و یک تصویر این کتاب، دلبستگی پیکاسو به جهان اساطیری یونان آشکار است.
رقصی چنین در میانه
قهرمان افسانه‌ای اسپانیا، خوزه دلگادو در ۱۷۹۶ نخستین و مهمترین مرجع درباره فرهنگ و جهان گاوبازی را نوشت: توروماکیا (هنر گاوبازی) این مکتوب چنان میراث مهمی برای اسپانیایی‌ها بود که فرانسیسکو گویا را دست به کار کرد تا برایش تصویر‌هایی بسازد. در ۱۹۲۸، گوستاوو جیلی روج سفارش تصویرسازی توروماکیا را به پیکاسو داد. هنوز چاپ‌ها به شش عدد نرسیده بود که جنگ داخلی اسپانیا رخ داد و سفارش معلق ماند. سه دهه بعد، جیلی استوه فرزند سفارش دهنده فقید، پیکاسو را در پاریس مجاب کرد تا کار را تمام کند. پیکاسو تصویر‌ها را با تکنیک لیفت گراند طراحی کرد. کمپانی گوارو کاساس در بارسلونا کاغذی ویژه برای پروژه تولید کرد که همه صفحه هایش آب نشان سر گاو با طراحی پیکاسو دارد. کاغذ دست ساز را به کارگاه لاکورییر ـ فرلو در پاریس آوردند و فرایند چاپ با نهایت دقت و تحت نظارت مستقیم پیکاسو انجام شد. حاصل بیست و شش اثر چاپی است. هر صفحه ازاین مجموعه پژواک کودکی پیکاسو در مالاگا است.
جاده ویرانی، اندام واژه گون، تصاویر ژاکلین و .. از دیگر آثار خود پیکاسو هستند که در موزه به نمایش در آمده است. ۹ اثر منتخبی از هنرمندان ایرانی متاثر از پیکاسو از جمله بهرام دبیری، بهمن محصص، جلیل ضیاءپور، محسن وزیری مقدم، محمدعلی شیوا (کاکو)، گارنیک درهاکوپیان، هانیبال الخاص و پروانه اعتمادی و همچنین آثار هنرمندان خارجی مانند ژرژ براک، رابرت دلونه، فرنان لژه، فرانتیشک کوپکا و خوان میرو نیز در این نمایشگاه به معرض تماشا درآمده است.
بازدید از نمایشگاه تا ۱۱ فروردین‌ماه از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۸ عصر امکان‌پذیر است و از ۱۴ فروردین تا ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴، علاقه‌مندان می‌توانند همه‌روزه (به‌جز دوشنبه‌ها) از ساعت ۱۰ صبح تا ۷ عصر به موزه هنرهای معاصر تهران مراجعه کنند. براساس این گزارش، موزه در روز‌های ۱۱، ۱۲ و ۱۳ فروردین تعطیل خواهد بود. هزینه بلیت این نمایشگاه دویست هزار تومان و برای دانشجویان، هنرمندان و خانواده‌های پرجمعیت با شصت درصد تخفیف همراه است.
انتهای پیام/
